Potrzebne są nowe standardy i kryteria oceniania, które sprawdzają umiejętności XXI wieku, oraz nowa wizja kształcenia i rozwoju uczestników systemu edukacji – to według amerykańskich władz najważniejsze wyzwania stojące przed szkolnictwem. W marcu przedstawiono plan rozwoju nauczania opartego na technologiach. Polska również potrzebuje podobnego dokumentu.
Plan stanowi bardzo ambitny zespół działań, które zakładają szerokie włączenie nowych technologii w celu modernizacji nauczania i uczenia się. Wielu edukatorów amerykańskich bardzo długo czekało na tak jasny i zdecydowany przekaz od władz federalnych, wskazując na zmieniającą się kulturę uczenia się i konieczność szerokiego użycia narzędzi cyfrowych i oprogramowania w edukacji na różnych poziomach kształcenia.
Dokument Transforming American Education: Learning Powered by Technology zachęca wszystkie instytucje edukacyjne do: wykorzystania w praktyce nauczania nowoczesnych narzędzi i oprogramowania; przyjęcia kryteriów oceniania, które pozwolą mierzyć u uczniów stopień posługiwania się umiejętnościami XXI w.; przestawienia się na nowy model nauczania, który nazwano "nauczaniem podłączonym" (ang. Connected teaching), w którym zespoły współpracujących w sieci edukatorów zastępują nauczyciela występującego samodzielnie przed klasą; wdrożenia modelu konektywnej edukacji wśród uczniów i nauczycieli nie tylko na zajęciach szolnych, ale i poza czasem spędzanym w szkole; przemyślenia podstawowych założeń dotyczących praktyki szkolnej, takich jak np. ilość czasu spędzana na szkolnych zajęciach, które potencjalnie mogą ograniczać innowacyjność szkoły.
Plan opracowano wokół pięciu podstawowych zagadnień: uczenie się, ocenianie, nauczanie, infrastruktura, produktywność. W każdym z nich określono cele nadrzędne i zestaw rekomendacji. Poniżej zawarto skrót najważniejszych tez w każdym z obszarów.
Uczenie się
Plan zakłada wdrożenie najnowocześniejszych technologii w proces nauczania by pełniej angażować, inspirować i motywować uczniów do osiągania celów w nauce, bez względu na ich wiedzę, znajomość języków, niepełnosprawności. Dąży do personalizacji uczenia się, dopasowanego do indywidualnych możliwości, tempa nauki i preferencji stylu nauczania. Do podstawowych kompetencji, które musi kształcić system edukacji w pełnym zakresie przedmiotowym zalicza krytyczne myślenie, umiejętność podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów, umiejętność współpracy w grupie i w sieci, posługiwanie się narzędziami informacyjno-komunikacyjnymi.
Dokument Transforming American Education: Learning Powered by Technology zachęca wszystkie instytucje edukacyjne do: wykorzystania w praktyce nauczania nowoczesnych narzędzi i oprogramowania; przyjęcia kryteriów oceniania, które pozwolą mierzyć u uczniów stopień posługiwania się umiejętnościami XXI w.; przestawienia się na nowy model nauczania, który nazwano "nauczaniem podłączonym" (ang. Connected teaching), w którym zespoły współpracujących w sieci edukatorów zastępują nauczyciela występującego samodzielnie przed klasą; wdrożenia modelu konektywnej edukacji wśród uczniów i nauczycieli nie tylko na zajęciach szolnych, ale i poza czasem spędzanym w szkole; przemyślenia podstawowych założeń dotyczących praktyki szkolnej, takich jak np. ilość czasu spędzana na szkolnych zajęciach, które potencjalnie mogą ograniczać innowacyjność szkoły. Plan opracowano wokół pięciu podstawowych zagadnień: uczenie się, ocenianie, nauczanie, infrastruktura, produktywność. W każdym z nich określono cele nadrzędne i zestaw rekomendacji. Poniżej zawarto skrót najważniejszych tez w każdym z obszarów.
Uczenie się
Plan zakłada wdrożenie najnowocześniejszych technologii w proces nauczania by pełniej angażować, inspirować i motywować uczniów do osiągania celów w nauce, bez względu na ich wiedzę, znajomość języków, niepełnosprawności. Dąży do personalizacji uczenia się, dopasowanego do indywidualnych możliwości, tempa nauki i preferencji stylu nauczania. Do podstawowych kompetencji, które musi kształcić system edukacji w pełnym zakresie przedmiotowym zalicza krytyczne myślenie, umiejętność podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów, umiejętność współpracy w grupie i w sieci, posługiwanie się narzędziami informacyjno-komunikacyjnymi.
