Czy gimnazjaliści to „cyfrowi tubylcy”? W jaki sposób szukają informacji w sieci? Z jakich serwisów korzystają najczęściej? Na te i inne pytania dotyczące kompetencji komunikacyjnych nastolatków w wieku 13–16 lat, odpowiada współfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego raport z badań realizowanych przez Ośrodek Badań i Analiz Społecznych we współpracy z Instytutem Kultury Miejskiej w Gdańsku. Publikację można przeczytać (i pobrać) na stronie www.dzieci-sieci.pl.
W raporcie zaprezentowane są wyniki ośmiomiesięcznej pracy dziesięcioosobowego zespołu badaczek i badaczy, którzy zajęli się tematem kompetencji komunikacyjnych związanych z korzystaniem z internetu przez uczniów w wieku 13 – 16 lat.
„W naszej pracy badawczej konsekwentnie podejmujemy tematykę kompetencji medialnych i informacyjnych dzieci i młodzieży, badamy kolejne grupy wiekowe. W raporcie „Dzieci Sieci”, który ukazał się w 2012 roku, opisywaliśmy uczniów klas IV – VI szkoły podstawowej. Tamto badanie miało charakter, w dużej mierze, rozpoznawczy. „Dzieci Sieci 2.0.” oparliśmy na „mocnej”, ilościowej podstawie i badaniach kwestionariuszowych przeprowadzonych na próbie liczącej blisko 750 uczniów pochodzących z województwa pomorskiego” – mówi Piotr Siuda, kierownik merytoryczny badania.
Analizie poddano także programy nauczania, które zostały wybrane według wskazań szkół, gdzie prowadzone były badanie ankietowe. Badacze podjęli się także przeprowadzenia netnografii serwisów społecznościowych używanych przez gimnazjalistów. Strony dobrano, kierując się wskazaniami nastolatków (podawali oni najczęściej odwiedzane przez siebie serwisy).
„Zauważyliśmy, że badane profile różnią się dość mocno, jeśli chodzi o korzystanie z Facebooka przez dziewczyny i chłopców. Istotny jest też ogólny wniosek - trudno utrzymać tezę o cyfrowych tubylcach jako specjalistach od narzędzi komunikowania i raczej należy ich rozpatrywać jako tworzących własną, cyfrową kulturę opartą o potrzeby, które niekoniecznie wiążą się z korzystaniem z sieci na zaawansowanym poziomie” – komentuje Grzegorz D. Stunża, asystent koordynatora projektu.
Badacze zwracają uwagę także na to, jak szkoła reaguje na obecność nowych mediów w życiu młodzieży.
„Interesującą kwestią, na którą natknęliśmy się w trakcie badania, było odwoływanie się programów nauczania do doświadczeń uczniów – zarówno związanych z korzystaniem z mediów w fizycznym otoczeniu, jak i w ramach zapośredniczonej komunikacji medialnej. Z wątkiem tym wiąże się naszym zdaniem także praktyczne korzystanie w procesie edukacyjnym z odwołań popkulturowych, jako znanym uczniom i będącym istotnym rezerwuarem symboli, schematów komunikacyjnych oraz wzorców, z których młodzi niejednokrotnie gotowi są czerpać.” - czytamy w raporcie z badań.
Badanie realizowane było od marca do grudnia 2013 roku przez Ośrodek Badań i Analiz Społecznych z Gdańska wspólnie z Instytutem Kultury Miejskiej w Gdańsku. Zadanie zostało dofinansowane ze środków Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Obserwatorium Kultury”.
Koordynatorem projektu jest Piotr Siuda, jego asystentem Grzegorz D. Stunża. Projekt prowadził interdyscyplinarny zespół badaczy z wielu ośrodków akademickich, w skład którego wchodzą następujące osoby: Anna Justyna Dąbrowska, Marta Klimowicz, Emanuel Kulczycki, Damian Muszyński, Renata Piotrowska, Ewa Rozkosz, Marcin Sieńko oraz Krzysztof Stachura. Planowane jest kolejne badanie, "Dzieci sieci 3.0", które miałoby dotyczyć młodzieży w wieku 16 - 19 lat.
Raport „Dzieci Sieci 2.0. Kompetencje komunikacyjne młodych” dostępny jest na stronie internetowej: www.dzieci-sieci.pl. Treść raportu została udostępniona na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska (CC BY 3.0 PL). Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
