Wakacje w pełni. Większość powodów, dla których osoby uczące się tak bardzo chciały, żeby się wreszcie rozpoczęły, po części znalazły się w totalnej odstawce. Bo jest całkiem gorąco. Czasami też za bardzo wieje i burze jak się okazuje są nazbyt niebezpieczne. Na pewno też irytuje powtarzające się puste gadanie, że trzeba coś zmienić w swoim życiu (a może i w szkole) i że zaraz się zacznie (rok szkolny…). Jest różnie. Co zrobić, żeby odzyskać energię i wrócić do szkoły z nowymi siłami?
Z analiz przeprowadzonych przez dr Mateusza Paligę z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego oraz firmę Librus[1] wynika, że spośród ponad siedmiu tysięcy badanych nauczycieli:
- 52,68 proc. czuje negatywne emocje w pracy (bardzo silnie, silnie, raczej silnie i umiarkowanie),
- 42,33 proc. sygnalizuje problem z odczuwaną skutecznością w zakresie motywowania uczniów i dopasowania programu nauczania (bardzo nisko, nisko, raczej nisko, umiarkowanie),
- 36,88 proc. często czuje wyczerpanie jako objaw wypalenia zawodowego, natomiast kolejne 12,61 proc. zawsze,
- 35,39 proc. bardzo często i dość często odczuwa stres w pracy, czasem czuje go kolejne 35,6 proc.,
- 29,83 proc. ocenia bardzo wysoko i wysoko poczucie braku sensu w pracy.
Rzecz ciekawa, z badań wynika, że nauczyciele jednocześnie przeważnie chcą dalej pracować w zawodzie, chcą się angażować w zmiany. Na szczęście istnieją zasady, które mogą w tym pomóc. Należą do nich:
- pozytywne myślenie,
- znalezienie czasu dla siebie i swoich myśli,
- dbanie o własne ciało i o swoją psychikę,
- podejmowanie oczekiwanych aktywności w tym realizowanie rozmaitych hobby,
- zachowywanie równowagi między różnymi formami zaangażowania i wypoczynku.
Myślenie pozytywne to jedno podstawowych źródeł aktywnej energii. Pozwala lepiej funkcjonować, bardziej efektywnie pracować i nawiązywać oraz rozwijać korzystne relacje. Ponadto ułatwia doświadczanie tego, co najbardziej napędza każdego normalnego człowieka - osiąganie sukcesów! By tak się działo pod żadnym pozorem nie możemy sobie pozwolić na poddanie się przekonaniu, że nic dobrego nie może nam się przytrafić. Że do końca życia spotykać będziemy tylko niemiłych, aroganckich i leniwych uczniów, którzy będą nam sprawiać coraz więcej kłopotów. Że nikt nigdy nie dostrzeże naszego rzeczywistego zaangażowania i nagrody oraz pochwały otrzymywać będą tylko inni, nierzadko zdecydowanie mniej na nie zasługujący. Nie, pod żadnym pozorem nie!
Wiara w siebie, pozytywne postrzeganie innych oraz świata i wyzwań jakie wobec nas stawia pozwala na wyzwalanie w sobie energii Osoby narzekające na jej brak to bardzo często ludzie, którzy w niewystarczającym stopniu dbają o to, by znaleźć trochę czasu dla siebie. Narzekające na to, że nie mają czasu na nic. Ani na spacer, ani na pójście do kina czy nawet na jakieś fajne zakupy. A przecież każdy z nas potrzebuje czasu, który mógłby poświęcić samemu sobie, swoim myślom, rozmaitym indywidualnym potrzebom. Warto karmić swoje ciało, zmysły, szeroko pojętą psyche różnymi pozytywnymi doświadczeniami. Niedobrze, kiedy jedynym źródłem energii jest negatywne myślenie o pracy czy o innych. Zwłaszcza kiedy to całe zło dzieje się głownie w naszych głowach. Wielu z nas to mentalni masochiści. Zamiast mówić-milczymy, zamiast krzyczeć-mówimy szeptem, zamiast walnąć pięścią w stół - kulimy się co jest konsekwencją boksowania się samych z sobą. Stres, który bierze się często z tłumienia różnych emocji, bardzo szybko zaczyna być naszym stanem naturalnym i mimo, że nie czujemy się w nim zbyt komfortowo, przestajemy sobie wyobrażać, że może być inaczej.