Istotne jest również wezwanie, aby uczniowie pracowali w szkołach na takich samych narzędziach i technologiach, jakich używają osoby na rynku pracy i w biznesie. Korzystanie z narzędzi, które są w powszechnym użyciu w pracy zawodowej pozwoli uczniom podejmować próby rozwiązywania takich samych rzeczywistych problemów naszego świata, z jakimi mierzą się profesjonaliści, a tym samym będzie ich pełniej przygotowywać do roli kompetentnych pracowników.
Ocenianie
Nie można oceniać uczniów mierząc tylko wiedzę teoretyczną; należy sprawdzać umiejętności potrzebne do pełnego funkcjonowania młodych osób w rzeczywistości XXI wieku. System oceniania powinien dostarczać edukatorom aktualnych i pełnych informacji na temat osób, które uczą.
Nie można oceniać uczniów mierząc tylko wiedzę teoretyczną; należy sprawdzać umiejętności potrzebne do pełnego funkcjonowania młodych osób w rzeczywistości XXI wieku. System oceniania powinien dostarczać edukatorom aktualnych i pełnych informacji na temat osób, które uczą.
Dzięki technologiom coraz więcej wiemy o tym, jak studenci myślą, jak używają multimediów, interaktywności i sieci. Możliwości technologiczne pozwalają mierzyć umiejętności uczniów nie poprzez testy, ale przez analizę ich wkładu w kolektywne uczenie się oraz decyzji podejmowanych w celu rozwiązywania konkretnych problemów, z którymi się stykają. Jest to dziś możliwe dzięki analizie decyzji podejmowanych przez uczniów w trakcie gier edukacyjnych i symulacyjnych.
Nauczanie
W nowym modelu nauczania uczniowie są „podłączeni“ do nauczycieli przez 24 godziny dziennie i 7 dni w tygodniu. Mają stały dostęp do zasobów wiedzy, ćwiczeń, mogą komunikować się między sobą i z osobami prowadzącymi zajęcia. Mogą się uczyć w szkole i poza nią, gdziekolwiek przebywają. Cała klasa jest połączona z internetem, dzięki czemu w każdej chwili można uzyskać dostęp do zasobów sieciowych. W tym modelu nikt nie będzie czuł się wyizolowany. Nowy model przenosi większą odpowiedzialność za uczenie się na samego ucznia, ale tym samym sprawia, że proces uczenia się może być bardziej spersonalizowany.
Celem nauczania jest aktywność zespołowa. Zespół tworzą nie tylko uczniowie, ale również nauczyciele. Powstają społeczności osób uczących się, w których każdy może skorzystać na wspólnej nauce i wymianie. Sieć ma nieograniczone możliwości – podłączyć można każdą instytucję, która pełni określoną rolę w nauczaniu: bibliotekę, pracodawców, pracowników naukowych, media, ale także rodziców. Ci ostatni zasługują na większą partycypację w edukacji swoich dzieci.
Trzeba przemyśleć raz jeszcze zasady wspierania rozwoju zawodowego nauczycieli, aby kształtować jak najbardziej skutecznych nauczycieli. Muszą oni potrafić uczyć online (e-learning będzie odgrywał coraz istotniejszą rolę w edukacji szkolnej). Nauczanie zyskuje nową jakość. Przestaje być epizodyczne i nieefektywne, staje się kolaboracyjne, spójne i ustawiczne.
Infrastruktura
Dobra infrastruktura technologiczna jest kluczem do wdrożenia nowoczesnej edukacji w szkole. Technologie muszą być dostępne w każdej chwili: uczniom, edukatorom i administratorom, bez względu, gdzie oni się znajdują. Należy zapewnić nie tyle dostęp do informacji w sieci, co dostęp do osób, które są członkami społeczności osób uczących się i do samych społeczności online. Po drugie, należy zapewnić platformę edukacyjną, na której będzie można tworzyć i rozwijać narzędzia potrzebne do skutecznej edukacji (także metodą e-learningu).
