Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce. To dobra okazja, aby zastanowić się nad przyszłością twojej córki. Co możesz zrobić, by kariera inżynierki, biotechnolożki, analityczki czy informatyczki była dla dziewczynki równie naturalnym wyborem, co rozwój w dziedzinach humanistycznych?
Sprawozdanie Komisji Europejskiej She Figures 2021 informuje, że na naszym kontynencie kobiety stanowią 41 proc. ogółu naukowców i inżynierów, 33 proc. badaczy i jedynie 22 proc. pracowników IT. Dlaczego w środowisku STEM (ang.: Science, Technology, Engineering, Math – w tłumaczeniu: nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria i matematyka) mężczyźni wciąż stanowią większość?
Według internetowego magazynu Science of Learning (artykuł 4/19/2019) nie ma dowodów na biologiczne różnice między płciami w przyswajaniu wiedzy STEM. Mimo tego, dziewczęta rzadziej wybierają nauki przyrodnicze czy ścisłe jako ścieżkę rozwoju swojej kariery. Media w większości skupiają się raczej na przekonywaniu nastolatek, jak ważny jest idealny wygląd, niż na pokazywaniu im wartościowych autorytetów i pozytywnych przykładów spełnionych zawodowo kobiet. Według badań 3M State of Science Index, co drugi Polak (55 proc.) uważa, że dziewczęta i kobiety są częściej zniechęcane do kontynuowania nauki w STEM niż mężczyźni.
Dziewczęta zaczynają precyzować swoje zawodowe marzenia w wieku 10-15 lat. W tym czasie albo je zachęcimy, żeby rozwijały swoje talenty np. w kierunku nauk przyrodniczych czy ścisłych, albo pójdą inną drogą – podkreśla Karolina Zychiewicz z firmy 3M, jedna z liderek Women Leadership Forum – organizacji, której celem jest inspirowanie kobiet do rozwoju swojej kariery oraz kreowanie przyjaznego kobietom środowiska pracy.
W tym samym wieku 10-15 lat znacząco spada u dziewczynek poczucie pewności siebie oraz zaczynają niekorzystnie działać stereotypy, które ograniczają ich wybory edukacyjne i zawodowe. Chcemy inspirować dziewczynki do tego, aby były liderkami przyszłości – odważnie i w zgodzie ze sobą formułowały i realizowały swoje marzenia i ambicje, współkształtując świat wokół siebie – pisze Eliza Durka, fundatorka i prezeska Fundacji Insipring Girls w raporcie Aspiracje dziewczynek w Polsce.
Jak możesz zainspirować swoją córkę, aby wykorzystać jej potencjał i od najmłodszych lat rozwijać w niej ciekawość świata oraz pozytywne nastawienie do nauki? Mamy dla ciebie kilka podpowiedzi.
Walcz ze stereotypami
Staraj się kształtować osobowość swojego dziecka wbrew stwierdzeniom typu „dziewczynkom nie wypada”. Presja związana z tymi – wydawałoby się – niewinnymi słowami powoduje, że twoja córka może mieć problem z pewnością siebie. Buduj w sobie nawyk, aby patrzeć na swoje dziecko przez pryzmat jego zainteresowań, potencjału i temperamentu, a nie płci. Nie dziel stereotypowo zajęć, aktywności sportowych, zabawek, książek, filmów i gier na dziewczęce i chłopięce. Zapewnij też córce przestrzeń, aby mogła swobodnie się wypowiadać, uczestniczyć w rozmowach dorosłych. To pomoże jej rozwijać poczucie, że jest ważna, a jej głos się liczy i jest brany pod uwagę przy formułowaniu opinii czy podejmowaniu decyzji.
Zapewnij odpowiedni przykład i wspierające środowisko
Zadbaj o to, by przede wszystkim w rodzinnym domu córka miała bezpieczną przestrzeń do poznawania świata, rozbudzania ciekawości i kreatywności, rozwiązywania zagadek – będzie świetnie, gdy w kreatywnej rozrywce i zabawach wezmą też udział rodzice. Ważny jest także rozwój dziewczynki w gronie rówieśników. Zachęć ją, by dołączyła do kółek zainteresowań, organizacji w tym naukowych, działających także poza szkołą. Nie musi to być lepienie z gliny czy balet – równie ciekawy może okazać się klub modelarski czy zajęcia z podstaw programowania.
Zachęć do szukania autorytetów z obszaru STEM
Wspieraj córkę w poszukiwaniu kobiecych autorytetów w najbliższym otoczeniu. Zacznij od rodziny i znajomych, albo od szkoły – wiele placówek realizuje ciekawe inicjatywy wykraczające poza standardowe lekcje.
