Aktywna nauka to proces tworzenia znaczeń. Nowa wiedza powstaje, gdy uczniowie łączą nową informację z posiadanymi już pojęciami, wiedzą lub doświadczeniem poprzez proces refleksji. Jakiekolwiek nowe informacje niespójne z wcześniejszym doświadczeniem są odrzucane jako błędne lub włączane jako nowy zasób wiedzy. Aby nadać znaczenie, uczniowie muszą w procesie aktywnej nauki rzeczywiście podjąć wysiłek edukacyjny. Istnieje wiele technik, które pomagają wyzwolić taką aktywność.
Aktywne uczenie się w ramach aktywnej pedagogiki musi być skupione na uczniu: może on uczyć się dzięki nowym i powracającym zagadnieniom w sposób indywidualny i interpersonalny, co umożliwia mu aktywne i dogłębne przetwarzanie informacji.
Zadania aktywnego uczenia się to ćwiczenia, które włączają uczniów w proces uczenia się (Bell i Kahrhoff, 2006) lub ćwiczenia edukacyjne angażujące uczniów w określone czynności i sytuacje edukacyjne oraz refleksję nad tym, co robią (Brame, 2018). Zadania te muszą mieć dla uczniów sens, ponieważ wymagają od nich wysiłku do aktywnego pogłębiania wiedzy (Gilliot, 2017). Tego rodzaju ćwiczenia mogą być bardzo proste (np. zarządzenie w czasie wykładu przerwy, aby uczniowie mogli wyjaśnić i uporządkować swoje pomysły, omawiając je z sąsiadami) lub bardziej złożone (np. wykorzystanie konkretnych przypadków jako punktu wyjścia do podejmowania decyzji). Przykładem takich działań może być współpraca z innym uczniem nad projektem, tworzenie prezentacji, zadawanie pytań czy udzielanie się w dyskusjach, uczestnictwo w projekcie w ramach kursu, wspólne odrabianie lekcji z innymi uczniami poza szkołą, omawianie pojęć poruszonych w ramach kursu z innymi uczniami poza szkołą czy wzajemne korepetycje (Brame, 2018).
Powyższe techniki lub działania mogą wesprzeć uczniów w tworzeniu znaczeń i aktywnym uczeniu się. Techniki aktywnej nauki najczęściej wykorzystywane podczas zajęć obejmują: procedurę pauz, demonstracje, pomyśl sam-przedyskutuj w parze-podziel się z klasą (ang. Think-Pair-Share), mapy myśli, naukę w zespołach (ang. Team Based Learning), naukę opartą na rozwiązywaniu wyzwań problemowych (ang. Problem-Based Learning) (Brame, 2018). Inne techniki obejmują naukę opartą na projektach, której wariantem jest na przykład tzw. Godzina Geniuszu, oparta na praktykach dużych firm znanych jako Projekty Pasji lub Projekty 20%.
O aktywnym uczeniu się mówili podczas INSPIR@CJI 2020 w Warszawie Barbara Ostrowska ze Szkół Paderewski w Lublinie i Marcin Zaród z V Liceum Ogólnokształcącego w Tarnowie, członkowie społeczności Superbelfrzy RP i eksperci zaangażowani w projekt międzynarodowy koordynowany przez Fundację Think! „NOVIGADO - Aktywne uczenie się i innowacyjne nauczanie w elastycznych przestrzeniach edukacyjnych”. Zapraszamy do obejrzenia tego wystąpienia:
Zainteresowanych tematem aktywnego uczenia się i projektem NOVIGADO zachęcamy do śledzenia rezultatów projektu na stronie https://fcl.eun.org/novigado-results. Już można tam znaleźć opracowanie poświęcone współczesnemu rozumieniu aktywnego uczenia się (w języku angielskim oraz m.in. streszczenie w języku polskim), opinie przedstawicieli środowisk naukowych i oświatowych dotyczących aktywnego uczenia się we współczesnej szkole, jak również kilkadziesiąt notek dotyczących przeglądu światowej literatury w tym temacie. Na blogu Novigado przeprowadzane są webinary poświęcone wybranym zagadnieniom edukacyjnym związanym z tematem projektu (zobacz tutaj zapowiedzi i zrealizowane webinary). Więcej informacji: http://fcl.eun.org/novigado
Projekt NOVIGADO współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej:
***
Konferencja INSPIR@CJE 2020 odbyła się w formule hybrydowej w dniach 26-27 września w Warszawie i Internecie.
Organizatorzy: Edunews.pl, Think Global sp. z o.o. oraz Fundacja Think!
Partner merytoryczny: Superbelfrzy RP
Organizacja konferencji była możliwa dzięki zaangażowaniu Partnerów:
Patronat medialny: Głos Nauczycielski, Wokół szkoły
W 2020 roku zorganizowaliśmy INSPIR@CJE już po raz ósmy (zaczęliśmy w 2013 - a tutaj znajdziecie pewien manifest, dlaczego je organizujemy).
Zapraszamy na kolejne wydarzenia z cyklu!