Trzeba przemyśleć raz jeszcze zasady wspierania rozwoju zawodowego nauczycieli, aby kształtować jak najbardziej skutecznych nauczycieli. Muszą oni potrafić uczyć online (e-learning będzie odgrywał coraz istotniejszą rolę w edukacji szkolnej). Nauczanie zyskuje nową jakość. Przestaje być epizodyczne i nieefektywne, staje się kolaboracyjne, spójne i ustawiczne.
Infrastruktura
Dobra infrastruktura technologiczna jest kluczem do wdrożenia nowoczesnej edukacji w szkole. Technologie muszą być dostępne w każdej chwili: uczniom, edukatorom i administratorom, bez względu, gdzie oni się znajdują. Należy zapewnić nie tyle dostęp do informacji w sieci, co dostęp do osób, które są członkami społeczności osób uczących się i do samych społeczności online. Po drugie, należy zapewnić platformę edukacyjną, na której będzie można tworzyć i rozwijać narzędzia potrzebne do skutecznej edukacji (także metodą e-learningu).
Za kluczowe uznaje się szybki internet w każdej szkole, a także sieć wifi pokrywającą cały obszar szkoły, tak w budynku, jak i poza nim. Nie należy poza tym zapominać o narzędziach umożliwiających dostęp do internetu oraz oprogramowaniu, które umożliwia badania, komunikowanie się, tworzenie zasobów multimedialnych i rozwijanie współpracy w ramach społeczności szkolnej i poza nią.
Produktywność
Szkołę można zaprojektować inaczej, niż w tradycyjnym ujęciu sztywnych godzin spędzanych na zajęciach. Zamiast takiej samej edukacji (na tym samym poziomie) i w tym samym czasie, można zaoferować znacznie więcej. Na przestrzeni ostatniej dekady podjęto wiele eksperymentów, które udowodniły, że restrukturyzacja procesu nauczania może prowadzić do lepszych wyników, większego zaangażowania uczniów, wzrostu ich motywacji i kreatywności. Szkoły muszą poszukiwać nowych rozwiązań, bardziej elastycznej edukacji, włączać e-learning, ponieważ to może prowadzić do bardziej efektywnego wykorzystania czasu nauki. Dzień nauki może być rozszerzony i stać się procesem ciągłym trwającym tydzień, albo nawet cały rok szkolny.
„Plan ten przedstawia od dawna oczekiwane oficjalne rekomendacje, w jaki sposób nowe technologie mają wspierać edukację“ – zauważyła Julie Evans, szefowa organizacji edukacyjnej Project Tomorrow, która prowadzi wieloletni projekt badań oczekiwań edukacyjnych uczniów i rodziców (patrz: Rodzice: uczyć umiejętności XXI wieku). „Wizja ta trafnie podkreśla, że obecne środowisko edukacyjne dla większości uczniów i studentów w żaden sposób nie nawiązuje do rzeczywistości i sposobu funkcjonowania młodzieży poza szkołą, nie przygotowuje jej również do wykonywania przyszłych zawodów, i te rozbieżności są jednymi z największych źródeł kryzysu w amerykańskiej edukacji.“
Z przyjęcia dokumentu zadowoleni są również autorzy „Wizji edukacji dla szkół K-20“ opracowanej przez SIIA, czyli amerykański Związek Producentów Oprogramowania (patrz: Amerykański plan rozwoju technologii edukacyjnej), którzy uznali, że proponowana strategia może być dobrym narzędziem do tworzenia bardziej produktywnego systemu edukacji. Przedstawiciele SIIA zauważyli jednak, że za takim dokumentem powinny pójść poważne środki finansowe, aby szkoły były w stanie wdrożyć plan w życie.
Polsce również przydałaby się strategia modernizacji systemu edukacji poprzez wykorzystanie nowych technologii. Środowisko edukacyjne od dawna oczekujemy na przedstawienie takiej koncepcji. Póki co mamy do czynienia jedynie z „wolną amerykanką“ – każda szkoła wykorzystuje technologie w takim zakresie, jaki jej dyrekcja uzna za słuszne. Może to niestety prowadzić (i w wielu przypadkach rzeczywiście prowadzi) do rzeczywistego pogłębiania się nierówności w edukacji i poszerzania tzw. luki cyfrowej.
(Źródło: eSchoolNews.com, opr. red.)
