Co w obecnej edukacji jest najważniejsze?

Narzędzia
Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times
debaty edukacyjnePytanie jest dobre, ale odpowiedzi wiele. Czy pierwsza jest ludzka odpowiedzialność? Uczenie odpowiedzialności za słowa i czyny jest kluczowym zadaniem wychowania. Z wielu powodów powinno być najważniejszym celem naszych działań. Nie ma jednak odpowiedzialności bez wyboru i decyzji. Czy szkoła uczy decydowania? Jak młodych uczyć odpowiedzialności?
 
Moja pierwsza i najważniejsza wartość
Oczywiste jest, że szkoła nie jest w stanie nauczyć wszystkiego, co jest w życiu ważne i może okazać się w przyszłości potrzebne. Co jest jednak w obecnej sytuacji i dzisiejszej edukacji szkolnej - najważniejsze, najistotniejsze, pierwsze, priorytetowe?

Ostatnio, prawie co tydzień, prowadzę warsztaty z różnymi nauczycielami: „Wykorzystanie strategii NLP w dydaktyce”, „Kształcenie umiejętności epoki cyfrowej”, „Motywowanie do uczenia się i pracy nad sobą” – itp. Pytam ich, co dla nich jest pierwsze i najważniejsze: słowo – myśl – emocja – czyn? (Proszę przystanąć, oddać się autorefleksji i odpowiedzieć sobie samemu na ww. pytanie; jaki jest wynik?)

Zawód oparty na słowie
Niewielu sondowanych nauczycieli deklaruje, że najważniejsze jest w ich życiu i szkole słowo. Choć przecież wybraliśmy zawód oparty w dużej mierze na słowie (oby precyzyjnym, logicznym, poprawnym, giętkim, wypowiadanym po polsku, pięknym, życzliwym…). Wielu nauczycieli akcentuje w swych deklaracjach prymat emocji i uczuć. Być może tak jest, no dobrze, staram się to zrozumieć, ale dlaczego wobec tego, tak wiele oczu i potrzeb w szkolnej edukacji zwróconych jest ku wiedzy, a nie ku emocjonalnej inteligencji?

Cieszy fakt, że sporo uczestników uważa, że tą pierwszą i najważniejszą wartością w życiu jest ludzkie myślenie. Jestem za tym, całym sobą, i nie tyle całym sercem, co całą możliwością własnego mózgu. A tak przy okazji, ciekawe, co de facto nasi nauczyciele wiedzą o ludzkim mózgu? Kiedy będziemy wykorzystywać wiedzę (coraz większą) o ludzkim mózgu w organizowaniu uczenia się?

Pierwsze, najważniejsze jest myślenie

Myślenie jest niezbędnym składnikiem wszystkich kluczowych kompetencji ucznia i nauczyciela. Ono determinuje znajomość, rozumienie i posługiwaniem się słowem. Jest zasadniczym warunkiem nabywania pojęć i języka. Uczenie myślenia (logicznego, krytycznego, alternatywnego, analitycznego, innowacyjnego…) warto uczynić priorytetem w każdej edukacji przedmiotowej. Warto budować szkołę myślenia i eliminować już dziś szkołę „wiedzową”.

Nowoczesny, czyli samodzielny i odpowiedzialny
Warto przypomnieć, że charakterystyczną cechą nowoczesnego nauczyciela jest wysoka odpowiedzialność i rozliczanie się z efektów swojej pracy przed uczniami i ich rodzicami. Jak podnieść odpowiedzialność nauczycieli za efekty uczenia się uczniów? Co więc i jak zrobić w zakresie tego - bez wątpienia najważniejszego szkolnego zadania? Oto kilka ogólnych rad.

1.
Wyraźnie się nastawić na edukacyjny sukces. Niektórzy uważają, że nadrzędnym celem obecnej szkolnej edukacji jest nastawienie na edukacyjny sukces.
2.
Mocniej akcentować i promować pracę z uczniem zdolnym – dostrzec, że każde dziecko ma talent i domaga się naszej pomocy oraz zwiększyć liczbę zajęć pozalekcyjnych.
3.
W szkole ładnie, precyzyjnie mówić po polsku. Ważnym zadaniem każdego nauczyciela, jak i całej szkoły, jest uczyć ładnego mówienia oraz wziąć odpowiedzialność za słowa. Niedawno w portalu Edunews.pl zamieszczony był artykuł pt. Szkoła ładnie mówiąca po polsku, w których chodziło o uwrażliwienie nauczycieli i edukatorów na potrzebę pracy nad podniesieniem precyzyjności formułowania naszych myśli i słów.
4.
Wywierać pozytywny wpływ na uczniów!
5.
Precyzyjnie myśleć i uczyć tego swoich uczniów!
6.
Ciekawie motywować do uczenia się i pracy nad sobą!
7.
Stawiać uczniom osobiste cele edukacyjne!
8.
Mniej mówić o historii, a edukację zorientować ku przyszłości! 
 
Oczywiście każda z ww. rad domaga się komentarza i rozwinięcia.

(Notka o autorze: dr Julian Piotr Sawiński, nauczyciel konsultant Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie, członek zespołu e-Redakcji Edunews.pl)