Świat oparty na pokoju, sprawiedliwości i zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju to nie tylko idealna wizja przyszłości, ale także zobowiązanie podjęte przez ONZ w 2015 r. Szkoła może i powinna wyjaśniać uczniom i uczennicom globalne współzależności oraz kształtować postawę współodpowiedzialności za otaczający ich świat. Centrum Edukacji Obywatelskiej zaprasza szkoły do bezpłatnych programów edukacji globalnej – trwa rekrutacja.
Świat, w którym żyjemy, jest złożony i stale się zmienia. W związku z postępującą globalizacją coraz więcej występujących zjawisk jest ze sobą powiązanych lub też zależą od siebie nawzajem. Zjawiska te nazywamy współzależnościami globalnymi. Mogą one dotyczyć społeczności, państw, instytucji, ale i poszczególnych osób, chociaż często ludzie ci są oddaleni od siebie o setki lub tysiące kilometrów. Współzależności dotyczą różnorodnych aspektów ludzkiej działalności, które wzajemnie się przenikają, takich jak kultura, środowisko, ekonomia, społeczeństwo, polityka czy technologie. Globalna sieć powiązań łączy ludzi, miejsca i wydarzenia na całym świecie.
Edukacja globalna to część kształcenia obywatelskiego i wychowania, która rozszerza ich zakres przez uświadamianie istnienia zjawisk i współzależności globalnych. Jej głównym celem jest przygotowanie odbiorców i odbiorczyń do stawiania czoła wyzwaniom dotyczącym całej ludzkości.
Rola szkoły
Aby osiągnąć Cele Zrównoważonego Rozwoju, ludzkość musi ściśle współpracować i szukać rozwiązań. To apel do wszystkich: obywateli, ale także rządów, samorządów, sektora prywatnego, instytucji publicznych, świata akademickiego i organizacji pozarządowych – zarówno należących do krajów tzw. globalnego Południa, jak i globalnej Północy (umowny podział na państwa rozwijające się pod względem społeczno-gospodarczym i kraje rozwinięte). Nie do przecenienia jest też rola szkoły.
Edukacja globalna to nie tylko pomysł na urozmaicenie czy uwspółcześnienie zajęć w szkole. To możliwość wpływania na postawy, przyzwyczajenia, poglądy, a co za tym idzie na świat. Uwrażliwiając innych – szczególnie młodzież – możemy go zmieniać na lepsze – podkreśla Sylwia Międzybrodzka, nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 86 im. Powstańców Śląskich w Krakowie.
Podczas realizacji podstaw programowych poszczególnych przedmiotów znaleźć można wiele okazji do omawiania elementów współzależności globalnych i SDG. Dzięki temu poruszanie tych zagadnień nie wymaga dodatkowego nakładu pracy oraz czasu, a wspiera lepsze uczenie się poprzez pokazywanie wiedzy z różnych perspektyw, wzrost atrakcyjności lekcji oraz podniesienie poziomu zaangażowania uczniów. Takie podejście stosuje coraz większe grono dyrektorów i nauczycieli w szkołach oraz edukatorów z organizacji pozarządowych upowszechniających edukację globalną. Dla przykładu, w ramach programu Centrum Edukacji Obywatelskiej W świat z klasą powstają scenariusze lekcji włączających wątki zagadnień globalnych.
Z kolei praca metodą projektu uczniowskiego stwarza możliwość wykorzystania w praktyce wiedzy i pomysłów z obszaru współzależności globalnych i SDG, wzmacniając jednocześnie wiele umiejętności kluczowych, takich jak: komunikacja, rozwiązywanie konfliktów czy kreatywność. Poprzez wyjście do społeczności szkolnej i lokalnej z jednej strony pozwala uczniom na lepszą integrację z ich lokalnym środowiskiem, z drugiej zaś sprzyja pogłębieniu wiedzy na temat wyzwań globalnych oraz kształtowaniu postaw szacunku wobec innych i odpowiedzialności za świat.
Możliwość zaangażowania się młodzieży w konkretne działanie jest ważna, gdyż przy tak złożonych i trudnych zagadnieniach samo dostarczanie wiedzy może rodzić poczucie bezsilności. Cała społeczność szkolna powinna mieć świadomość, że jej aktywność ma znaczenie i może kształtować sprawiedliwy, pokojowy i zrównoważony świat.
