Jak kształcić nauczycieli epoki cyfrowej? (1)

Obecne kształcenie nauczycieli

O obecnym kształceniu nauczycieli na wyższych uczelniach mówi się bardzo różnie. Dziwi, że np. nauczyciel stażysta na warsztatach doskonalących, w pierwszym roku pracy, gdy dowiaduje się o sprawach oczywistych, np. z dydaktyki humanistycznej, jest mocno zdziwiony oraz pyta, dlaczego on się tego nie dowiedział na uczelni? Coś tu chyba nie gra. Wielu wskazuje, że obecne uczelniane przygotowanie do nauczycielstwa trzeba zmienić. Jedno jest pewne, że z uczelni trzeba wypuścić nie magistrów biologii czy geografii (pełnych merytorycznej wiedzy), ale magistrów edukacji biologicznej czy geograficznej, czyli dobrych organizatorów uczenia się tych przedmiotów. Nauczyciel to przecież nie ekspert od wiedzy, ale specjalista od organizacji uczenia się biologii, geografii czy innego przedmiotu.

Kształcenie nauczycieli wg projektu zmian

W nowym ww. projekcie, który jest efektem współpracy MEN i resortu nauki, są założenia przyszłego kształcenia nauczycieli. Czy jest ono na miarę epoki cyfrowej? Dokument ma „wejść” jako rozporządzenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w przeciwieństwie do obecnie obowiązującego, które pochodzi jeszcze z MENiS – rozporządzenia ws. standardów kształcenia nauczycieli. Projekt rozporządzenia MNiSW określa standardy kształcenia, które w założeniu miałyby dotyczyć studiów rozpoczynających się od roku akademickiego 2011/2012.

Sylwetka nauczyciela - absolwenta

Zgodnie z projektem, szkoły wyższe prowadzące kształcenie nauczycieli na studiach I i II stopnia oraz studiach podyplomowych, w programach nauczania powinny uwzględnić przygotowanie zawodowe, wymagania ogólne, wymagania szczegółowe kształcenia nauczycieli oraz praktykę zawodową niezbędną do uzyskania kompetencji zawodowych nauczyciela. Projekt zawiera także wymagania ogólne, czyli określa sylwetkę absolwenta kierunku nauczycielskiego.

Moduły kształcenia nauczycieli

Przyszły nauczyciel będzie obowiązkowo przechodził przez 3 moduły, które obejmą przygotowanie w zakresie:

»	merytorycznym przedmiotu nauczania (np. biologia, geografia lub przyroda),
»	wychowawczym i opiekuńczym (psychologia, pedagogika obejmująca co najmniej 180 godzin zajęć, w tym nie mniej niż 30 godz. praktyki opiekuńczo-wychowawczej),
»	dydaktyki wybranego przedmiotu nauczania (metodyki prowadzenia zajęć, które zawiera minimum 240 godz., w tym nie mniej niż 120 godz. praktyki zawodowej).

Więcej studenckich praktyk

W czasie praktyk zawodowych studenci mają nabyć kompetencje opiekuńczo-wychowawcze, zarządzać grupą, współpracować z uczniami, nauczycielami i rodzicami, diagnozować indywidualne potrzeby uczniów, przygotować się do nauczania (obserwować zajęcia, asystować nauczycielowi, samodzielnie je prowadzić pod okiem opiekuna).

Pytania o model kształcenia nauczycieli

Z ww. treści dotyczących projektu nowego rozporządzenia ws. kształcenia nauczycieli nasuwają się liczne pytania i wątpliwości, a wśród nich na przykład:

»	Jakiego nauczyciela potrzebuje edukacja i szkoła XXI wieku?
»	Jak przekonać organizatorów kształcenia studentów – przyszłych nauczycieli, że najwyższą rangę powinno mieć w szkole organizowanie uczenia się studentów (uczniów), nie zaś inne funkcje szkoły, które powinny być podrzędne wobec uczenia się?
»	Dlaczego i jak przekonać oświatowych decydentów, że dziś bardziej od merytorycznej wiedzy przedmiotowej jest potrzebna sprawność posługiwania się wiedzą technologiczną, bo dziś najważniejsze jest "wiedzieć gdzie" (know-where) oraz umiejętność jej wykorzystania?
»	Czy i w jakim zakresie projektowane przygotowanie nauczycieli uwzględni zasady i strategie konektywnego uczenia się?