Lekcje matematyki powinny służyć rozumowaniu, argumentacji, dowodzeniu. Jednak wciąż matematyka postrzegana jest jako jeden z trudniejszych przedmiotów szkolnych. Zdarza się, że uczniowie się jej po prostu boją. Można również dostrzec mechanizm dzielenia uczniów na tzw. „matematyków” i „humanistów”, ci drudzy – czują się „zwolnieni z uczenia się” tego przedmiotu. Podział ten stosują zarówno nauczyciele, jak i rodzice. Częściej do grupy „humanistów” przyporządkowywane są dziewczynki, co może powodować mniejsze zainteresowanie przedmiotami ścisłymi w przyszłości.
Mając na uwadze wiele problemów związanych z nauczaniem matematyki, w latach 2017-2019 przeprowadzono projekt Wartość Dodana oferujący nauczycielom innowacyjne sposoby nauczania tego przedmiotu. Celem było włączanie kompetencji matematycznych do codziennego życia i zaszczepianie uczucia zachwytu i entuzjazmu związanego z uczeniem się matematyki. Zaproponowano scenariusze lekcji wykorzystujące rozwiązywanie problemów metodą Design Thinking – projektowaniem rozwiązań poprzedzonym o sondowanie potrzeb określonej grupy oraz testowanie pomysłów. Wszystko po to, aby pokazać nauczycielom i uczniom, że matematyki można uczyć się w sposób ciekawy, rozwiązując realne problemy – takie jak projektowanie wymarzonej sali lekcyjnej (geometria), zaplanowanie wycieczki szkolnej (szacowanie kosztów, kalkulacje), pieczenie muffinek (przeliczanie miar i wag, proporcje).
Zastosowanie metody Design Thinking pozwoliło na osiągnięcie również wielu cennych efektów wychowawczych. Uczniowie zrozumieli, że warto poświęcić czas na zebranie różnorodnych pomysłów – był to trening wzajemnego słuchania się i argumentowania. Testowanie zaproponowanych rozwiązań pokazało, że popełnianie błędów nie jest katastrofą – ale w dobrze zaplanowanym procesie jest czas i miejsce na ich poprawienie. Uczniowie podejmowali wspólne decyzje i brali za nie odpowiedzialność – umiejętności kluczowe w dorosłym życiu – rzadko jednak trenowane podczas klasycznych lekcji. Zaproponowana metoda angażowała wszystkich uczniów, była pomocna również dla tych słabszych. Projekt promował naukę przez działanie. Dzięki temu nie trzeba tłumaczyć uczniom, że matematyka im się przyda w życiu – oni tego doświadczą.
Poniżej wypowiedzi nauczycieli biorących udział w projekcie:
Bardzo pozytywne; poza miłym widokiem chętnie mierzących, liczących i rysujących uczniów mogłam ich poobserwować jak dzielą się zadaniami, pomagają sobie wzajemnie i każdy jest zaangażowany wg swoich możliwości.
Uczniowie wcielili się w rolę właścicieli biura podróży, chcieli maksymalnie zoptymalizować decyzję o wybranej trasie, dodatkowo przeprowadzili kalkulację kosztów, byli zaangażowani w 150%, odczuli zastosowanie matematyki w sytuacjach praktycznych.
Tekst powstał jako podsumowanie projektu Fundacji Szkoła z Klasą Wartość Dodana, prowadzonego wspólnie z Asociación Smilemundo (Hiszpania), NHL Stenden (Holandia) i Universal Learning Systems (Irlandia) ze środków programu Erasmus +.
Na portalu Szkoły z Klasą dostępne są bezpłatnie scenariusze zajęć. Zapraszamy do skorzystania.
Notka o autorce: Magdalena Smak jest ekspertką ds. Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji w Instytucie Badań Edukacyjnych.