Pytania kluczowe

Pytanie kluczowe, to takie które prowadzi lekcje od jego zadania, po uzyskanie na nie odpowiedzi. Ale również takie pytanie, ma być dla uczniów interesujące i zachęcać ich do poznania tematu i odpowiedzi.

Nauczyciel musi wiedzieć, jakie pytanie zaciekawi uczniów i jednocześnie pod nie zaplanować lekcje. To naprawdę trudne zadanie, ale opłaca się uczniowie chętnie uczestniczą w lekcji.

Niektórzy nauczyciele zachęceni do pracy z pytaniami kluczowymi tworzą w szkole bank takich pytań, aby łatwiej było planować je w procesie nauczania.

Niewiele znajduję artykułów o pytaniach kluczowych, dlatego bardzo się ucieszyłam, gdy natknęłam się na artykuł Lee Watanabe-Crockett, w którym obiecuje przedstawić 100 pytań kluczowych do różnych tematów.

Zdaniem Lee Watanabe-Crockett pytanie kluczowe powinno:

- inspirować uczniów do poznawania tematu,
- zachęcać i rozwijać krytyczne myślenia,
- być zakotwiczonym w rzeczywistości,
- pozwolić uzyskać na nie odpowiedź.

Ja bym ze swojej strony dodała, że jest ściśle związane z celem lekcji.

Lee Watanabe-Crockett przedstawia 100 pytań kluczowych związanych z różnymi tematami. Przedstawiam je w moim wolnym tłumaczeniu, jeśli chcecie poznać oryginały, zajrzyjcie do artykułu. Niestety nie da się do tych pytań sięgnąć i mieć je już gotowe na lekcję. Mam jednak nadzieję, że ich przedstawienie pomoże wam w wymyślaniu pytań do waszych lekcji.

Nauki społeczne

W jaki sposób jednostkowe doświadczenie może odzwierciedlać zmagania całego narodu?
W jaki sposób poznanie i zrozumienie kultury kraju pomaga skuteczniej komunikować się z mieszkańcami tego kraju?
W jaki sposób można pokonać uprzedzenia społeczne?
Dlaczego poznajemy i badamy naszą przeszłość, teraźniejszość i przyszłość?
Jak inaczej, niż to jest przedstawiane w mediach, zdefiniować termin „doskonałość”?
Jak w tym, co narzuca nam świat, zachować własną tożsamość?
Dlaczego czasami ktoś kto uzyska władzę, zaczyna uciskać innych?
Jaka może być cena za uzyskanie wolności?
W jaki sposób tworzymy ideały i wartości?
Jak możemy pomóc prowadzić lepsze życie ludziom ze słabiej rozwiniętych regionów świata?
W jaki sposób konflikt może prowadzić do zmian społecznych?
Jakie są korzyści i konsekwencje przeciwstawienia się władzy?
W jaki sposób studiowanie historii pomaga nam zrozumieć, że idee i działania jednostek i grup ludzi mają konsekwencje i wpływają na wydarzenia?
W jaki sposób możemy się przekonać, że coś naprawdę wydarzyło się w przeszłości?

Język, sztuka i matematyka

W jaki sposób używamy matematyki w życiu codziennym?
Jak opisać rzeczywistość w formie wzoru?
Jak możemy wykorzystać matematykę do tworzenia lepszego świata?
W jaki sposób obrazy, wykresy, tabele i dane zastępują wiele słów?
W jaki sposób matematyka może rozwiązywać niejawne problemy?
W jaki sposób stworzone wzorce pomagają przewidzieć, co będzie dalej?
Jak możemy porównać rozmiary obiektów, gdy nie możemy umieścić ich obok siebie?
Kiedy i jak matematyka odegrała kluczową rolę w historii świata?
Jak ustalić najlepszą strategię do rozwiązania konkretnego problemu matematycznego?
Jak używać wykresy i tabele do rozwiązywania problemów i być przekonanym, że dane z nich są wystarczające?

Nauka

Jak można odróżnić iluzję od rzeczywistości?
Jak ustalić, co jest naprawdę „prawdziwe”, a co nie?
Czy możemy przewidzieć, jakie będzie życie za 30 lat?
Kiedy używać oszacowania w obliczeniach, a kiedy dokładnego wyniku?
Jak przedstawić duży obiekt na papierze?
Jak przedstawić małe obiekty w większym wymiarze?
Czy teorie naukowe zmieniają się?
Czy możemy być pewni, że wszechświat poza naszym światem jest naprawdę „nieskończony”?
Jak robimy prognozy na przyszłość i upewniamy się, że są one trafne?
Jak tworzymy, testujemy i weryfikujemy modele naukowe?
Dlaczego ważne jest, abyśmy rozpoznawali uniwersalne wzorce istniejące w naszym świecie?

