Umiejętności finansowe polskiej młodzieży - PISA 2018

fot. Fotolia.com

Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Wyniki badania PISA 2018 pokazały, że w porównaniu z uczniami z innych krajów polscy uczniowie świetnie radzą sobie z matematyką, rozumieniem czytanego tekstu oraz rozumowaniem w naukach przyrodniczych. Podobnie jest w przypadku umiejętności finansowych. Spośród 20 krajów, które wzięły udział w tej części badania PISA, średni wynik polskich piętnastolatków był jednym z najwyższych na świecie. Lepsi okazali się jedynie uczniowie z Kanady, Finlandii i Estonii.

Uczniowie osiągający najlepsze wyniki, czyli 5. poziom umiejętności (w pięciostopniowej skali), posługują się dużym zasobem pojęć związanych z finansami, mają dobre wyobrażenie o systemie finansowym, potrafią analizować złożone produkty finansowe i zauważać ważne, choć niedopowiedziane warunki zawarte w umowach. Taki poziom osiągnęło blisko 12% badanych uczniów w Polsce. Odsetek ten jest wyższy od średniej z 13 krajów OECD uczestniczących w badaniu (10,5%), ale niższy od odsetka najlepszych uczniów w Stanach Zjednoczonych, Australii, Kanadzie, Estonii i Finlandii. W tych dwóch ostatnich krajach najwyższe wyniki miał aż co piąty uczeń.

Główną barierą utrudniającą polskiej młodzieży osiągnięcie najlepszych wyników okazała się nieznajomość pojęć ekonomicznych, instytucji finansowych i bardziej złożonych usług finansowych – a więc zagadnień, z którymi uczniowie nie spotykają się w codziennym życiu.

Z kolei niski poziom umiejętności finansowych zdiagnozowano u co dziesiątego ucznia w Polsce (9,6%). Odsetek ten był podobny w Finlandii (10%) i na Łotwie (10,6%), a niższy jedynie w Kanadzie (8,9%) i Estonii (5,4%). Uczniowie z niskimi umiejętnościami, którzy nie osiągnęli 2. poziomu, radzą sobie tylko z prostymi zadaniami, takimi jak decyzje o codziennych wydatkach czy prosta analiza paragonów i faktur. 87% uczniów z niskim poziomem umiejętności finansowych słabo radziło sobie również z rozumieniem prostych tekstów lub z prostymi zadaniami matematycznymi. Pokazuje to, jak duże znaczenie ma rozwijanie umiejętności rozumienia tekstu i umiejętności matematycznych, które w dużym stopniu umożliwiają radzenie sobie także z problemami związanymi z finansami.

Podobnie jak w innych dziedzinach badania PISA, niższe wyniki uzyskali uczniowie z mniejszymi zasobami kapitału kulturowego i pochodzący z mniej zamożnych domów. Zaobserwowano spore różnice w poziomie umiejętności uczniów w zależności od takich wskaźników, jak wykształcenie i zawody rodziców czy deklarowana przez uczniów liczba książek znajdujących się w domu. Można przypuszczać, że uczniowie ci będą mieli utrudniony start w dorosłe życie, dlatego zwłaszcza oni będą potrzebowali wsparcia w nabyciu umiejętności finansowych.

Edukacja finansowa ważna także poza szkołą

Badanie PISA 2018 pokazuje, że wiedza i umiejętności z zakresu finansów są zdobywane przez uczniów także poza szkołą. W socjalizacji ekonomicznej szczególną rolę odgrywają rodzice. Wyniki części ankietowej badania pokazały, że lepsze rezultaty osiągnęli ci uczniowie, którzy częściej rozmawiają z rodzicami i dorosłymi o pieniądzach oraz deklarują większą niezależność w zarządzaniu własnymi pieniędzmi.

W Polsce odsetek najlepszych uczniów był wyższy wśród chłopców (14,7%) niż dziewcząt (9%). Dziewczęta wprawdzie częściej rozmawiają z rodzicami o pieniądzach i częściej dostają prezenty finansowe od rodziny i znajomych, ale chłopcy dużo bardziej interesują się finansami, czują się w tej dziedzinie pewniej, częściej deklarują też posiadanie konta bankowego. Chłopcy są również aktywniejsi w podejmowaniu prac zarobkowych. Może to oznaczać, że dużą rolę w edukacji finansowej odgrywają stereotypy płciowe.

Obraz umiejętności finansowych polskiej młodzieży w Polsce jest bardzo pozytywny. Wyniki uzyskiwane w innych krajach wskazują jednak na to, że można jeszcze podnieść efektywność edukacji finansowej, czemu zdaje się sprzyjać z jednej strony integracja treści związanych z finansami w ramach poszczególnych przedmiotów szkolnych, z drugiej – integrowanie różnych ośrodków edukacji finansowej: rodziców, szkół i innych instytucji zaangażowanych w upowszechnianie wiedzy i świadomości finansowej.

Zobacz raport Umiejętności, postawy i zachowania finansowe młodzieży w Polsce (PDF).

 

(Źródło: Instytut Badań Edukacyjnych)

 

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

Maciej M. Sysło napisał/a komentarz do Luka pomiędzy nauczaniem a uczeniem się
Każdego nauczyciela interesuje, czy jeśli uczeń wykonał zadanie (zbudował robota czy inny obiekt, ro...
Marcin Polak napisał/a komentarz do Win-Win Barbary Nowackiej
Zgoda w 100% - dowodów na to, że politycy z prawej i lewej mają edukację narodową w najgłębszym "pow...
A co to jest ten dar? Coś wrodzonego czy coś wyuczonego? Tak jak można nauczyć się opowiadania tak m...
Ppp napisał/a komentarz do Luka pomiędzy nauczaniem a uczeniem się
A czy ta informacja zwrotna jest do czegokolwiek potrzebna?Jeśli jestem dobry, to o tym wiem i inf. ...
Z jednej strony prawda. Z drugiej, jak ktoś ma DAR opowiadania, to nie musi się uczyć sztywnych zasa...
Robert Raczyński napisał/a komentarz do Raportem w płot
Dziękuję za rzeczowy komentarz. Zgadzam się, że ESOKJ (CEFR) to fundament współczesnego nauczania ję...
Nie znam n-la W-F, który nie przygotowuje się do zajęć, nie planuje swojej pracy. Powiem więcej. Nie...
Bartosz Markowicz napisał/a komentarz do Fizyka da się lubić!
Zgadzam się w pełni z przedstawioną w artykule ideą - fizyka ożywa dopiero wtedy, gdy uczniowie sami...

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie