Samorządowa Szkoła Podstawowa w Ostojowie w województwie świętokrzyskim potraktowała znaną teorię inteligencji wielorakich Howarda Gardnera jako punkt wyjścia do bardzo głębokich i wielokierunkowych zmian w stylu nauczania i uczenia się. Na doskonałe efekty nie trzeba było długo czekać.
Początkiem przemian były działania rozpoczęte w 2008 r. dzięki projektowi Grupy Edukacyjnej S.A. „Pierwsze uczniowskie doświadczenia drogą do wiedzy”. Ich celem było wdrożenie do praktyki szkolnej idei Howarda Gardnera, teorii inteligencji wielorakich. Wprowadzono do szkoły proces gromadzenia informacji o uczniu i nową metodykę pracy, zgodną z jego indywidualnym profilem inteligencji.
Rozpoczął się trójstronny dialog pomiędzy przeszkolonymi wcześniej nauczycielami a rodzicami i dziećmi, który miał pomóc zgromadzić informacje o każdym uczniu i zindywidualizować proces nauczania i uczenia się. Duży nacisk w szkole położono na nową organizację przestrzeni edukacyjnej, której zadaniem było stymulować rozwój wybranych inteligencji. Po trzech latach niekonwencjonalnie zorganizowanych działań uczniowie w Ogólnopolskim Badaniu Umiejętności Trzecioklasistów OBUT 2011 osiągnęli wynik powyżej średniej Polski i województwa świętokrzyskiego w zakresie umiejętności językowych i matematycznych.
Świetlice tematyczne
Dzięki dofinansowaniu ze środków Marszałka Województwa Świętokrzyskiego w ramach programu „Wyrównywanie szans edukacyjnych na obszarach wiejskich” oraz środków gminnych, w szkole udało się zorganizować cztery świetlice tematyczne: plastyczną, analityczno – logiczną, muzyczną, rekreacyjną. Wyposażono je w ciekawe i angażujące pomoce, stymulujące określone umiejętności i zwiększono liczbę godzin pracy świetlic, by mogły być otwarte jednocześnie.
Uczniowie swobodnie wybierają miejsce swojej aktywności, w dowolnym dla siebie czasie zmieniają świetlice, rozbudzając w sobie kolejne zainteresowania. Duży nacisk kładzie się także na wyposażenie tych miejsc w książki oraz miejsca do czytania, kształtujące w dzieciach inteligencję językową.
Nacisk na uczenie się poprzez różnego rodzaju aktywności dobrze ilustruje sposób rozwijania w uczniach pasji przyrodniczych. Dzieci biorą udział w lekcjach w terenie organizowanych przez Nadleśnictwo Suchedniów, korzystają ze szkolnego mikroskopu cyfrowego, przygotowują się do założenia botanikarium.
Przestrzeń edukacyjna w klasie
Standard przestrzeni dydaktycznej wyznacza estetyka i funkcjonalność. Miejsce nauki i pracy jest urządzone tak, by stanowiło kolorystyczną, przestrzenną i tematyczną dekorację dla głównych aktorów tej sceny – ucznia i nauczyciela. W każdej klasie naprzeciwko regału z książkami znajdują się multimedia – rzutnik, tablica interaktywna, laptop, dostęp do internetu. Przestrzeń ma wprowadzać wrażenie spokoju, ładu, eksponować elementy ważne. I ułatwiać uczniom pracę: samodzielną i w grupach, przy specjalnie ustawionych stołach. Dzieci łączą się w zespoły o podobnym stylu uczenia się, zwiększając swój potencjał i oddziałując na pozostałe zespoły uczniowskie. Nauczyciele szanują i nieustannie monitorują preferencje rozwojowe dzieci, style uczenia się, rodzaje aktywności. Odbywa się to także przy zaangażowaniu w samoocenę i autodiagnozę dzieci, które wybierają ulubione czynności w uczeniu się – do zawieszonych w klasie „kieszeni czynności” wkładają swoje inicjały.
Zadania nauczycieli
„Teoria inteligencji wielorakich Gardnera sprawiła, że zaczęliśmy poszukiwać innych rozwiązań, by każdy z nauczycieli mógł odnaleźć właściwy dla siebie, najbardziej efektywny styl nauczania.” – pisze Joanna Piasta-Siechowicz, dyrektor szkoły. „Zmieniliśmy przydział obowiązków, by nauczyciel realizował to, do czego ma talent. Dużą wagę przykłada się w szkole do wewnętrznego dialogu między nauczycielami, współdziałania w tworzeniu, analizie i realizacji procesów edukacyjnych, programów i dokumentów szkolnych.
Każdy z podmiotów zaangażowanych w proces edukacji – nauczyciele, rodzice i dzieci – zachęcani są do ciągłego rozwoju i doskonalenia, według koncepcji szkoły opartej na filozofii kaizen (z japońskiego: ciągłe udoskonalanie).
Po Świętach Bożego Narodzenia powrócimy do Samorządowej Szkoły Podstawowej z cyklem materiałów prezentujących filozofię i doświadczenia szkoły z Ostojowa we wprowadzaniu zmian podnoszących jakość kształcenia.
Opracowanie na podstawie materiałów konferencyjnych „Edukacja umysłu” autorstwa Joanny Piasta-Siechowicz pt. „Inteligencje wielorakie inspiracją do zmian w stylu nauczania i stylu uczenia się na przykładzie SSP w Ostojowie”.