Młodzież działa
Współpraca pomiędzy Centrum Edukacji Obywatelskiej a szkołami w ramach programów edukacji globalnej to kilka lat wspólnej działalności na rzecz realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju.
Czy klimat to temat?
• Uczniowie Szkoły Podstawowej w Czaplinku i goście ze Szkoły Podstawowej w Złocieńcu przeprowadzili debatę na temat globalnego ocieplenia. Gościom przypadło bronienie tezy pt. „Indywidualne działania to za mało, żeby zatrzymać zmianę klimatu”, co okazało się nie małym wyzwaniem, ponieważ uczniom z Czaplinka nie brakowało kontrargumentów. Nad całością czuwała komisja złożona z zaproszonych ekspertów: p. Agnieszka Siedlak, przedstawiciel RDOŚ w Złocieńcu, nauczycielka biologii w SP w Złocieńcu p. Monika Klimczak oraz p. Kamil Lipski z Nadleśnictwa Czaplinek. Po prawie godzinnej wymianie argumentów komisja udała się na naradę, podczas której jednogłośnie docenili wysiłek dwóch drużyn ogłaszając remis. Wszyscy uznali, że jeżeli zsumujemy działania indywidualne to w skali globalnej mamy ogromny wpływ na zmianę klimatu!
• W Szkole Podstawowej nr 21 w Elblągu odbyła się akcja "Przekaż zabawkę w dobre ręce". Skoro produkcja wymaga zużycia energii, grupa klimatyczna – tak siebie nazywała młodzież biorąca udział w programie – doszła do wniosku, że warto przekazać zabawki młodszym dzieciom. Mniej kupujemy – mniej produkujemy – mniej zużywamy energii. Kolejną akcją był "Twój pomysł na odpady", której efekty widać na zdjęciach w artykule.
Pozalekcyjne Kluby Dobrej Rozmowy o współczesnych migracjach ludności
• Zależy nam na tym, aby lekcje przedmiotowe i zakładane w szkołach Kluby Dobrej Rozmowy były przestrzenią do prowadzenia ciekawych rozmów o zjawisku migracji z poszanowaniem poglądów innych osób i z uwzględnieniem możliwie różnych punktów widzenia. Wierzymy, że ma to kluczowe znaczenie w kształceniu obywatelskim i dbaniu o poziom debaty publicznej. Poruszanie tematyki uchodźczej i migracyjnej w rozmowach wymaga nie tylko posiadania umiejętność krytycznego myślenia czy wyrażania opinii w oparciu o fakty, ale i konfrontowania swojego punktu widzenia z inną pespektywą.
• W Klubie Dobrej Rozmowy w II Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Tarnowskich Górach nauczycielka zainicjowała rozmowę z uczniami o sytuacji uchodźców, robiąc wspólnie z młodzieżą analizę wizerunku migrantów tworzonego przez różne media. Młodzież przyniosła na lekcje dwutygodniki, które ukazały się mniej więcej w tym samym czasie. Każda grupa zbudowała obraz uchodźców na podstawie jednego tylko pisma (jest w nim mowa tylko o rozróbach, czy również o tym, że gdzieś uchodźcy wnieśli w życie społeczności istotną wartość, pokazują masy, które musza budzić lęk, czy jednostki przeżywające emocje). Uczniowie analizowali wybrane przez redakcje fotografie i podpisy pod nimi, tytuły i nagłówki artykułów. Podczas prezentacji efektów pracy okazało się, jak bardzo zróżnicowane są „wizje świata” proponowane przez media. Wnioski pozwalały zdystansować się nieco do medialnego przekazu i włączyć krytyczne myślenie.
I Ty prowadź z nami podobne działania!
Zapraszamy serdecznie do zapoznania się z ofertą bezpłatnych programów dotyczących edukacji globalnej i ekologicznej Centrum Edukacji Obywatelskiej w semestrze letnim 2019 r. przygotowanych z myślą o zaangażowaniu całych społeczności szkolnych. Więcej informacji: globalna.ceo.org.pl
(Źródło: CEO)
