Jest wiele optymistycznych teorii na temat tego, że okres nauczania zdalnego zmieni szkołę. Zwraca się uwagę np. na wykorzystanie wysokiej jakości zasobów edukacyjnych online lub na zmianę w oczekiwaniach uczniów.
Co jeśli zaprzepaścimy tę szansę? A może tak się stać, jeśli wrócimy do dawnych metod lub podczas zdalnego nauczania będziemy stosować tylko stare metody. Przekonaliśmy się, że nie jest możliwe proste przeniesienie nauczania z klasy szkolonej do wirtualnej rzeczywistości.
Rebbecca Winthrop w swoim artykule w Edsurge.com przedstawia 5 pułapek związanych ze zdalnym nauczaniem.
Pułapka programu nauczania
Pierwsze pytania dotyczące zdalnego nauczania: Co da się w zdalnym nauczaniu zrealizować? Niektórzy nauczyciele uważają, że ich obowiązkiem jest przerobić wszystko, co było zaplanowane w programie nauczania. Tworzą prezentacje, wykłady, które nie mają szansy być „skonsumowane” przez uczniów, a to utwierdza w uczniach przekonanie, że nauka jest trudna i nudna.
Aby uniknąć tej pułapki, należy zastanowić się, co jest ważne i niezbędne i tak podać treści, aby były dla uczniów interesujące. Zasoby internetowe mogą być w tym nauczycielowi pomocne.
Musimy zdawać sobie sprawę, że nauczanie poprzez przesyłanie uczniom zeskanowanych podręczników i kart pracy nie jest dobrym i skutecznym doświadczeniem edukacyjnym. Takie „nauczanie” jest bolesne i nudne dla uczniów i może lepiej w ogóle z niego zrezygnować.
Pułapka jednej wspaniałej metody
Jedno podejście lub rodzaj aktywności nie działa efektywnie na wszystkich uczniów. Wiemy to z doświadczenia nauczania w klasie szkolnej, ale w zdalnym nauczaniu jest to jeszcze bardziej widoczne. Tworzymy takie same zadania dla wszystkich uczniów i nie uwzględniamy tego, że każdy z uczniów ma wyjątkowe potrzeby, zainteresowania i wyzwania.
Rozwiązaniem może być umożliwienie uczniom wyboru. Ponieważ nie mamy uczniów w klasie szkolnej i nie muszą oni jednocześnie wykonywać zadania, to można dać im wybór np. w kwestii rodzaju zadania i czasu jego wykonania.
Musimy pamiętać, że mamy w wirtualnej klasie uczniów o specjalnych potrzebach i możemy dla nich skonstruować zadania, które będą dla nich odpowiednie.
Pułapka - izolacja
Nauczanie i uczenie się online nie oznacza samotnej nauki. Wielu nauczycielom wydaje się, że nauka zdalna to nauka samotna. Jednak są możliwości, aby zorganizować pracę uczniów w parach i grupach.
Niektóre platformy edukacyjne dają takie możliwości, ale można również tak skonstruować polecenia, aby uczniowie kontaktowali się ze sobą np. telefonicznie.
Praca w grupach w klasie szkolnej spotyka się z zarzutem hałasu, ale w rzeczywistości wirtualnej ten zarzut nie jest aktualny. Również rola nauczyciela – eksperta – w grupowej pracy zdalnej jest ograniczona. Dzięki temu uczniowie staja się bardziej samodzielni.
Inną formą przełamywania izolacji może być zapraszanie na lekcje online specjalistów, którzy prawdopodobnie nie zjawiliby się w klasie szkolnej, np. autorów książek, inżynierów praktyków, pracodawców itp. Może to być wspaniała okazja do poszerzenia i uatrakcyjnienia nauki. Dostęp do wiedzy fachowej prezentowanej przez specjalistów może sprawić, że nauka online stanie się o wiele bardziej połączona z rzeczywistością.
Pułapka – jestem nauczycielem, umiem uczyć
Od nauczycieli oczekuje się, że posiadają już odpowiednie wykształcenie w kierunku nauczania. Jednak mimo dużego doświadczenia uczenia w klasie szkolnej, nie mamy za dużego doświadczenia w nauczaniu zdalnym. Nie wystarczy zalogować się w wirtualnym świecie i nauczać.
Podstawowe zasady uczenia się są takie same, ale sposoby są różne. Popatrzmy np. na ocenianie. Przeprowadzanie testów i sprawdzianów w nauczaniu zdalnym nie jest dobrym pomysłem. Oceniania w nauczaniu zdalnym trzeba się nauczyć.
Nauczyciele powinni otrzymać wsparcie i pomoc w nauczaniu zdalnym i powinni być doceniani za doskonalenie się w tej dziedzinie.
Pułapka braku relacji
W klasie wirtualnej nauczycielowi trudno jest stosować zwykłe metody nawiązywania relacji z uczniami. Nawet nauczyciele prowadzący w rzeczywistości ciekawe i pełne energii lekcje w zdalnym nauczaniu nie mogą stosować tych samych metod. Często lekcje zdalne są nadmiernie poważne, a czasami wręcz nudne, co nie sprzyja dobrym relacjom.
Można skorzystać z prostych sposobów na wirtualną zabawę w klasie. Może to być przerywanie lekcji muzyką, pokazywanie interesujących filmów, przeprowadzenie ankiety lub głosowania.
Nauka online może przynieść wiele korzyści i pozwolić na nowe sposoby angażowania oraz na stawianie wyzwań przed uczniami. Ale tylko wtedy, gdy szkoły nie wpadną w te pięć pułapek.
Notka o autorce: Danuta Sterna – była nauczycielka matematyki i dyrektorka szkoły, ekspertka merytoryczna w programie Szkoła Ucząca Się (SUS) (prowadzonym przez CEO i PAFW), autorka książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach. Niniejszy wpis pochodzi z jej bloga w partnerskiej platformie Edunews.pl – www.osswiata.pl. Inspiracja artykułem 5 traps that will kill online learning and strategies to avoid them, Edsurge.com.
