Połowa uczniów w Polsce ma skrajnie niską samoocenę, co trzecie dziecko nie ma chęci do życia, blisko 9 procent z nich deklaruje, że podjęło próbę samobójczą. Fundacja UNAWEZA w ramach projektu MŁODE GŁOWY opublikowała raport z badania dotyczącego zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości wśród dzieci oraz młodzieży w wieku 10-19 lat. Wzięło w nim udział ponad 180 tysięcy uczniów z całej Polski - to pierwsze tego typu badanie na taką skalę.
Inicjatorką projektu jest Martyna Wojciechowska, założycielka i prezeska Fundacji UNAWEZA. Równolegle ruszyła też ogólnopolska kampania edukacyjna „Otwarcie o zdrowiu psychicznym” oraz strona www.mlodeglowy.pl, na której znajdą się materiały dotyczące zdrowia psychicznego i pierwszej pomocy psychologicznej.
Projekt „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” powstał po to, żeby usłyszeć głos naszych dzieci. Żeby same mogły się wypowiedzieć: co myślą o sobie, z czym mają największe problemy, a przede wszystkim gdzie szukają wsparcia. – mówi Martyna Wojciechowska, mama, prezeska Fundacji UNAWEZA, dziennikarka i podróżniczka. Jako mama wiem, że stan zdrowia psychicznego młodych jest alarmujący. Jako prezeska Fundacji UNAWEZA postanowiłam działać. Nie sprawimy, że w Polsce nagle będzie więcej specjalistów i oddziałów psychiatrii dziecięcej. To, co teraz realnie możemy zrobić, to stworzenie systemu szybkiego reagowania w razie kryzysu psychicznego u dziecka i prewencja. Jeśli możemy szkolić się w zakresie pierwszej pomocy ofiarom wypadków, to możemy też wdrażać do naszego codziennego życia i programów edukacyjnych „pierwszą pomoc psychologiczną”. Nad tym obecnie pracujemy ze sztabem doświadczonych ekspertów.
Wyniki naszych badań są przejmujące i wskazują na absolutne poczucie bezradności wśród dzieci. Stres je przerasta, ponad 80% z nich w sytuacji kłopotliwej nie znajduje rozwiązania. Mówią: „Chciałbym/chciałabym zniknąć”. Ważne, żebyśmy zaczęli rozmawiać o zdrowiu psychicznym otwarcie, nauczyli nasze dzieci, że warto sięgać po pomoc, także specjalistyczną, że to nie jest obciach. Bo największą odwagą jest stanąć po swojej stronie. – dodaje Martyna Wojciechowska.
Projekt MŁODE GŁOWY obejmuje największe w Polsce, bezpłatne i w pełni anonimowe badanie zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości, sprawczości dzieci i młodzieży oraz kampanię profilaktyczną skierowaną do młodych, rodziców i nauczycieli.
Podjęte działania są reakcją na dynamiczny wzrost zachowań samobójczych w Polsce. Według danych Policji w 2022 r. odnotowano ponad 2031 prób samobójczych młodych ludzi. To o 140 proc. więcej niż w roku 2020.
Dramatyczny poziom samooceny
Wyniki badania MŁODE GŁOWY ujawniają dramatycznie niski poziom samooceny dzieci i młodzieży w Polsce. 65,9% uczniów biorących udział w badaniu chciałoby mieć więcej szacunku do samego siebie, 58,4% uczniów czasami czuje się bezużyteczna, 46% to osoby o skrajnie niskiej samoocenie, 31,6% uczniów nie lubi siebie, a 26,4% uważa siebie za osobę mniej wartościową od innych.
Według głównych wyników opublikowanego raportu:
- Młodzi spodziewają się porażki. Stres dnia codziennego przerasta 81,9 % osób.
- Co trzecie dziecko nie ma chęci do życia - 8,8% dzieci w Polsce deklaruje, że podjęło próbę samobójczą (szacunkowo może to być aż 340 tysięcy młodych osób, według GUS w Polsce jest 3 863 630 osób w wieku 10-19 lat, stan z 31.12.2021 r.), a myślało o niej 39,2% uczniów (można szacować, że to nawet 1,5 miliona osób)
- Prawie 70% badanych, nigdy nie korzystało ze wsparcia psychologa w szkole i poza szkołą.
- Połowa uczniów ma skrajnie niską samoocenę a, co trzeci jest swoim największym krytykiem, odchudza się lub ćwiczy ponad swoje siły.
- Co szóste dziecko się okalecza (16%), a blisko połowa ma zaburzenia odżywiania - kompulsywnie się objada lub głodzi.
- Prawie 40% ogląda materiały prezentujące przemoc w sieci.
- Dla ponad połowy młodych największym wsparciem jest rodzina, a dopiero potem koledzy i nauczyciele.
Na czele problemów, z którymi zmagają się młodzi, jest brak motywacji do działania (52,4%). Do tego dochodzą wymieniane przez młodych: problemy z brakiem koncentracji uwagi (38,1%), gorsze samopoczucie psychiczne (36,3%), kłopoty w nauce (30,6%) i problemy ze snem (37%). Aż 10,5% uczniów przyznało, że w ich opinii, w ich życiu nie ma ANI JEDNEJ osoby, która w pełni je przyjmuje i akceptuje.
Obraz dzieci i młodzieży, jaki wyłania się z pozyskanych przez nas wyników to obraz przepełniony samotnością, skrajnie niską samooceną i niskim poczuciem sprawczości. Roboczo nazwaliśmy ten stan „triadą kryzysu psychicznego dzieci i młodzieży”. Przyczynia się to do wzrostu myśli samobójczych oraz zachowań i zamachów samobójczych.
Dzieci w kryzysie psychicznym są przekonane o tym, że nic nie znaczą, niczego nie potrafią i dla nikogo nie są ważne. Obraz dopełnia niski poziom zaufania społecznego młodych, brak wiary w skuteczność profesjonalnej pomocy czy wsparcia. Widać też skalę hejtu oraz doświadczanej przemocy rówieśniczej i domowej – tłumaczy Joanna Flis, psycholożka, pedagożka, współtwórczyni narzędzia badawczego i ekspertka w projekcie MŁODE GŁOWY.
O badaniu
W anonimowym badaniu MŁODE GŁOWY Fundacji UNAWEZA udział wzięło 184.000 uczniów w wieku 10-19 lat ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych z całej Polski. Badanie zostało koordynowane przez Fundację Dbam o Mój Z@asięg w ramach programu Szkoła Odpowiedzialna Cyfrowo od 25 października 2022 r. do 10 marca 2023 r.
Raport dostępny jest na stronie www.mlodeglowy.pl.
(Źródło: Fundacja UNAWEZA)