Etyka

Czym jest moralność i jakie czynniki mają wpływ na jej rozwój?
Dlaczego stosujemy „etykietowanie” w społeczeństwie i kiedy może być ono szkodliwe?
Jaka jest różnica między prawdą a faktem?
Jak filmy, książki i gry wideo kształtują nasze postrzeganie dobra i zła?
Jeśli mógłbyś wybrać jedną zasadę, której powinien przestrzegać cały świat, co by to było i dlaczego?
Czy cywilizacja i porządek są niezbędne do przetrwania? Dlaczego lub dlaczego nie?
Dlaczego wartości i przekonania są ważne i jak możemy je kształtować?
Czy ludzkość z natury jest „dobra” czy z natury „zła”? Dlaczego tak sądzisz?
W jaki sposób kultura kształtuje nasze definicje dobra i zła?
Dlaczego ważny jest wpływ słów i działań na innych ludzi?
Jakie są cechy heroizmu i jak można na nie wpływać?

Zdrowie

Co to znaczy być naprawdę zdrowym?
Dlaczego zdrowie i dobre samopoczucie są konieczne do osiągnięcia równowagi życiowej i jak możemy o to zadbać?
Jakie byłyby krótko- i długoterminowe skutki działalności ludzi dążących do wzajemnego porozumienia?
Jak określamy „szczęście” w naszym życiu i jak jest ono dla nas ważne?
Dlaczego wykonywanie działań, które lubimy, przyczynia się do naszego zdrowia?
Co powoduje, że w obliczu wyzwania niektórzy się mobilizują, a inni rezygnują?
Jakie cechy osobiste pomagają ci radzić sobie z konfliktem, wyzwaniami i przeciwnościami losu?
W jaki sposób miejsce zamieszkania wpływa na sposób życia?
Jaka jest różnica między „przeżywaniem” a „życiem”?
Jak to, co jemy, wpływa na nasze zdrowie zarówno w krótkim, jak i długim okresie?
Jak bycie zdrowym wpływa na nasze relacje z innymi?
Jak radzisz sobie z konfliktami i zmianami?
Dlaczego tak ważne jest dla nas, aby nasze życie miało „sens”?
Jak możemy wspierać osoby, które czują się samotne i (ze względu na czynniki społeczne i psychologiczne) nie maja pewności siebie?

Globalna społeczność

Co oznacza dla Ciebie termin „globalna społeczność”?
Czy istnieją uniwersalne cechy, przekonania wspólne dla wszystkich kultur? Jeśli tak, to jakie one są?
Czy (jak) możemy zapewnić i utrzymać wystarczającą ilość żywności, wody i odzieży dla każdego żywego człowieka na Ziemi?
W jaki sposób technologia zmienia nasze postrzeganie siebie i innych? Czy to dobrze, czy źle?
Jak małe działania mogą zmienić świat?
Jaka jest twoja wizja „idealnego społeczeństwa” i jak byś ją opisał?
W jaki sposób możemy zdecydować, czy dzisiejszy świat jest lepszy, czy gorszy niż w przeszłości?
W jaki sposób to, co wiemy o świecie, wpływa na to, jak postrzegamy siebie?
Dlaczego dopiero groźba globalnej katastrofy lub kryzysu, skłania nas do wzajemnej pomocy?
Jaki osobisty wkład możemy zrobić, aby zmniejszyć skutki globalnego ocieplenia?
Co możemy zrobić, aby zachować nasz świat dla przyszłych pokoleń?

Rozwój osobisty/odpowiedzialność

Gdybyś miał zostawić coś po sobie dla przyszłych pokoleń, co by to było i dlaczego?
Jak możemy wykorzystać konflikt do konstruktywnych zmian dla wszystkich zaangażowanych?
Jakie cechy czynią osobę „dojrzałą” i „odpowiedzialną”?
Dlaczego ważne jest, aby być wdzięcznym?
Jaki masz wpływ na swoją przyszłości?
Jak tworzymy i kształtujemy własną tożsamość?
Jak zmieniają nas relacje z innymi?
W jaki sposób wykorzystać osobistą porażkę do rozwoju osobistego?
Jaka jest różnica między zarządzaniem a przywództwem i co jest ważniejsze?
W jaki sposób podejmujemy własne decyzje, gdy jesteśmy zależni od innych?
Jaki można zdefiniować prawdziwą przyjaźń i jak może ona rozwijać i zmieniać z czasem?

Notka o autorce: Danuta Sterna – była nauczycielka matematyki i dyrektorka szkoły, ekspertka merytoryczna w programie Szkoła Ucząca Się (SUS) (prowadzonym przez CEO i PAFW), autorka książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach. Niniejszy wpis pochodzi z jej bloga w partnerskiej platformie Edunews.pl – www.osswiata.pl.

Inspiracja artykułem Lee Watanabe-Crockett z bloga Wabisabi Learning.

PRZECZYTAJ TAKŻE:

>> O pytaniach zadawanych uczniom

>> Trudne pytania do nauczycieli XXI wieku

>> Wychowanie na rozdrożu