Zainteresowanie matematyką i postrzeganie swojej kompetencji w tej dziedzinie są na ogół dość pozytywne wśród dzieci, które zaczynają naukę w szkole podstawowej, ale stopniowo stają się mniej pozytywne w trakcie pierwszych trzech lat nauki. To wniosek fińskich badaczy, na postawie badań prowadzonych w fińskich szkołach. Zmiany w zainteresowaniu matematyką i samoocenie własnej kompetencji są ze sobą powiązane. Innymi słowy, jeśli zainteresowanie dziecka matematyką gaśnie, to samo dzieje się z postrzeganiem własnej kompetencji matematycznej i odwrotnie.
Wykazuje to niedawne badanie z Finlandii, w którym zbadano rozwój motywacji dzieci do matematyki we wczesnych latach nauki i w jaki sposób ten rozwój wiąże się z ich kompetencjami matematycznymi. Naukowcy obserwowali prawie trzysta dzieci przez trzy lata.
Istotną obserwacją było to, że zarówno wyższa początkowa motywacja uczniów rozpoczynających naukę w szkole podstawowej, jak i mniejszy spadek motywacji w trakcie badania, skłaniały nas do przewidywania lepszych kompetencji na koniec trzeciej klasy, po uwzględnieniu początkowych różnic między uczniami - opowiada profesor Markku Niemivirta z Uniwersytetu Wschodniej Finlandii.
Początkowo naukowcy nie obserwowali różnic w motywacji i kompetencjach uczniów rozpoczynających naukę w szkole, ale pod koniec obserwacji motywacja dziewcząt spadła średnio bardziej niż chłopców. Spadek ten może być związany z rozwojem płciowym dziewcząt – przypuszczają fińscy naukowcy.
Badanie pokazuje, że dzieci są w stanie ocenić swoją motywację do matematyki dość dokładnie już na początku szkoły. Ponadto oceny dzieci dotyczące ich zainteresowań i kompetencji są już zróżnicowane, pomimo że są ściśle powiązane.
To naturalne, że dzieci są bardziej zainteresowane rzeczami, w których czują się dobre. I odwrotnie, mogą lepiej radzić sobie z czymś, co je interesuje – podkreśla prof. Niemivirta.
Chociaż negatywna zmiana zaobserwowana w badaniu może częściowo odzwierciedlać bardziej realistyczną samoocenę dzieci w kolejnych latach nauki, fińscy badacze podejrzewają, że istotny wpływ na nią ma również stopniowe wprowadzanie trudniejszych zagadnień matematycznych i nacisk kładziony na wyniki w nauce.
Zaobserwowany związek między zmianą motywacji i kompetencji pokazuje jednak wartość dodaną pozytywnego zainteresowania i samooceny. Ważne byłoby opracowanie i zastosowanie praktyk nauczania w szkołach, które wspierają i podtrzymują zainteresowanie dzieci matematyką i wzmacniają ich doświadczenia matematycznego sukcesu - podkreśla prof. Niemivirta.
***
[Przyp. red.] Warto przypomnieć, że również w Polsce zauważono problemy ze spadkiem zainteresowania matematyką już na etapie wczesnoszkolnym i kolejnych etapach kształcenia. Zjawisko to szeroko omawiała prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska w opracowaniu (2018) Diagnoza kryzysu w matematycznym kształceniu dzieci oraz rekomendowane działania naprawcze. Zauważyła m.in., że (…) połowa dzieci polskich – przed rozpoczęciem szkolnej edukacji - wykazuje się uzdolnieniami do nauki matematyki, a co czwarte wysokim stopniem zadatków takich uzdolnień. Po kilku miesiącach nauki w szkole większość tych dzieci przestaje manifestować swoje znakomite możliwości umysłowe (przeczytaj więcej tutaj).
(Źródło: EurekAlert, British Journal of Educational Technology)
Ostatnie komentarze