Ograniczenia wiekowe w serwisach społecznościowych i komunikatorach nie działają. Dwóch na trzech uczniów klas I–III ma własny smartfon, a połowa dzieci w tym wieku korzysta z serwisów społecznościowych. 31% ma konto na TikToku, 23% publikuje treści, 51% używa WhatsAppa. Mimo deklaracji platform o skutecznej weryfikacji wieku, dzieci trafiają do przestrzeni, które nie są dla nich przeznaczone – i które stanowią dla nich realne zagrożenie. Niemal jedno na troje dzieci ma negatywne doświadczenia w serwisach społecznościowych i komunikatorach.
To wyniki Sprawdzianu 13+ - diagnozy skuteczności ograniczeń wiekowych w mediach społecznościowych i komunikatorach, przeprowadzonej w 2025 roku przed Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Diagnoza oraz konsultacje z uznanymi specjalistami medycyny, psychologii i psychiatrii posłużyły do aktualizacji Domowych Zasad Ekranowych – katalogu rekomendacji dotyczących korzystania z ekranów przez dzieci i całe rodziny.
Sprawdzian 13+
Od kilku lat, wraz z rozwojem i zwiększeniem dostępu do technologii, obserwujemy obecność dzieci w mediach społecznościowych i komunikatorach. Korzystanie z tych serwisów zaburza rozwój dzieci i naraża je na liczne zagrożenia — kontakt ze szkodliwymi treściami, niebezpiecznymi wzorcami zachowań, czy seksualizacją. Online, dzieci są wystawiane na nieustanną ocenę, mogą być poddane manipulacjom, doświadczyć przemocy, jak również uzależnić się od urządzeń ekranowych. W teorii ochroną dla nich mają być ograniczenia wiekowe dla użytkowników serwisów społecznościowych. W praktyce jednak są one fikcją, co potwierdzają jednoznacznie wyniki diagnozy Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
Sprawdzian 13+ to ogólnopolska weryfikacja skuteczności ograniczeń wiekowych w mediach społecznościowych. Diagnoza przeprowadzona została podczas serii spotkań w ramach Dnia Bezpiecznego Internetu 2025 (zobacz pełen raport tutaj). Wzięło w niej udział ponad 20 tysięcy uczniów klas I-III z całej Polski. Uczniowie zostali zapytani o doświadczenia z mediami społecznościowymi i komunikatorami w ciągu ostatnich 3 miesięcy. W Sprawdzianie 13+ struktura wiekowa i miejsca zamieszkania uczestniczących uczniów jest zbliżona do populacji ogółem, co pozwala uznać wyniki za miarodajne.
Dotychczas mieliśmy w Polsce bardzo mało danych dotyczących dzieci w wieku 7-10 lat, które są szczególnie podatne na szkodliwe treści. Ważne było nie tylko ustalenie, że połowa z nich korzysta z mediów społecznościowych. Istotne jest również, że średnio ponad połowa z korzystających sama przyznaje, że spotkało je tam coś niepokojącego – przyznaje Szymon Wójcik, koordynator działu badawczego Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
Sprawdzian 13+ pokazał jednoznacznie, że granica 13+ w serwisach społecznościowych i komunikatorach jest nieegzekwowana przez ich właścicieli. Co więcej, w nowych badaniach i opiniach coraz częściej pojawiają się twierdzenia, że sama granica została wyznaczona zbyt nisko – większość dzieci w tym wieku nie jest gotowa na bezpieczne funkcjonowanie w tych przestrzeniach. Jak zatem powinien wyglądać dostęp dzieci w różnym wieku do ekranów i jakich zasad powinni trzymać się rodzice?
Domowe Zasady Ekranowe
Odpowiedzią na te pytania jest zaktualizowany katalog Domowych Zasad Ekranowych.
Nowa odsłona kampanii Domowe Zasady Ekranowe wystartowała 24 czerwca br. Jej celem jest promowanie zrównoważonego korzystania z technologii. Tak, aby nie szkodziła ona rozwojowi i bezpieczeństwu dzieci, ani relacjom i zdrowiu całej rodziny. Sednem kampanii jest katalog zasad, które pomagają rodzinom ustalić jasne reguły korzystania z ekranów.
- Po pierwsze — relacje!
Bliskie relacje budują u dziecka poczucie bezpieczeństwa i wspierają jego rozwój.
