Współpraca i współdziałanie szkoły z rodzicami jest ważnym obszarem działalności szkół na całym świecie. Rebecca Winthrop dzieli się wynikami inicjatywy badawczej dotyczącej angażowania szkoły we współpracę z rodzinami uczniów oraz przedstawia kilka praktycznych wskazówek, które mogą poprawiać relacje szkoły i rodziców.
Przedstawię trzy możliwe drogi owocujące lepszą współpracę domu ze szkołą: koncentracja na jakości zaangażowania; miejsce i czas na rozmowy o celu szkoły; szkoła przychodzi do rodziców, a nie na odwrót.
To co zaskoczyło badaczy (i mnie też) to, to, że okres pandemii wpłynął na lepsze poznanie rodzin uczniów przez szkołę i na większe zaangażowane rodzin w sprawy szkolne.
Rodziny, które nigdy nie przychodziły na spotkania z nauczycielami, zaczęły aktywnie uczestniczyć w spotkaniach online lub przynajmniej odpowiadały na SMS. Według Rebecci Winthrop potrzebowali nowego sposobu na zaangażowanie. Ja myślę, że dzięki lekcjom online mogli być bardziej podczas nich obecni.
Badania były przeprowadzone, w latach 2019 – 2021, w 10 krajach, w tym w Argentynie, Australii, Botswanie i Kanadzie, Kolumbii, Ghanie, Indiach, RPA, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. W ramach badań prowadzono (w 2020 i 2021 roku) ankietę wśród 6000 nauczycieli i 25 000 rodziców, a także zorganizowano grupy fokusowe. Odkryto, że we wszystkich krajach objętych badaniami rodzice i opiekunowie jednakowo chcą być zaangażowani w edukację swoich dzieci – niezależnie od poziomu wykształcenia czy statusu społeczno-ekonomicznego. A także to, że nie zawsze wiedzą, jak to zrobić. Zwłaszcza rodzice i opiekunowie uczniów szkół średnich, którzy często czują się oddaleni od szkoły i nauczycieli. Pandemia zwiększyła także oczekiwania rodziców dotyczące ich zaangażowania w edukację dzieci. Niedawne badania przeprowadzone w Kolumbii, Meksyku, Peru i Stanach Zjednoczonych pokazują zwiększone zapotrzebowanie ze strony rodziców na ciągłe i głębsze zaangażowanie w sprawy szkoły (Learning Heroes, 2020; Molina i in., 2020, link).
Podobną tendencję widać wśród nauczycieli, którzy planują teraz częstsze i głębsze kontakty z rodzinami uczniów.
Badacze zaproponowali trzy drogi do rozwijania silnych, opartych na zaufaniu relacji z rodzinami uczniów.
I. Koncentracja na jakości zaangażowania
Nie wszystkie rodzaje interakcji między rodzinami a szkołami prowadzą do pozytywnych rezultatów, szczególnie, gdy nie są dobrze prowadzone, wtedy mogą nawet przynieść odwrotny skutek i raczej pogorszyć niż poprawić sytuację uczniów.
Można wyszczególnić dwa podejścia:
Jedno podejście jest oparte na zaangażowaniu rodzin poprzez ofiarowanie im „obsługi klienta”, przekazywanie informacji i zapewnienie zestawu konkretnych sposobów, w jakie rodziny mogą uczestniczyć w zajęciach szkolnych i w pracy szkoły.
Inne podejście to angażowanie rodzin poprzez pytanie ich o ich życie, nadzieje związane z ich dziećmi i potrzeby.
Drugie podejście oparte na zaangażowaniu rodziny jest szczególnie pomocne w budowaniu silnych i opartych na zaufaniu relacji między rodzinami a szkołami. Jeden z dyrektorów okręgu szkolnego w USA, powiedział w wywiadzie: Żadna instytucja ani jeden tylko podmiot nie są w stanie samodzielnie wymyślić na nowo systemu edukacji. Musimy poświęcić czas na wypracowanie odpowiedzi na pytanie: Czego chcemy dla naszych dzieci? Dopiero gdy uzgodnimy, dokąd zmierzamy, możemy pracować w koordynacji i wiedzieć, jakie są nasze role.
II. Miejsce i czas na rozmowy o celu szkoły
Opinię o celu szkoły mogą się bardzo między sobą różnić. Jednak badania pokazują, że tylko niewiele szkół podejmuje dialog między dyrektorami szkół, nauczycielami, rodzicami i uczniami na temat tego, jak wygląda edukacja dobrej jakości. Dyskusja na temat – jaki jest najważniejszy cel szkoły, może pomóc w wypracowaniu wspólnej wizji, która pomaga również budować relacje i zaufanie.
Wykazano również, że ta wspólna wizja ma kluczowe znaczenie we wdrażaniu i utrzymywaniu reform szkolnych (Barton, A., Ershadi, M., Winthrop, R., 2021, link)
III. Szkoła przychodzi do rodziców, a nie na odwrót
Rodziny są często zapracowane i mają trudności z uczęszczaniem na zajęcia organizowane przez szkołę. Trzeba zmienić sposoby interakcji szkół i nauczycieli z rodzinami. W badaniach przeprowadzanych w Indiach okazało się, że udział rodziców w spotkaniach zwiększył się z 20% do około 80%, kiedy spotkania przeszły na kontakt online (Barton, A., Ershadi, M., Winthrop, R., 2021).
W Botswanie szkoły zaczęły wysyłać do rodziców wiadomości SMS z problemami matematycznymi, którym towarzyszyły cotygodniowe rozmowy telefoniczne, podczas których rodzice i uczniowie omawiali pytania razem z nauczycielem. Ta strategia zaowocowała poprawą umiejętności liczenia wśród uczniów.
Zauważono, że regularne komunikowania się z rodzinami na temat prac domowych i treści zajęć, pomaga w angażowaniu się rodzin.
Kiedy istnieją silne relacje – domu ze szkołą, oparte na zaufaniu, to uczniowie osiągają lepsze wyniki w nauce.
Dr Rebecca Winthrop uważa, że podejście angażujące rodziny polega jednak na tym, że szkoły przede wszystkim słuchają i pytają rodziny o ich życie i nadzieje związane z ich dziećmi.
Mój wniosek po przeczytaniu artykułu zawiera się w trzech wskazówkach:
- Zmienić kanały komunikacyjne z rodzinami uczniów i pogłębić jakość kontaktu i dbać o jakość relacji.
- Pytać rodziny o ich potrzeby związane ze szkołą.
- Szkoła powinna wychodzić do rodzica, a nie rodzic „dobijać” się do szkoły.
Notka o autorce: Danuta Sterna jest byłą nauczycielką matematyki i dyrektorką szkoły, ekspertką merytoryczna w programie Szkoła Ucząca Się (SUS), prowadzonym przez CEO i PAFW. Autorka książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach, prowadzi też swoją stronę: www.oknauczanie.pl. Niniejszy artykuł ukazał się w partnerskiej platformie Edunews.pl www.osswiata.pl. Zaczerpnięte z artykułu dr Rebecci Winthrop w TeacherMagazine.com.
