Mali badacze świata

fot. Fotolia.com

Narzędzia
Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Dzieci to mali badacze świata. Mają wrodzoną ciekawość i skłonność do eksperymentowania. Uczą się poprzez działanie – obserwują, wypróbowują, doświadczają. Przyswajają wiedzę wtedy, gdy są zaangażowane i gdy temat je ciekawi. Poznają świat na zasadzie prób i błędów. Te naturalne skłonności dzieci mogą rozwinąć się w pełni przy wykorzystaniu metody projektów badawczych.

Fundacja Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego z Warszawy od wielu lat realizuje projekty badawcze w przedszkolach. Celem programu Mali Badacze jest rozwijanie u dzieci logicznego myślenia, ciekawości poznawczej, stawiania pytań, zdobywania wiedzy poprzez eksperymentowanie, wyciągania wniosków oraz umiejętności współpracy w grupie.

Jak rozumiemy projekt badawczy?

Projekty badawcze (ang. Project Approach) to pogłębione badanie tematu o dużej wartości poznawczej dla dziecka. Oznacza to, że temat jest ważny dla dzieci, bliski ich codziennemu doświadczeniu i możliwy do pogłębionej eksploracji.

Zasadniczą cechą projektu jest jego charakter badawczy – działania nie są zaplanowane wcześniej, ale są odpowiedzią na pojawiające się w trakcie pracy pytania, postawione przez dzieci bądź osobę prowadzącą. Ta interdyscyplinarna metoda pracy sprawdza się doskonale z dziećmi już od drugiego roku życia.

Każdy projekt badawczy składa się z trzech faz.

– W I fazie dzieci wybierają temat, zbierają stanu wiedzy o temacie, eksplorują interesujące je pytania i stawiają hipotezy.

– W fazie II projektu dzieci wspólnie z dorosłym planują różnorodne przedsięwzięcia, a następnie w grupach lub pojedynczo gromadzą dane, które pozwolą sprawdzić hipotezy i odpowiedzieć na zadane wcześniej pytania.

– III faza pracy to podsumowanie i przedstawienie wyników projektów.

Ważną pomocą dydaktyczną do realizacji projektów badawczych jest tak zwany „kuferek badacza”, w którym znajdują się narzędzia i pomoce niezbędne do realizacji badań (lupy, miarki, dyktafony, podkładki do szkicowania, pojemniki na próbki, łopatki, itp.). Dzieci podczas projektu mogą korzystać ze wszystkiego, co znajduje się w kuferku.

Ta interdyscyplinarna metoda pracy sprawdza się doskonale z dziećmi już od drugiego roku życia.

Projekt „Apteczka”

Jednym z przykładów opisywanych tu działań może być „Apteczka” – badanie w ramach projektu „Mali Odkrywcy” współfinansowanego przez Miasto Stołeczne Warszawa.

Po pół godzinie zabawy przedmiotami wyjętymi z apteczki, jedna z dziewczynek zaczęła pokazywać, jak zawiązuje się opaskę uciskową na ręku i pod nią wkłada strzykawkę. Z tego co mówiła, można było wywnioskować, że opowiada o tym, jak miała pobieraną krew. Ten przykład analizowaliśmy z nauczycielką jako dowód na to, żeby dawać dzieciom więcej czasu na zabawę przedmiotami zebranymi w trakcie trwania projektu, bo w trakcie zabawy – nie od razu – dzieciom przypominają się ich doświadczenia.

Czy wiecie, że zdaniem dzieci:

– naklejki „dzielny pacjent” daje lekarka – mężczyźni nie dają naklejek.
– lekarstwa przyjmuje się: przez strzykawkę, „do dupy” lub do gardła.
– opaska do zatrzymywania silnego krwawienia to: pasek do spodni/spódnicy.

Wszystkie tak postawione dziecięce hipotezy są weryfikowane w kolejnych fazach projektu badawczego.

Projekty badawcze to pogłębione badanie tematu o dużej wartości poznawczej dla dziecka. Oznacza to, że temat jest ważny dla dzieci, bliski ich codziennemu doświadczeniu i możliwy do pogłębionej eksploracji.

 

(Źródło: Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego)