Światowy Dzień Zdrowia 2008

Narzędzia
Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Spis treści

edukacja przez całe życieŚwiatowy Dzień Zdrowia 2008 obchodzony jest pod hasłem „Chrońmy zdrowie przed wpływem zmian klimatycznych”. Zmęczeni po całym dniu pracy wychodzimy na ulicę. Bierzemy głęboki oddech: wdech, wydech - to pomaga się odprężyć, wyciszyć, zrelaksować. Ale, uwaga, badania naukowe dowodzą, że to oddychanie też może być przyczyną wielu groźnych chorób.

 

Wszystko przez zanieczyszczenia. Niewidzialne gołym okiem, są niezwykle niebezpieczne dla naszego zdrowia. Pył zawieszony jest mieszaniną bardzo drobnych cząstek stałych i ciekłych. Znajdują się w nim przede wszystkim tlenki siarki, tlenki azotu i amoniak. Pył zawieszony może także zawierać substancje toksyczne takie jak metale ciężkie i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, m in. benzopiren. Budowa gardła i nosa człowieka pozwala na zatrzymywanie większych cząstek pyłu. Mniejsze przedostają się niestety do płuc i oskrzeli mogą wywoływać choroby (…)

 

Niektóre ze skutków zmian klimatycznych stają się w coraz większym stopniu widoczne. Średnia temperatura powierzchni ziemi podniosła się o blisko 1oC w ciągu ostatnich stu lat. W dłuższej perspektywie czasowej, skutki zdrowotne i społeczno-gospodarcze zmian klimatycznych, wraz z migracją i ewakuacjami ludności, stanowić będą szczególne obciążenie dla przyszłych pokoleń.

 

Efekt cieplarniany sprawia, iż topnieją arktyczne lodowce, a żyznym dotychczas terenom zagraża przemiana w pustynie. Katastrofalne powodzie i huragany pustoszą zaludnione obszary odbierając życie i mienie. Naukowcy są coraz bardziej zgodni, że za ocieplenie odpowiada człowiek.

 

Jednym z głównych źródeł dwutlenku węgla blokującego ucieczkę ciepła z atmosfery są spaliny samochodowe. Zimą jest cieplej niż dawniej, wichury zdarzają się częściej, nigdy nie było tyle powodzi - to fakty czy mity? Odkąd w 1976 roku rozpoczęto regularne badania, odnotowuje się co dekadę wzrost średniej temperatury na świecie o 0,18°C.

 

  • Najbardziej szkodliwe dla człowieka zanieczyszczenia często obecne w naszym bezpośrednim otoczeniu to:
    - Dwutlenek siarki znajdujący się powietrzu - powoduje częstsze występowanie u mieszkańców chorób dróg oddechowych oraz zwiększoną ich podatność na choroby nowotworowe.
    - Tlenki azotu - podwyższają ciśnienie krwi, powodują zaburzenia krążenia, spadek wydajności oddechowej oraz drażnią oczy.
    - Oddychanie powietrzem miejskim z tlenkiem węgla (CO) - podwyższa ryzyko zawału serca, choroby wieńcowej oraz chorób układu krążenia. Co więcej zastępuje tlen w krwi i powoduje jego niedobór co może prowadzić do uszkodzeń systemu nerwowego i mózgu, nawet do śmierci.
    - Kadm (Cd) - kumuluje się w wątrobie, nerkach i kościach. Może powodować raka płuc i osteoporozę. Wzmaga także nadciśnienie tętnicze.
    - Kolejny metal ciężki, ołów (Pb) - osadza się w kościach i wpływa na nerki oraz system nerwowy np. może powodować choroby umysłowe. Jest szkodliwy dla wątroby oraz osłabia oczy.
    - Fluor (F) - jest potrzebny dla organizmu (np. kości, zęby), lecz w niewielkich ilościach. Zbyt wielkie dawki niszczą kości, nerki i płuca, mogą powodować raka płuc.
    - Ozon troposferyczny (O3) powodujący np. smog foto-chemiczny drażni oczy i system oddechowy, może nawet częściowo uszkodzić górne drogi oddechowe.

