To jest książka dla tych, którzy poszukują sensu i porządku w otaczającym nas świecie. Dobrze napisana i starannie wydana od strony edytorskiej. Bardzo dobrze opowiedziana (napisana) historia o świecie. Zaskakujące wyjaśnianie historii poprzez sięgniecie do początków Wszechświata. Jak sam autor wyjaśnia: Aby zrozumieć historię ludzkości, trzeba zrozumieć, w jaki sposób ten dziwny gatunek [Homo sapiens] ewoluował, co oznacza, że konieczne będzie poznanie ewolucji życia na planecie Ziemia w ogóle, a to wymaga poznania ewolucji naszej planety, co sprowadza się do poznania ewolucji gwiazd i planet, a to oznacza zdobycie wiedzy o ewolucji wszechświata.

Cała wiedza biologiczna w jednym, opasłym tomie? Może nie cała, ale ta dla ucznia, studenta i dla nauczyciela na pewno. Ponad 1200 stron, nie licząc dodatków i indeksów, kilka kilogramów, duży format. Na podręcznik szkolny codziennego użytku się nie nadaje, bo za ciężka do noszenia w tornistrze a nauczyciel miałbym trudności z selekcją informacji dla każdego poziomu nauczania. Natomiast nadaje się jako podręcznik dla dorosłego i na "całe życie", jako podręcznik uzupełniający dla licealistów, studentów a na pewno dla nauczycieli biologii oraz wykładowców wielu kierunków uniwersyteckich. Książka, która stoi na półce i do której często można zaglądać. I czytać. Bo ja na przykład bardzo lubię literaturę faktu.

Jaki jest stan poszanowania praw dziecka w czasach, kiedy rozwój cyfrowy tak mocno oddziałuje na młodych i na całe społeczeństwo? Dzień Dziecka jest takim dobrym momentem na refleksję. Fundacja Orange opublikowała raport pt. „Dojrzeć do praw”. Prezentuje w nim opinie eksperckie, listę zjawisk do pilnej interwencji i wyniki badań z dziećmi i młodzieżą, które ukazują kwestie aktywności cyfrowych z ich perspektywy. Główne wnioski wskazują, że rozwiązaniem wielu problemów z przedrostkiem „cyber” jest wzmacnianie kompetencji w obszarze emocjonalnym i społecznym.

Zastanawiamy się jak zmienią nas i nasze zwyczaje, także zawodowe, algorytmy sztucznej inteligencji. Zaskakujące jest to, że już mamy badania w zbliżonym temacie. Przykładem jest książka Jean M. Twenge pt. "iGen - Dlaczego dzieciaki dorastające w sieci są mniej zbuntowane, bardziej tolerancyjne, mniej szczęśliwe - i zupełnie nieprzygotowane do dobrości", wydana w 2019 roku przez Smak Słowa. Przeczytałem ją kilka miesięcy temu a teraz dzielę się refleksjami w nowym kontekście sztucznej inteligencji postaci chatGPT.

Wydaje się, że nuda jest zjawiskiem dość powszechnym w polskich szkołach, choć dotychczas mało badanym i opisanym. Wynika to zarówno z niejednoznaczności i złożoności tematu, jak też z braku zainteresowania instytucji oświatowych zajmowania się takim ("nudnym") tematem, a co za tym idzie, brakie funduszy na badania i badaczy. O obliczach szkolnej nudy napisała dr Iga Kazimierczyk, prezeska Fundacji "Przestrzeń dla edukacji", pokazując, że zjawisko to zasługuje na uwagę i wymaga reakcji zarówno tych, którzy decydują o systemie edukacji, jak i rodziców i opiekunów. Czego zatem możemy dowiedzieć się o szkolnej nudzie?

Być może z powodu obecnej koncentracji na programach, systemach, technologiach i technikach edukacyjnych straciliśmy z oczu fakt, że relacja kształtowana przez nauczyciela jest przede wszystkim relacją międzyludzką, w której to, jak zachowuje się nauczyciel, jest równie ważne jak to, co mówi. Z łatwością zapominamy, że jesteśmy dla naszych uczniów wzorcami osobowymi. Prezentujemy im nasze wartości, charakter, uczciwość i autentyczność. Stajemy się edukatorami dzięki uczeniu się z własnych doświadczeń i to właśnie ta z trudem zdobyta mądrość jest fundamentem naszej pracy - piszą Alice i David Kolb w książce "Uczenie się na podstawie doświadczania", zwracając się przede wszystkim do nauczycieli i edukatorów.