Postęp technologiczny w dzisiejszym świecie jest tak dynamiczny, że szkoła ze swoimi XIX wiecznymi metodami jest zupełnie nieatrakcyjna dla ucznia. Obecne, młode pokolenie będzie zupełnie inne niż generacja ich rodziców i obowiązkiem naszym jest dostosowanie oferty edukacyjnej w taki sposób, by jak najlepiej przygotować młodzież do życia w rzeczywistości, której jeszcze dzisiaj nie znamy.
Wiedza dziś jest ogólnie dostępna, mamy ją praktycznie w kieszeni. Wystarczy sięgnąć po smartfona, wpisać odpowiednie hasło i gotowe. Nie musimy kodować w pamięci niezliczonej ilości regułek i dat, musimy jednak wiedzieć, co z nimi zrobić, jak wykorzystać w praktyce, co z nich wynika. Nauczyciel nie może ograniczać się do suchego wykładu, który zamiast pobudzać myślenie, wyzwalać kreatywność, powoduje uśpienie monotonnością lub co gorsze sprawia, że uczniowie dają upust swojej energii poprzez zachowania społecznie nieakceptowane.
Powstaje więc pytanie, w jaki sposób kształcić młode pokolenie, by edukacja była efektywna?
Jednym z pomysłów może być wprowadzenie metodologii STEM/STEAM (z ang. Science, Technology, Engineering, Arts, Maths), która jest połączeniem dziedzin takich jak nauka, technologia, inżynieria, sztuka i matematyka.
Dziecko od urodzenia uczy się przez zabawę i doświadczenie, jest to najbardziej naturalny sposób poznawania świata i zasad nim rządzących. Czemu więc, nie kontynuować takiego podejścia w szkole? Dzięki metodologii STE(A)M, możliwe jest podtrzymanie w dzieciach tego naturalnego zapału do zdobywania wiedzy oraz do nauki poprzez działanie. Połączenie przedmiotów artystycznych, zadań konstrukcyjnych z przedmiotami ścisłymi powoduje, że matematyka czy fizyka nie jawią się jako coś abstrakcyjnego, a pozwalają wyjaśnić zależności, zaprezentować dane czy przeliczyć potrzebne wielkości. Uczeń przestaje być odtwórcą, staje się projektantem, konstruktorem, wynalazcą, czy twórcą nowej wiedzy. Zmienia się też rola nauczyciela, przestaje być wyrocznią wszechwiedzącą, straszącą kartkówkami i sprawdzianami, a w zamian przyjmuje rolę mentora, doradcy, który motywuje do działania, zachęca do pokonywania barier, podejmowania kolejnych prób i stawia nowe wyzwania mieszczące się w strefie najbliższego rozwoju ucznia.
Projekty realizowane przez uczniów powinny być odpowiedzią na realne problemy, odnosić się do życia codziennego, badać zjawiska zachodzące w przyrodzie, czy usprawniać już istniejące rozwiązania. Praca w metodologii STE(A)M kształci umiejętności kluczowe, zakłada współpracę pomiędzy szkołami, a ekspertami z danej dziedziny, pomaga budować sieć kontaktów z przedsiębiorcami jako potencjalnymi, przyszłymi pracodawcami. Takie podejście jest przygotowaniem do odnalezienia się w przyszłości na rynku pracy, do poszukiwania zajęcia zgodnego z predyspozycjami i zainteresowaniami.
Korzyści pracy w metodologii STE(A)M:
- podtrzymanie naturalnej motywacji do nauki przedmiotów ścisłych przez uczniów,
- podniesienie efektów oraz jakości kształcenia,
- dopasowanie kształconych umiejętności do wymogów współczesnego rynku pracy,
- rozwój kompetencji społecznych i obywatelskich wśród uczniów,
- wprowadzenie nowych form i metod nauczania,
- rozwijanie kreatywności oraz analitycznego myślenia wśród uczniów,
- otwarcie na współpracę oraz wymianę międzynarodową,
- rozwój umiejętności językowych w praktyce,
- nauka tolerancji i akceptacji dla odmienności wśród uczniów.
Projekty STE(A)M trzeba dostosować do zasobności szkolnego budżetu. W realizacji możemy wykorzystać zarówno przedmioty codziennego użytku, w tym zużyte opakowania i drobną elektronikę, jak też narzędzia zaawansowane technologicznie, takie jak na przykład laboratoria cyfrowe, klocki elektroniczne czy interaktywne roboty. Coraz częściej szkoły wykorzystują technologię 3D, AR i VR. Należy pamiętać, że ostatecznym celem nauki STE(A)M jest rozwój konkretnych umiejętności, między innymi takich jak krytyczne myślenie, dociekanie, kreatywność i współpraca, a użyta technologia ma służyć do realizacji zadań, które bez niej byłyby bardzo trudne lub wręcz niemożliwe do wykonania.
Zapraszam na moje wystąpienie podczas INSPIR@CJI 2019 w Warszawie, w którym opowiadałam o projektach STEAM realizowanych w polskich szkołach:
***
Konferencja INSPIR@CJE 2019 odbyła się w Warszawie (27-28 czerwca 2019).
Partner merytoryczny: Superbelfrzy RP / Superbelfrzy Mini
Partnerzy: Brainly, Fundacja Orange, Katalyst Education, Learnetic, Microsoft, Skriware, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń.
Partnerzy medialni: Głos Nauczycielski, Wokół Szkoły, Edustore.eu.
Notka o autorce: Małgorzata Rabenda jest dyrektorką Szkoły Podstawowej nr 2 w Lubsku, konsultantką merytoryczną w Fundacji Katalyst Education, trenerką i coachem. Współpracowała między innymi przy takich projektach jak Cyfrowa Szkoła, Aktywna Edukacja, Mistrzowie Kodowania, Cybernauci, Szkoła kompetencji. Współtworzy portal pistacja.tv. Polski ekspert brytyjskiego programu edukacyjnego Apps For Good, Microsoft Innovative Educator Expert, Ambasador Edukacji Kulczyk Foundation. Należy do społeczności Superbelfrzy RP.