Duże znaczenie dla organizmu człowieka ma także znaczne natężenie hałasu w mieście. Wprawdzie jego szkodliwość zależy ściśle od wielkości natężenia, częstotliwości i czasu działania, niemniej jednak mieszkańcy miast są szczególnie narażeni na częste bóle głowy, nudności oraz zaburzenia snu, zmniejsza się ich wydajność w pracy, możliwe są także częściowe uszkodzenia słuchu. Stałe przebywanie w hałasie o natężeniu 71-85 dB (decybeli) powoduje trwałe osłabienie słuchu (głuchotę). Hałas o natężeniu 86-130 dB powoduje zaburzenia funkcjonowania organizmu, zaś 130 dB to próg bólu fizycznego.

 


Negatywnie na organizm człowieka wpływa również obecność nad miastem miejskiej wyspy ciepła. Odczuwalność cieplna człowieka kształtowana jest przez tzw. zespół bodźców termicznych, czyli temperaturę, wilgotność powietrza oraz jego ruch. W upalne letnie dni wiele osób w mieście ma odczucie przegrzania organizmu, wynikające nie tylko z wyższej temperatury powietrza, rozgrzaniem budynków i podłoża, ale także obniżonych w centrum miasta prędkości wiatru. Ciepłe powietrze w mieście prawie nie przemieszcza się, co utrudnia chłodzenie naszych organizmów. Dodatkowo latem występuje tzw. zjawisko parności, czyli duszności powietrza. Organizm ludzki ma duże zdolności do przystosowania się do danych warunków termicznych. Proces termoregulacji umożliwia, aby bilans cieplny pozostawał w równowadze. Gdy dochodzi do wzrostu temperatury w organizmie człowieka rozszerzają się naczynia krwionośne i zwiększa się skórny przepływ krwi, co ułatwia ochładzanie organizmu. Poza tym następuje wzmożone wydzielanie potu, przez co organizm człowieka traci dużo ciepła, które jest pochłaniane w procesie parowania kropelek potu. Zanieczyszczenia powodują, że proces ten przebiega z zakłóceniami, co u niektórych (zwłaszcza starszych) osób może prowadzić nawet do osłabienia, a nawet zagrożenia życia.

 

Na całym świecie toczy się gorąca debata o zmianach klimatycznych i roli człowieka w tym procesie. Organizacje ekologiczne proponują podjęcie zdecydowanych działań na poziomie państw (na przykład ograniczenie emisji dwutlenku węgla), ale tak naprawdę najskuteczniejsze działania możemy podejmować my sami, w naszych domach. Przykładowo:

 

- Pamiętajmy o segregacji odpadów, starajmy się ich wytwarzać mniej. Plastikowa torebka jednorazowego użycia, która dostajemy w supermarkecie, nie jest niezbędna.

- Wyłączajmy światło. Nie tylko w łazience i w piwnicy. Jesteśmy przecież otoczeni różnokolorowymi diodami komputera, telewizora, radia włączonymi bez przerwy. Prawie 45% energii, którą zużywają te aparaty, pobierane jest w czasie, gdy ich... nie używamy, bo pozostają one w stanie "czuwania".

- Ładowarki do telefonów komórkowych umieszczone na stałe w gniazdkach elektrycznych pochłaniają 95% przepływającej przez nie energii, gdy niczego nie ładują.

- Nasze mieszkania są często przegrzane. A wystarczy obniżyć temperaturę o 1°C, żeby zaoszczędzić nawet 7% energii grzewczej.

 

We współczesnym świecie dbałość o środowisko naturalne zaczyna się w naszych domach i jest też elementem procesu edukacji przez całe życie.

 

Artykuł pochodzi z serwisu internetowego Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku (PDF

Edunews.pl oferuje cotygodniowy, bezpłatny (zawsze) serwis wiadomości ze świata edukacji. Zapisz się:
captcha 
I agree with the Regulamin

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie