Zejdźcie z katedry! Zawińcie rękawy i stańcie do wspólnej roboty z uczniami. Zejdźcie na poziom dzieci, aby razem z nimi pracować, bawić się, patrzeć na świat w zasięgu ich wzroku, reagować zgodnie z ich rytmem. W tym nowym układzie stosunków spotkacie się z radością, zaufaniem, odczujecie radość powodzenia – to wezwanie Celestyna Freineta do nauczycieli jest cały czas aktualne i dobrze ujmuje esencję jego myśli pedagogicznej.
Dla Freineta szkoła miała wyraźnie postawiony przed sobą cel: doprowadzenie dziecka - przyszłego obywatela do pełnego rozumienia swej odpowiedzialności za kształtowanie własnej przyszłości i przyszłości społeczeństwa, w którym przyjdzie mu żyć. Freinet uważał, że aby ten cel osiągnąć, niezbędne są następujące warunki w szkole:
- współdziałanie nauczyciela z uczniami i uczniów między sobą w obrębie społeczności;
- prawidłowe układanie stosunków w klasie, opartych na szacunku dla dziecka, dla jego swobodnej ekspresji i twórczej ciekawości;
- bliska współpraca z najbliższym środowiskiem przyrodniczym i społecznym, a także z innymi szkołami;
- uzasadnione umotywowanie wysiłków, jakie dziecko podejmuje i stwarzanie mu poczucia bezpieczeństwa;
- posługiwanie się nowoczesnymi narzędziami i technikami.
Ruch nowoczesnej szkoły stworzony przez Freineta i jego uczniów istnieje dziś w 30 krajach, także w Polsce. Ale wciąż włączają się do niej pojedyncze szkoły. A szkoda. Choć minęło kilkadziesiąt lat od powstania założeń tej myśli pedagogicznej – te warunki są jak najbardziej do spełnienia przez szkoły XXI wieku. Także w Polsce, o czym opowiadała podczas konferencji INSPIR@CJE 2017 Marzena Kędra, Honorowy Profesor Oświaty i Nauczyciel Roku 2012, na podstawie osobistych doświadczeń w Publicznej Szkole Podstawowej Cogito w Poznaniu oraz innych placówkach w Polsce i zagranicą.
Warto posłuchać i spróbować wdrożyć przynajmniej elementy tej koncepcji w Waszej szkole:
***
Konferencja INSPIR@CJE 2017 odbyła się w Warszawie w dniach 29-30 czerwca 2017 r. Partnerom dziękujemy za współpracę, a wszystkim uczestnikom za aktywny udział w tym wyjątkowym wydarzeniu edukacyjnym.
(Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym Edunews.pl, zajmuje się edukacją i komunikacją społeczną, realizując projekty społeczne i komercyjne o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Jest również członkiem grupy Superbelfrzy RP).