To, co nam na pewno może pomóc, to kontakt z drugim człowiekiem. Szczęśliwi są ci, którzy mają przyjaciół i których przyjaciele potrafią ich w dodatku wysłuchać. Warto możliwie często rozmawiać z innymi. O tym co może cieszyć, a co może boleć. O tym, po co warto, a dlaczego nie warto żyć. O tym jacy ludzie są fajni, a jacy całkiem nie. Bardzo często dzięki takim rozmowom uświadamiamy sobie, że nasze problemy tkwią w zupełnie innych przyczynach niż te, które widzimy obserwując je ze zbyt bliskiej perspektywy. Radzenie sobie z problemami wymaga bowiem bardzo często zobiektywizowania naszego sposobu patrzenia na świat oraz na samych siebie. Zbyt często podstawą naszych czarnych myśli czy negatywnego odbioru świata jesteśmy my sami. Nasze nadmierne ambicje, nieadekwatne do możliwości oczekiwania, interpretowanie zdarzeń zgodnie z reprezentowaną przez siebie spiskową teorią dziejów itd.
Dobra aktywność w znacznym stopniu wiąże się z dbałością o własne ciało. Zdecydowana większość z nas lepiej funkcjonuje, kiedy akceptujemy swój wygląd. Problem polega na tym, że nie wszystko jest nam dane raz na zawsze. Wraz z upływem lat zmienia się nasze ciało, nasza kondycja i zakres naszych rozmaitych możliwości. Stąd ważne, by zadbać o odpowiednią dietę. Konieczna jest również codzienna pielęgnacja, dbałość o wygląd, zapach i atrakcyjność. Niezbędny jest również ruch. Dobrze jest sprawić sobie psa. Albo kogoś z kim miło jest uprawiać długie spacery.
Do opisanych wyżej zasad, które szczególnie intensywni udaje nam się realizować w trakcie lata oraz wakacji warto dodać jeszcze jedną, która może być szczególnie przydatna podczas roku szkolnego. To odnalezienie bądź potwierdzenie po raz kolejny sensu swojej pracy. Akceptacja tego co robimy, a najlepiej odnalezienie w nim źródeł rzeczywistej satysfakcji. Osoby, które lubią robić to co robią, nie tylko lubią swoją pracę, ale powodują, że inni lubią pracować z nimi albo dla nich. W celu polubienia swojej pracy warto najpierw przypatrzyć się, co w tej pracy nam najbardziej odpowiada. Dzięki temu szybko zidentyfikujemy swoje mocne strony, które z kolei odpowiednio wzmocnione szybko mogą wpłynąć zarówno na efektywność naszych działań jak i na wzrost naszego zadowolenia z nas samych. Osiągane sukcesy pozwolą nam z większym dystansem spoglądać na ponoszone przez nas porażki. Ludzie, którzy są pewnie siebie rzadziej obwiniają się za negatywne przypadki czy zdarzenia, w jakich się znaleźli i łatwiej jest im znaleźć odpowiednie dla nich rozwiązania. Właściwa samoocena i realne patrzenie na świat sprzyja naszej pozytywnej aktywności. Ta zaś wyzwala w nas kolejne pokłady energii.
Źródło:
[1] Raport skrócony. Dobrostan zawodowy nauczycieli, Akademia Librus, raport z badania.
Notka o autorze: Jarosław Kordziński – obserwator rzeczywistości edukacyjnej w Polsce i na świecie. Autor, między innymi wydanej w 2022 roku przez Wydawnictwo Wolters Kluwer książki „Edukacja wyzwolenia szkól i nauczycieli”.
