Nauczyciele jako innowatorzy edukacji

fot. Fotolia.com

Narzędzia
Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Nowe rozwiązania w zakresie nauczania wspartego technologiami nie powinny przesłaniać prostej prawdy: to nie technologie są najważniejsze, ale nauczyciel. Nikt nie ma większego wpływu na osiągnięcia uczniów w nauce uczniów i ich doświadczenia edukacyjne, nikt też nie wie też lepiej niż nauczyciel, jak nauka odbywa się w praktyce. Nawet najlepsza innowacja technologiczna nie będzie w stanie go zastąpić.

Różne innowacje mogą przyczynić się nieco do poprawy jakości uczenia się, chociaż według badań Johna Hattiego (Visible Learning, Hattie, 2009), największe znaczenie mają takie, w których dokonuje się interakcja między nauczycielem a uczniem (np. informacja zwrotna) lub między samymi uczniami (współpraca w grupie). Najczęściej jednak, gdy politycy, edukatorzy i naukowcy wyobrażają sobie szkołę przyszłości, skupiają się na artefaktach: cyfrowych podręcznikach, cyfrowych środowiskach uczenia się (różne postaci e-learningu) i grach edukacyjnych. A najważniejsze elementy: nauczyciele, szkoły i współpraca z rówieśnikami, najczęściej są pomijane (jako mniej istotne). To błąd. Oczywiście walka z takim podejściem jest trudna – w tym pierwszym przypadku przecież otrzymujemy szybko efekty, którymi możemy się wykazać przed światem – oto inwestujemy w powstanie e-podręczników i powstają „fantastyczne” narzędzia edukacji. A jak sprawić, aby faktycznie poprawić uczenie się?

Wydaje się, że najlepsza dla szkoły innowacja powinna być rezultatem zaangażowania kolektywnego: współpracujących w swoim gronie nauczycieli, dyrektorów i rodziców. Wiadomo, że innowacje w edukacji rodzą się bardzo często w sytuacjach nieformalnych, w których biorą udział nauczyciele i osoby wspierające, także dyrekcja.

44.ty numer eLearning Papers zajmuje się rolą nauczyciela w tworzeniu innowacji edukacyjnych. Poprzez skupienie się na roli nauczyciela, pragniemy zastanowić się, w jaki sposób nauczyciele mogą wykorzystać swoją wiedzę: w projektowaniu nowych metod nauczania (i co to oznacza dla uczenia się uczniów); dla lepszego wykorzystania TIK (ICT), w tworzeniu materiałów edukacyjnych; wspieraniu uczenia się w sieci.

Zebrane w tym wydaniu opracowania mogą zainspirować nauczycieli do poszukiwania innowacji edukacyjnych. Prezentujemy trzy pogłębione artykuły, cztery raporty i dwie prace projektowe. Samo podejście do innowacji prezentowane jest różnie. Staramy się pokazywać technologiczne, psychologiczne i edukacyjne aspekty działań innowacyjnych nauczycieli.

W pierwszym artykule Boschman et al. przedstawia analizę wiedzy i przekonań grupy nauczycieli na temat znaczenia współpracy. Hunter et al. omawia wpływ dociekań nauczycieli na wprowadzanie innowacji w klasach. W trzecim opracowaniu Chelioti et al. zastanawia się, czy i jak odkrycia i innowacje nauczycieli mogą posłużyć jako alternatywne forum dla nauki. W pracy przedstawiono także koncepcję otwartej przestrzeni odkryć (zob. Open Discovery Space) i omówiono zarówno istniejące i potencjalne przeszkody we wprowadzaniu zmiany, jak i strategie zarządzania zmianą oraz udane przykłady zmian organizacyjnych.

W numerze tym znajdziemy także raporty z badań oraz prace projektowe. W tych ostatnich Okada i in. przedstawia pierwsze wnioski z europejskiego projektu ENGAGE. Drugi projekt dotyczy nauczania z wykorzystaniem gier i potencjału dla odnowy edukacji. Nousiainen et al. pokazuje, w jaki sposób gry edukacyjne mogą być wykorzystywane w nauczaniu i jakie wytyczne powinny zawierać, aby ułatwić nauczycielom ten proces.

Na koniec – pamiętajmy – nie ważne, jak dobra jest technologia, program nauczania lub polityka edukacyjna: kluczowym czynnikiem definiującym dobre doświadczenia edukacyjne jest odpowiednia interakcja pomiędzy nauczycielem i uczniem.

 

Numer 44 eLearning Papers (w PDF) dostępny jest wyłącznie w języku angielskim na stronie: http://www.openeducationeuropa.eu/sites/default/files/old/The-Teacher's-Role%20in-Educational-Innovation_Issue_44.pdf

eLearning Papers jest częścią portalu OpenEducationEuropa.eu. Portal ten jest inicjatywą Komisji Europejskiej mającą na celu promowanie wykorzystania technologii  multimedialnych i internetu w edukacji szkolnej, wyższej i ustawicznej. Licencja CC-BY 3.0 Unported.