Od kilkunastu dni przebywam na zaproszenie instytucji oświatowych RFN na hospitacjach we Freie Gustav-Adolf-Schule Lȕtzen. Miałem ostatnio przyjemność uczestniczyć w lekcji geografii z uczniami szkół podstawowych. Dzieci chyba po obu stronach Odry są tak samo ciekawe ludzi, z którymi się spotyka. I chyba tyle samo wiedzą o sąsiadach...
Freie Gustav-Adolf-Schule Lȕtzen prowadzona jest przez stowarzyszenie w okolicy cierpiącej na niż demograficzny. Kiedy organ prowadzący zamknął szkołę, sprawę w swoje ręce wzięli rodzice (podobnie jak to zdarza się u nas). Założyli stowarzyszenie, zaciągnęli kredyt bankowy (750 tys. euro). Przejęto budynek. Stowarzyszenie liczy obecnie 200 członków. (Wolna) Szkoła w tej formie istnieje już drugi rok. Ma 80 uczniów w dwóch klasach piątych i dwóch szóstych. Zatrudnia 11 nauczycieli.
Do moich obowiązków należy zapoznanie się ze szkołą, jej organizacją i zasadami funkcjonowania, sposobami sprawowania nadzoru i jej finansowaniem. Muszę oglądać lekcje, zajęcia pozalekcyjne, zajęcie kompensacyjno-wyrównawcze. Prowadzę lekcje. Jednym słowem uczestniczę w życiu szkoły. Mam swoje klucze i media.
Korzystając z pobytu, drugim moim kompleksowym obowiązkiem jest poznawanie przestrzeni uczenia się. Przejechałem setki kilometrów. Byłem w Merseburgu, Freyburgu, Neuenburgu, Naumburgu, Zeitz, Weissenfelsen, Magdeburgu, Weimarze, Halle, Dessau, Dreźnie i Lipsku, Wittenberdze, Eisenach. 40 lat po maturze odświeżyłem więc znajomości z Janem Sebastianem Bachem, Johannem Wolfgangiem von Goethe, Jahnem, Nietsche. Marcinem Lutrem, Schillerem, Listem, Augustem III Mocnym, Brȕhlem, Mistrzem z Naumburga, Utą, św. Elżbietą, Haendlem. Ponadto Bauhaus, sztuka romańska, barok, Burza i Napór, Wojna Trzydziestoletnia, Bitwa Narodów pod Lipskiem...
Wszystko to w celu nawiązywania, współpracy ciągłej, umożliwiającej stałą wymianę doświadczeń. Piszę również sprawozdania i popularyzuję program PASCH ZfA, w ramach którego do 1 grudnia 2013 uczę się w niemieckim landzie Saksonia-Anhalt.
Wracając do lekcji geografii, pan Wȕrfel (nauczyciel geografii, sportu i techniki) postanowił korzystając z mojej obecności zorganizować zajęcia o Polsce. Przygotował ze swoimi uczniami pytania, na które odpowiadałem na kolejnej lekcji. Oczywiście w 45 minut nie można odpowiedzieć na wszystkie pytania, więc niektóre pozostały bez odpowiedzi. Chociaż byli to uczniowie w wieku 10-11 lat, o Polsce nie wiedzieli praktycznie nic.
Skorzystaliśmy z komputera i rzutnika i internetu.
Zaczęliśmy od nazw: Republika Federalna Niemiec – Rzeczpospolita Polska (po niemiecku Republik Polen). Obejrzeliśmy mapy polityczne obu państw. Niemcy maja 16 landów (krajów federalnych) – uczniowie policzyli nasze województwa...
Ustaliliśmy, że Fryzyjczycy, Sasi, Bawarczycy różnią się między sobą, a mieszkańców stolicy niezbyt się lubi – w Polsce jest podobnie.
Fryzyjczycy, Sasi, Bawarczycy, Szwabowie mają swoje dialekty, zwyczaje – w Polsce jest podobnie: Kurpiowie, Kaszubowie, Górale podhalańscy.
Lȕtzen leży w Saksonii-Anhalt, pomiędzy Saksonią i Dolną Saksonią; u nas też mamy podobny układ trzech województw: śląskie, opolskie i dolnośląskie...
Powierzchnia Niemiec trochę większa niż Polski. Niemcy mają też dwa razy więcej ludności.
Berlin powstał z Berlina i Kölln, a Warszawa według legendy wzięła się od Warsa i Sawy – obie stolice leżą nad rzeką. Warszawa po niemiecku to Warschau. Wrocław i Lipsk założyli Czesi.
Przez 63 lata Sasi rządzili Niemcami, Polakami oraz Litwinami. Na budynkach, szczególnie w Dreźnie znajdujemy więc Orła Białego i litewską Pogoń.
Oczywiście uczniowie odpowiedzi na pytania szukali samodzielnie.
Zadawano mi wiele pytań, niektóre pozwoliłem sobie skomentować.
Klasa 5a.
1. Czego Pan uczy?
2. Od jak dawna jest Pan nauczycielem?
3. Które przedmioty lubi Pan najbardziej?
4. Jak podoba się Panu szkoła?
5. Czy jest Panu u nas dobrze?
6. Jak wita i żegna się po polsku?
7. Czy Polacy chętnie uczą się niemieckiego, jeżeli tak, to dlaczego?
8. Co podoba sie Panu w Niemczech?
9. Jak po polsku mówi się : ja, nein, bitte und danke?
10. Czy ma Pan cos wspólnego z Niemcami?
11. Ile Pan ma lat?
12. Czy w szkole uczył sie Pan dobrze?
13. Z którego miasta Pan pochodzi?
14. Ile Pan zarabia?
15. Czy w Polsce jest więcej przestępstw?
16. Kiedy w Polsce jest początek roku szkolnego?
17. Dlaczego chodzi Pan w mundurze?
18. Czy ma Pan dzieci?
19. Czy dzieci w Polsce noszą mundurki?
20. Które imiona są typowe dla Polski?
21. Co jest Pana ulubionym jedzeniem?
22. Gdzie spędzał Pan urlopy?
23. Co jest Pana ulubionym napojem?
24. Od jak dawna uczy się pan niemieckiego?
25. Bardziej zdyscyplinowani są polscy czy niemieccy uczniowie?
26. Jak podoba sie Panu w Lützen?
27. Lepsze jest polskie czy niemieckie jedzenie?
28. Ile lat mają dzieci kiedy idą do szkoły?
29. Jak wyglądają domy w Polsce?
30. Gdzie Pan studiował?
31. Jakimi samochodami jeździ policja w Polsce?
Komentarz:
Które przedmioty lubi Pan najbardziej?
Doszliśmy do następującej odpowiedzi: czas i miejsce nie ma większego wpływu – lubimy przedmioty lubianych nauczycieli, którzy lubią nas i swój przedmiot.
Jak podoba się Panu szkoła?
Szkoła to uczniowie i nauczyciele – a tych trudno nie lubić, bo często się uśmiechają, są cierpliwi i uprzejmi.
Jak wita i żegna się po polsku?
Podałem internacjonalizmy: hallo, serwus i anglizmy: I see you later.
Czy Polacy chętnie uczą się niemieckiego, jeżeli tak, to dlaczego?
Jedna z dziewczynek była w Kołobrzegu i powiedziała, że można się dogadać. Opowiedziałem historię języków Jana III Sobieskiego: turecki – język wojenny, francuski – język kultury, niemiecki – język gospodarki. Niemcy są mistrzami świata eksportu... W Polsce niemiecki plus wykształcenie ścisłe to dobre zarobki. Trudno też studiować muzykę, filozofię, historię sztuki bez znajomości chociażby znajomości języka niemieckiego.
Co podoba sie Panu w Niemczech?
Różnorodność.
Jak po polsku mówi się: ja, nein, bitte und danke?
Tak, nie, oraz uśmiech, uśmiech, uśmiech i thanks, please...
Z którego miasta Pan pochodzi?
Z miasta, w którym znajduje się najwyższa na świecie budowla drewniana oraz Lukas Podolski (zaproponowałem sprawdzenie w internecie).
Kiedy w Polsce jest początek roku szkolnego?
Pierwszego września.
Dlaczego chodzi Pan w mundurze?
To nie mundur, to strój ludowy (po niemiecku: Tracht). Uczniowie stwierdzili, że u nich tak się nie chodzi. Zaproponowałem, żeby znaleźli odpowiedź w internecie. Korzystając z niemieckiego i angielskiego i sprawdzili jak to jest w innych regionach Europy.
Czy dzieci w Polsce noszą mundurki?
Przy uroczystościach. Zaproponowałem, żeby znaleźli odpowiedź w internecie. Korzystając jednak z niemieckiego i angielskiego i sprawdzili jak to jest w innych regionach Europy.
Które imiona są typowe dla Polski?
Zaproponowałem, żeby znaleźli odpowiedź w internecie. Korzystając jednak z niemieckiego i angielskiego i sprawdzili jak to jest w innych regionach Europy.
Zagadka ostatnia: Dlaczego a jeden z polskich królów nosił imiona: Władysław Hermann i co to znaczy: Władysław Hermann.
Jeszcze dla uzupełnienia pytania z drugiej klasy:
klasa 5b.
1. Ile lat mają uczniowie kończący szkołę?
2. Ile dzieci jest w jednej klasie?
3. Czy uczniowie mają więcej przedmiotów niż my?
4. Od kiedy wolno prowadzić samochód?
5. Ile lat ma się przy bierzmowaniu?
6. Ile lat Pan ma?
7. Czy w Polsce obowiązuje ten sam czas?
8. Ile dzieci ma rodzina?
9. Czy ma Pan jakieś zwierzę domowe?
10. Od jak dawna jest Pan żonaty?
11. Czy jest Pan chrześjaninem, czy jest Pan członkiem kościoła?
12. Który pomnik jet Pana ulubionym?
13. Czy mieszka Pan w domku czy w mieszkaniu?
14. Czym bawią się dzieci w Polsce?
15. Czy pije Pan chętnie niemieckie piwo?
16. Co w Polsce jest najbardziej interesujące?
17. Na której polskiej rzece można pływać kajakiem?
18. Której muzyki słucha Pan chętnie?
19. Ile lotnisk ma Polska?
20. Czy może nam pokazać polskie pieniądze?
21. Gdzie chciałby Pan spędzić urlop?
22. Czy są jacyś znani polscy sportowcy?
23. Czy uprawia Pan sport?
Aleksander Lubina – nauczyciel języka niemieckiego w Gimnazjum nr 3 im. Noblistów Polskich w Gliwicach, od 1992 doradca i konsultant, 10 lat pracy w komisjach ds. awansu zawodowego nauczycieli, pracował 9 lat w szkołach podstawowych, 11 lat w gimnazjach, 13 lat w liceach, 6 lat na uniwersytecie. Autor programów nauczania, projektów, skryptów, poradników, śpiewnika – publicysta, pisarz, poeta. Wykształcenie zdobył w Polsce, Niemczech i Szwajcarii. Germanista, andragog, regionalista. Przykłady z praktyki autora na stronie Gimnazjum nr 3 im. Noblistów Polskich w Gliwicach.
