Jak rozwijać umiejętność logicznego myślenia u dzieci?

fot. TOC dla edukacji

Narzędzia
Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Jakie umiejętności są kluczowe dla rozwoju dziecka oraz skutecznego przygotowania go do funkcjonowania w dorosłym życiu? Wiek dzieciństwa cechuje szybkie tempo rozwoju dziecka oraz ciekawość świata. W pryzmacie tego, rozwijanie kluczowych umiejętności, takich jak: logiczne myślenie, rozwiązywanie problemów, efektywne komunikowanie się, współpraca w zespole, planowanie pracy oraz świadome kierowania procesem swojego rozwoju i uczenia się, umożliwia dziecku osiągnięcie sukcesu edukacyjnego.

Przed nauczycielami pojawia się więc nowe wyzwanie, jakim jest motywowanie oraz wspieranie swoich wychowanków, w tym jakże ważnym procesie efektywnego rozwoju i uczenia się, poprzez stwarzanie im możliwości samorealizacji oraz atmosfery radosnego przeżywania dzieciństwa. Należy przy tym pamiętać o dopasowaniu procesu edukacyjnego dziecka do strefy jego najbliższego rozwoju, czyli jego potrzeb i możliwości.

Dlaczego warto koncentrować się na rozwijaniu tych umiejętności?

Rozwijanie umiejętności efektywnego uczenia się, w tym procesu logicznego myślenia, pomaga dziecku w osiągnięciu głębszego zrozumienia wiedzy i umożliwia wnikliwsze poznawanie otaczającego go świata. Proces ten mobilizuje dziecko do planowania swojej pracy, kreatywnego myślenia i odzwierciedlania zdobytych umiejętności uczenia się w swoim codziennym życiu. Dzieci potrzebują rozwijać strategię myślenia, gdyż umożliwia im to głębsze zrozumienie tematu, pomaga myśleć elastyczniej, analizować problem i poszukiwać najlepszych dla niego rozwiązań. Te umiejętności są potrzebne zarówno w przedszkolu i szkole, jak i w codziennym życiu.

W jaki sposób możemy ułatwić opanowanie umiejętności kluczowych dla rozwoju dziecka?

Efektywny proces uczenia, w tym rozwijanie logicznego myślenia, wymaga od nauczyciela wykorzystania odpowiednich narzędzi. Zastosowanie ich pozwala na ukierunkowanie uwagi dziecka na określony temat, cel czy też element całości. Sprzyja również wyrabianiu u dziecka korzystnego nawyku systematycznego i twórczego myślenia. Im bardziej świadomie będzie ono używało narzędzi, tym lepsze efekty uczenia się osiągnie.

Dzieciństwo jest optymalnym momentem wprowadzenia dziecka w przestrzeń publiczną i społeczną, jak też uczenia skutecznych narzędzi radzenia sobie w rozwiązywaniu różnorodnych zadań. Według Wygotskiego, dzieci powinny jak najwcześniej nauczyć się korzystania z umysłowych narzędzi kulturowych, ponieważ to właśnie one umożliwią mu kierowanie procesem rozwoju i poznawania świata. Jeżeli dziecko nauczy się tej umiejętności, będzie mogło rozwijać wszechstronne zdolności i osiągać sukcesy edukacyjne.

Narzędzia wspierające proces efektywnego uczenia się i rozwijające umiejętność logicznego myślenia

Odpowiednią propozycję stanowią narzędzia myślowe TOC, jakimi są chmurka, gałąź logiczna i drzewko ambitnego celu. TOC (ang. Theory of Constraints – Teoria ograniczeń) to program, który pozwala na identyfikację i zarządzanie ograniczeniami występującymi w otaczającym nas świecie (ograniczenia rozumiane są jako czynniki spowalniające realizację wyznaczonych celów). Twórcą TOC jest dr Eliyahu M. Goldratt – fizyk, lider biznesowy, autor licznych publikacji oraz założyciel fundacji TOCfE (TOC dla edukacji, 1995), propagującej program na całym świecie. Honorowym Prezydentem TOCfE jest Kathy Suerken (USA).

(C) Dorota Kamińska

Program TOC wspiera dzieci w procesie nabywania umiejętności jasnego komunikowania się z innymi, określania i wyrażania własnych potrzeb, dążenia do celu i przewidywania konsekwencji zdarzeń związanych z podjętymi decyzjami  poprzez wykorzystanie narzędzi logicznego myślenia, jakimi są gałąź logiczna, chmurka i drzewko ambitnego celu. Jego zadaniem jest przygotowanie dzieci do podejmowania decyzji oraz przejmowania odpowiedzialności za nie, wytrwałego dążenia do realizacji zamierzonych celów, a także rozwijanie szacunku i empatii. Jest on na tyle uniwersalny, że możemy zastosować go zarówno w przedszkolu i szkole (w tym również w pracy z dziećmi, które jeszcze nie czytają i nie piszą), jak też w pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi oraz osobami niepełnosprawnymi. Początkowo TOC było wykorzystywane w biznesie, m.in. w dużych korporacjach, takich jak: General Motors, Philips, Procter&Gamble, Boeing czy też Ford Motor Company. Obecnie funkcjonuje również jako program edukacyjny w 21 państwach, na pięciu kontynentach i realizuje go już ok. 100 000 edukatorów i 8 mln dzieci.

Więcej o TOC podczas konferencji

O skutecznych metodach efektywnego uczenia się i rozwijaniu umiejętności logicznego myślenia opowiedzą specjaliści z różnych stron świata podczas XIII Międzynarodowej Konferencji edukacyjnej Myślę – Rozumiem – Wiem. Zastosowanie technik TOC w uczeniu się, która pod koniec października odbędzie się w Płocku. Szczegółowe informacje oraz ZAPISY na stronie www.konferencjatoc.pl. Dodatkowe informacje znajdziecie Państwo pod adresem: www.tocdlaedukacji.pl.

Polecamy pełny artykuł Doroty Kamińskiej, który ukazał się we wrześniowym numerze „Bliżej Przedszkola” [link]