- Do 3. roku życia – bez ekranów
Ekrany mają zły wpływ na rozwój małego dziecka.
- Do 12. roku życia – bez smartfona
Smartfon silnie angażuje uwagę i naraża dziecko na kontakt ze szkodliwymi treściami.
- Do 15. roku życia – bez mediów społecznościowych
Media społecznościowe narażają dziecko na szkodliwe treści, przemoc i uzależnienie.
- Limity na ekran
Zbyt dużo czasu przed ekranem szkodzi zdrowiu psychicznemu i fizycznemu.
- Przed snem i w nocy – bez ekranów
Smartfon i inne ekrany zaburzają zasypianie i jakość snu.
- Tylko bezpieczne treści
Pornografia, przemoc i patotreści są dla dziecka poważnym zagrożeniem.
- Posiłki bez ekranów
Patrzenie w ekran podczas jedzenia rozprasza i szkodzi zdrowiu.
- Czas na ruch i zabawę
Ruch to podstawa prawidłowego rozwoju dziecka i zdrowia całej rodziny.
Pełen katalog zasad i przewodnik dla rodziców zaprezentowane zostały na nowej stronie internetowej
www.domowezasadyekranowe.pl
Po wielu konsultacjach przyjęliśmy, że rozsądnym kompromisem między troską o rozwój i bezpieczeństwo dzieci a ich chęcią korzystania z mediów społecznościowych jest wiek 15 lat. Takie właśnie zalecenie przyjęliśmy w zaktualizowanym katalogu Domowych Zasad Ekranowych. Jednocześnie podkreślamy, że decyzja rodziców o udostępnianiu dziecku takich aplikacji powinna być dostosowana do jego rozwoju i potrzeb — zasadne może być jej odroczenie. Mam nadzieję, że wyniki diagnozy Sprawdzian 13+ zostaną wykorzystane w toczącej się w Polsce dyskusji na temat odpowiedzialności dostawców usług za bezpieczeństwo dzieci. Z kolei katalog Domowe Zasady Ekranowe będzie drogowskazem dla rodziców dzieci i nastolatków – mówi Łukasz Wojtasik, inicjator kampanii w Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę od ponad dwóch dekad chroni dzieci przed zagrożeniami związanymi z internetem. Swoje działania opiera na wynikach badań – zarówno własnych, jak i zewnętrznych – na analizach i ekspertyzach, a także na problemach obserwowanych w gabinetach specjalistów. Na tej podstawie realizuje kompleksowe działania informacyjne, edukacyjne, pomocowe i rzecznicze.
Katalog Domowych Zasad Ekranowych został opracowany po raz pierwszy w 2019 roku i w kolejnych latach był regularnie aktualizowany oraz nagłaśniany w ramach ogólnopolskich kampanii. Jego obecna wersja odpowiada na aktualne wyzwania związane z dostępem dzieci do technologii – w tym coraz wcześniejsze korzystanie z urządzeń ekranowych, rosnącą rolę mediów społecznościowych i zagrożenia wynikające z rozwoju sztucznej inteligencji.
W pracach nad nową edycją uczestniczyło grono uznanych ekspertów, m.in dr Aleksandra Lewandowska – lekarka psychiatra dzieci i młodzieży, krajowa konsultantka w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży; dr Lidia Popek – neurologopedka, specjalistka rozwoju komunikacyjnego dzieci; prof. dr hab. Krystyna Rymarczyk – neuropsycholożka, badaczka rozwoju mózgu i wpływu ekranów na funkcjonowanie poznawcze; dr Krzysztof Szwajca – psychiatra i psychoterapeuta dzieci i młodzieży; dr Maciej Pilecki – psychiatra, kierownik Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży CM UJ; dr Cezary Żechowski – psychiatra, psychoterapeuta, superwizor, specjalista pracy z rodzinami i dziećmi w kryzysie.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę prowadzi Poradnię Dziecko w Sieci, która wspiera dzieci doświadczające cyberprzemocy, kontaktu ze szkodliwymi treściami, uwodzenia online i innych trudności. Rodzice mogą uzyskać wskazówki, jak wspierać dziecko i tworzyć zdrowe nawyki cyfrowe w rodzinie.
Poradnia Dziecko w Sieci: tel. 22 826 88 62,
Telefon dla dorosłych w sprawie bezpieczeństwa dzieci: 800 100 100 (bezpłatny, anonimowy)
(Źródło: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę; także grafika)
