Doskonalenie nauczycieli a odwrócona lekcja

Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Doskonalenie jest nieodłącznie wpisane w nasz rozwój i pracę. Ma sens, gdy ściśle łączy się z motywacją i poczuciem autonomii, niezależności, osobistej wolności. Ważne jest pytanie, jak w obecnych warunkach podnieść skuteczność naszego doskonalenia? Jak obudzić poczucie odpowiedzialności za siebie i swój rozwój? Jak można do tego wykorzystać walory „odwróconej lekcji - odwróconej edukacji”?fot. Fotolia.com

Dydaktyka lubi różnorodność

Dydaktyka badająca edukacyjne procesy i zjawiska ustala oraz proponuje stosowanie określonych zasad dydaktycznych oraz strategii działania. Jest ich sporo i mają różna wartość. Najważniejszą i chyba starą jak świat, jest zasada różnorodności treści i metod nauczania - uczenia się. Ważna jest też samodzielność i odpowiedzialność człowieka (ucznia, nauczyciela), którą niektórzy określają ideałem wychowania.

Doskonalenie wymaga odpowiedniej aktywności, nastawienia i zaangażowania się. Może przebiegać różnie, ale najważniejsze jest pogłębione rozumienie, że jest ono nieodłącznie wpisane w nasz osobisty i zawodowy rozwój, a od jego poziomu zależy skuteczność nauczycielskiej pracy. Ma prawdziwy sens, gdy ściśle łączy się z motywacją oraz poczuciem autonomii, niezależności i osobistej wolności. Ważne więc jest w obecnych warunkach podniesienie skuteczności osobistego i zawodowego doskonalenia nauczycieli oraz obudzenie ich poczucia odpowiedzialności za siebie i swój rozwój.

Dobrze zacząć od ciekawości

Dobrze jest, ze względu na potrzebę osiągania większego zaciekawienia uczniów tematem na początku lekcji, skupienia ich uwagi i myślenia, śmiało zaskoczyć ich czymś i odważnie łamać dydaktyczne schematy. Z pewnością dotyczy to także burzenia oświatowych i szkolnych paradoksów, aby uczenie się było ciekawe dla uczniów, a szkolenie motywujące dla nauczycieli. Chodzi przede wszystkim o skuteczne wywieranie wpływu na uczestników uczenia się, szkolenia.

Do osiągania wysokiej aktywności uczących się potrzebne jest spełnienie różnych jej warunków. Pierwszym krokiem wydaje się być rozbudzenie ciekawości poznawczej i skupienie uwagi. Bo jeśli prawdą jest, że danym tematem, problemem czy przedmiotem nauczania można zaciekawić każdego (patrz: „Biologią można zaciekawić każdego” BwS 4/2012) - to z pewnością można to osiągnąć także na każdym innym przedmiocie nauczania, a także w pracy z nauczycielami. Stąd rodzące się też pytanie, dlaczego i jak można zaciekawić nauczycieli tematem szkolenia oraz doskonalenia się?

Dominująca rola samodzielności

Dość popularna, a może modna, jest ostatnio idea „odwróconej lekcji”. Warto więc rozumieć sam termin „odwrócona lekcja - odwrócona edukacja” (odwrócona klasa, odwrócona szkoła) - kojarzy się dość różnie, ale przede wszystkim z odwróceniem czegoś do góry nogami. Dla zorientowanych w nowościach nauczycieli, „odwrócona lekcja” kojarzy się z interesującą edukacyjną innowacją XXI wieku, która wyraźnie stawia na samodzielność uczenia się i działania uczniów oraz tworzenie własnych filmów. Proponuje radykalnie zmienić styl organizowania szkolnego nauczania - uczenia się uczniów, burzy dotychczasowe reguły lekcyjnego działania i łamie tradycyjne schematy dydaktyczne.

