Edukacja finansowa: model brytyjski

Narzędzia
Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times
Edukacja konsumenckaW 2006 roku rządowa Komisja ds. Usług Finansowych (FSA) rozpoczęła działania mające na celu poprawę umiejętności finansowych Brytyjczyków. Pomimo, że wiele osób wątpi, czy 90 mln funtów zostało właściwie spożytkowane, nie zmienia to faktu, że odniesiono wiele sukcesów, zaś podjęte działania pomogły wielu osobom lepiej gospodarować zasobami finansowymi.
 
Rząd przystąpił do realizacji planu edukacji finansowej społeczeństwa jeszcze zanim nastąpiło załamanie na rynkach finansowych spowodowane kryzysem na rynku nieruchomości w Stanach Zjednoczonych. Powodem podjęcia działań edukacyjnych były wyniki badań z 2006 r., które ujawniły, że połowa 17-latków już była lub jest zadłużona. Oparł się w tym działaniu na wspieraniu finansowym organizacji, które łącząc świat biznesu i edukacji, realizują działania edukacyjne podnoszące świadomość finansową i rozwijające trwałe umiejętności w zakresie zarządzania zasobami finansowymi.

W działania edukacyjne na szczeblu krajowym zaangażowało się wiele organizacji, instytucji i firm, tworząc partnerstwa publiczno-prywatne na rzecz pogłębiania świadomości finansowej młodych brytyjczyków. Jedną z silniejszych koalicji stworzyły Instytut Biegłych Księgowych Anglii i Walii, GE Money Bank i Grupa Edukacyjna ds. Finansów Osobistych (Personal Finance Education Group). Koalicja ta wypracowała skuteczny program edukacji finansowej młodzieży.

Po pierwsze stworzono specjalne kursy online dla zainteresowanych ekspertów finansowych, aby przekazać im potrzebną wiedzę na temat programów nauczania i metod współpracy ze szkołami. Główny nacisk położono na stworzenie partnerskiej relacji pomiędzy nauczycielem a specjalistą od finansów osobistych. W oparciu o współpracę tych osób, przygotowano scenariusze zajęć i wprowadzono tematykę finansową na zajęcia szkolne.

Ponieważ każda szkoła jest inna, nie starano się narzucić jednolitego modelu. Uznano, że najlepiej będzie zapewnić jak największą elastyczność w realizacji programu, pozostawiając decyzję o intensywności i zasięgu edukacji finansowej zaangażowanym w ten proces nauczycielom i ekspertom. Nie nastawiano się przy tym na działania krótkookresowe, lecz potraktowano podnoszenie świadomości i kompetencji finansowych uczniów jako wyzwanie długofalowe, w którym efekty działań będą widoczne dopiero w dłuższej perspektywie czasowej. Nie starano się zamykać edukacji finansowej w szkołach, lecz próbowano również włączyć w te działania społeczności lokalne, starając się przeciwdziałać zagrożeniom związanym z wykluczeniem finansowym.

„W ciągu dwóch lat realizacji programu nauczyliśmy się wiele” – przyznaje Michael Izza, dyrektor zarządzający Instytutu Biegłych Księgowych. „Po pierwsze instytucje sektora publicznego i prywatnego muszą pracować razem aby mogła zaistnieć rzeczywista zmiana w zachowaniach społecznych. Duże znaczenie mają tu decydenci polityczni, którzy powinni robić dużo więcej niż robią, aby zachęcać do podejmowania działań i nagrodzać innowacyjne rozwiązania wszędzie tam, gdzie sektor finansowy jest gotowy inwestować i promować skuteczne mechanizmy współpracy.”

Zdaniem biegłych rewidentów, rząd powinien ułatwiać podejmowanie działań edukacji finansowej przez ekspertów – wolontariuszy wszędzie tam, gdzie zgłoszą oni chęć udziału w działaniach. Aby zmiana w świadomości finansowej była możliwa, działania powinny wychodzić ze społeczności lokalnych i mieć na celu perspektywę długofalową. O ile rząd przeznaczył spore środki na edukację finansową na poziomie centralnym, kluczowe jest zwiększenie zaangażowania na poziomie lokalnym. To tu wiedza i doświadczenie ekspertów finansowych mogą być wykorzystane najlepiej, z pożytkiem dla całej wspólnoty lokalnej.

Wielka Brytania wypracowała skuteczny model współdziałania sektora publicznego i prywatnego na rzecz edukacji finansowej społeczeństwa. Pierwsze rezultaty działań są już widoczne – na przykład zmniejszenie poziomu zadłużenia (nawet o 75%) młodzieży przez bardziej efektywne gospodarowanie zasobami. Dla innych krajów jest to ważne doświadczenie, z którego można i należy skorzystać przy prowadzeniu podobnych kampanii edukacyjnych. W Polsce, niestety, sektor finansowy daleki jest jeszcze od podejmowania na większą skalę działań z zakresu edukacji finansowej w celu poprawy umiejętności zarządzania własnymi środkami finansowymi. Problemu niedostatecznej edukacji finansowej społeczeństw – pomimo niepokojących raportów Komisji Europejskiej dotyczących wykluczenia finansowego, nie dostrzega też polski rząd. W planowanej reformie systemu oświaty tematyka finansowa nie została ujęta w programach nauczania nawet jako ścieżka fakultatywna. Być może – tradycyjnie – będziemy musieli uczyć się na własnych błędach.

(Opracowano na podstawie artykułu z Financial Times)