Przykładem może być program mentoringowy w Szkole Podstawowej nr 8 we Wrocławiu, który powstał we współpracy firmy 3M z Fundacją Inspiring Girls. Prowadzimy ten program, by zwiększyć u dziewcząt poczucie własnej wartości oraz pewność siebie – bez względu na to, jaki kierunek edukacji wybiorą – tłumaczy Karolina Zychiewicz. Chcemy przedstawić uczennicom VIII klas wiele możliwości ciekawej pracy w dorosłym życiu. Zaprosiliśmy je do udziału w cyklu inspirujących spotkań z „role model’kami”, czyli wzorami do naśladowania, które pracują w 3M na stanowiskach technicznych. Często bowiem uczennice rezygnują z wyboru ścieżki technicznej, ponieważ nikt ich do tego odpowiednio nie zachęcił, nie pokazał pozytywnego przykładu. Dziewczyny w tym wieku nie są świadome, że mają tę możliwość, że są kobiety, które osiągają sukcesy w dziedzinach technicznych.
Ucz poprzez rozrywkę
Nauka może być dobrą zabawą. Na spacer wychodźcie wyposażeni w lupę lub lornetkę, żeby obserwować przyrodę – sprawdźcie, jakie rośliny rosną w pobliskim parku lub jakie ciekawe owady i ptaki można tam wypatrzeć. Bawcie się w „domowe laboratorium” – wykonujcie eksperymenty z wykorzystaniem produktów, które znajdziecie w kuchni i w łazience. Chcesz znaleźć więcej pomysłów? Skorzystaj z materiałów edukacyjnych dostępnych np. na platformie Science at Home (w języku angielskim). Zachęcaj córkę do obserwowania kanałów popularnonaukowych w mediach społecznościowych, np. na YouTube. Młodszym dziewczynkom zapewne spodoba się cykl Nauka To Lubię Junior dr. Tomasza Rożka. Starsze mogą oglądać kanał biotechnolożki Kasi Gandor. Ciekawe anegdoty i niesamowite historie prezentowane przez popularyzatorów nauki zmotywują dziewczynkę do samodzielnych odkryć, a młodzi youtube’rzy pasjonaci nauki będą inspiracją do dalszego rozwoju w tym kierunku.
Pokazuj, że nauka jest wszędzie
Dlaczego liście są zielone? Jak to się dzieje, że szczepionka chroni przed wirusami? Dlaczego znaki drogowe w nocy świecą? Czy na pustyni pada deszcz? Staraj się odpowiadać na takie pytania córki zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą. Nie próbuj wymyślać fantastycznych opowieści. Wspólnie szukajcie odpowiedzi w wartościowych źródłach, jeśli pytania tego wymagają. Dzięki temu dziewczynka odkryje, że nauka i zdobywanie wiedzy to nie tylko szkolne zadania z matematyki czy biologii, ale coś, co towarzyszy nam na każdym kroku.
Czy musisz znać odpowiedź na każde pytanie? Absolutnie nie! Pokaż córce, że ty też chcesz się nadal rozwijać i poszukaj odpowiedzi razem z nią, nie tylko w internecie. Wybierzcie się na przykład do Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, do Hydropolis we Wrocławiu, do Centrum Nauki Experyment w Gdyni albo do Centrum Innowacji 3M w czasie Nocy Laboratoriów. Możecie też odwiedzić Centrum Nauki Experymentarium w Łodzi albo Ogród Doświadczeń w Krakowie i wiele innych podobnych Centrów Nauki lub inicjatyw uczelni wyższych. Takie wspólne poszukiwanie odpowiedzi pomoże dziewczynce budować pewność siebie, kreatywność i ufność do szukania odpowiedzi w źródłach naukowych. Nie będzie miała obaw, by przyznać się do niewiedzy, a jednocześnie, by samodzielnie zdobywać informacje i szukać rozwiązań.
Chłopcy traktują naukę w klasie mat-fiz lub studia na politechnice po prostu jako jedną z oczywistych opcji – tak samo powinno być w przypadku dziewcząt – mówi Bianka Siwińska, CEO Fundacji Edukacyjnej Perspektywy. Warto wspierać dziewczynki w wyborze nauk STEM, ponieważ potrzebujemy liderek technologicznych, które będą mieć realny wpływ na świat. Kobiety są mądre, odpowiedzialne i kreatywne, więc to ważne, aby ich głos był słyszany – na równo z męskim.
(Źródło: 3M)