Do istotnych więc problemów należy pytanie o sens i znaczenie tej odwróconej lekcji - odwróconej edukacji oraz możliwość jej wykorzystania w zawodowym doskonaleniu nauczycieli? Warto też zastanowić się, czy są realne możliwości zastosowania w szkole tej interesującej, ale i intrygującej strategii w edukacji i doskonaleniu nauczycieli. Stąd pytania:

  1. Jak zorganizować odwrócone szkolenie (kurs, warsztaty) nauczycieli?
  2. Jak przeorganizować szkolenia nauczycieli, aby osiągnąć wyższą ich skuteczność i lepszą jakość?
  3. Jak i dlaczego wykorzystać zalety „odwróconej edukacji” w rozwijaniu samodzielności myślenia i działania nauczycieli oraz ich i odpowiedzialności?
  4. Dlaczego warto poznać, zrozumieć szanse zawarte w tej innowacji i jak je w edukacyjnej praktyce sprawnie wykorzystać w szkolnym WDN?

Doskonalenie domaga się samodzielności

Dydaktycznym problemem naszych szkoleń jest stosunkowo niska samodzielność i aktywność słuchaczy. W „odwróconej lekcji” występuje odwrócenie ról. To uczniowie przygotowują fragmenty lekcji, własne filmy i prezentacje oraz pokazują je na zajęciach. Popularyzuje potrzebę tworzenia własnych filmów i wykorzystywania otwartych zasobów Internetu. Edukacja, która ma być odwrócona, jest interesującą innowacją, którą warto poznać i wykorzystać w szkole i doskonaleniu nauczycieli. „Odwrócona lekcja” może być zbudowana tradycyjnie wg dydaktycznych schematów poszczególnych typów lekcji opisanych w dydaktyce: problemowej czy ćwiczeniowej, ale inaczej zorganizowana. Chodzi o znacznie większą aktywność, inicjatywność i samodzielność uczestników uczenia się (doskonalenia) podczas zajęć.

Doskonalenie domaga się odpowiednio wysokiej samodzielności nauczycieli, ich aktywności i zaangażowania się. Poziom zaś aktywności nauczycieli uczestników szkoleń jest różny. A przecież wiadomo od dawna, że poziom aktywności uczestników szkolenia warunkuje efekty ich uczenia się, doskonalenia czy też innych działań. Stąd pytanie, jak podnieść skuteczność form zawodowego doskonalenia nauczycieli? (cdn).

(Notka o autorze: dr Julian Piotr Sawiński, nauczyciel konsultant Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie, członek zespołu e-Redakcji Edunews.pl)

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

Robert Raczyński napisał/a komentarz do ADHD: gdy mózg dziecka uczy się chronić
Z zainteresowaniem przeczytałem ten artykuł, który stara się przybliżyć środowiskowy wymiar ADHD. Ni...
Ppp napisał/a komentarz do ADHD: gdy mózg dziecka uczy się chronić
Po prostu to nie dzieci są złe, tylko system niedopasowany. Oczywiście dotyczy to nie tylko ADHD, al...
Szanowny Panie profesorze. Najkrócej można by napisać tak: 'stare chłopy narzekajo, że je baby nie k...
Nel napisał/a komentarz do Win-Win Barbary Nowackiej
A ja nie miałam złudzeń. Wszak obecna władza miała już wcześniej swoje 8 lat i szału nie było. Szko...
Maciej M. Sysło napisał/a komentarz do Luka pomiędzy nauczaniem a uczeniem się
Każdego nauczyciela interesuje, czy jeśli uczeń wykonał zadanie (zbudował robota czy inny obiekt, ro...
Marcin Polak napisał/a komentarz do Win-Win Barbary Nowackiej
Zgoda w 100% - dowodów na to, że politycy z prawej i lewej mają edukację narodową w najgłębszym "pow...
A co to jest ten dar? Coś wrodzonego czy coś wyuczonego? Tak jak można nauczyć się opowiadania tak m...
Ppp napisał/a komentarz do Luka pomiędzy nauczaniem a uczeniem się
A czy ta informacja zwrotna jest do czegokolwiek potrzebna?Jeśli jestem dobry, to o tym wiem i inf. ...

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie