Zaprezentuję kilka technicznych wskazówek, jak pomoc uczniom organizować własna naukę. Kluczowymi technicznymi sprawami w uczeniu się są: planowanie czasu i wykonywanie zadań w terminie. Tych umiejętności wielu uczniów nie ma.
Szczególnie w nauczaniu zdalnym jest to istotne, uczeń ma tu dużą samodzielność i często nie wykorzystuje jej dobrze.
Można zaobserwować, że podczas nauki zdalnej uczniowie mają przy sobie telefony komórkowe, które ich rozpraszają, nawet, gdy są wyciszone, to sygnał o przychodzącej wiadomości zachęca do oderwania się od lekcji i sprawdzenia wiadomości. Nawet chwilowe oderwanie się od zadania czy słuchania wykładu powoduje, że trudno wrócić i dogonić innych. Inny przykład to marnowanie czasu przeznaczonego na pracę w domu. Środowisko domowe, hałas i inne czynniki rozpraszają ucznia i trudno mu się zabrać za wykonywanie zadań.
Co można doradzić w sprawie rozpraszania i skupienia się?
- Zmienić przestrzeń
Można zachęcić uczniów do zadania sobie samemu pytania: „Czy moje otoczenie pozwala mi się maksymalni skupienie, czy nie ma w okolicy rozpraszaczy?”
Niestety w czasie nauki w domu można nie mieć miejsca wolnego od rozpraszania uwagi. Jednak są pewne aspekty, które można zlikwidować, takie jak – telefon, komunikator społecznościowy, dostęp hałasu. Można uczyć się w słuchawkach lub zatyczkach do uszu, aby ograniczyć hałas i odgłosy rodzinne.
- Wyłączyć wielozadaniowość
Wielu młodym ludziom wydaje się, że mogą wykonywać, z tą samą efektywnością, wiele rzeczy na raz. Na przykład odrabiają lekcje i jednocześnie oglądają film lub wysyłają SMS. Jednak wielozadaniowość wpływa na efektywność i znacznie ją obniża.
Według Common Sense Media – 51% nastolatków i 34% dzieci (w wieku od 8 do 12 lat) ogląda telewizję podczas nauki. Ponad 70% uczniów uważa, że telewizor włączony w ich otoczeniu nie wpłynie na ich pracę domową. 50% uczniów korzysta z mediów społecznościowych podczas nauki, a 69% uważa, że sprawdzanie wiadomości w mediach społecznościowych nie wpływa na ich pracę.
- Rozwaga z mediami społecznościowymi
W ciągu ostatniej dekady media społecznościowe stały się bardziej wszechobecne społecznie i coraz więcej osób spędza dużo czasu w Internecie Choć niekoniecznie dlatego, że media społecznościowe dostarczają im przyjemności.
Można zapytać uczniów, o ich stosunek do mediów społecznościowych. Czy lubią media, czy po prostu muszą w nich być? Co ich w nich denerwuje, a co przyciąga? Odpowiedzi na te pytania mogą zachęcić uczniów do rozważniejszego korzystania z mediów społecznościowych.
- Planowanie przerw
Krótkie przerwy regenerują uczniów, umożliwiają im powrót do zajęć szkolnych z podwyższoną koncentracją.
Lepsze są zaplanowane przerwy niż spontaniczne. Planowanie przerw zapewnia, że przerwa jest krótka, a uczniowie wracają po niej do pracy. W pracy z przerwami pomocna może być technika Pomodro. Jeśli uczniowie wiedzą, że przerwa się zbliża to mogą bardziej skupiać się na pracy i strać się podołać wyzwaniu.
- To nadal jest szkoła
Nauczanie zdalne to nadal szkoła i uczenie się. Jeśli uczniowie przybywają na lekcje w piżamach i pracują z łóżek, to nie jest to sytuacja mobilizująca. Lepiej, gdy uczeń przygotuje się do lekcji, tak jakby wychodził do szkoły.
O tym, że wirtualna szkoła nadal jest szkołą warto, aby przypominali uczniom rodzice i opiekunowie. Mogą zachęcać dzieci do przygotowania się do wirtualnej szkoły w podobny sposób, w jaki przygotowywaliby się do uczenia się w szkole. Warto, aby dziecko zjedli wcześniej śniadanie, ubrali się w strój dzienny i okazywali szacunek nauczycielowi i innym uczniom . Rodzice mogą pomoc w takim nastawieniu uczniów do nauki. Można poprowadzić warsztaty dla rodziców, porozmawiać o tym na spotkaniu z rodzicami, ale najlepiej „puścić wić,” skutkuje najbardziej, gdy rodzące rozmawiają na ten temat między sobą.
Co można doradzić w sprawie zwlekania i odkładania na później?
Są trzy główne powody zwlekania:
• zadanie jest „ nudne”;
• zadanie wydaje się przytłaczające lub niemożliwe do wykonania
• zadanie wywołuje lęk przed porażką i uczeń je sabotuje.
- Rozpoczynanie pracy w czasie lekcji
Ludzie często zakładają, że zadanie nie będzie ciekawe. Kiedy zaczynają wykonywać zadanie okazuje się, że jest ono mniej nudne i przytłaczające, niż przewidywali.
Można poświęcić ostatnie pięć do dziesięciu minut lekcji na rozpoczęcie zadania. Daje to większe szanse, że uczeń będzie kontynuował pracę po zajęciach. Przy okazji uczniowie mogą poprosić o wyjaśnienie wątpliwości, aby zacząć prace w domu z gotowym planem.
- Nawyk planowania
Uczniowie często nie wiedzą, jak planować pracę, nikt im tego nie pokazał.
Ważne jest planowanie tej części zadania, która jest trudna. Pomocny może być planer, w którym uczniowie zapisują: terminy klasówek, egzaminów, ukończenia projektów oraz rozplanowanie dnia pracy z uwzględnianiem przerw.
Trzeba pamiętać, że ludzie mają tendencję do niedoceniania ilości czasu i zasobów potrzebnych do wykonania zadania. Lepiej sugerować uczniom zaplanowanie większej ilości czasu niż mniejszej.
Warto też zachęcić uczniów do planowania rozłożonego w czasie, czyli np. 30 minut każdego dnia, aby terminy się nie skumulowały.
- Zadania w częściach
Uczniowie muszą nauczyć się dzielić duże zadania na małe kawałki. Najlepiej dociera to do uczniów, gdy nauczyciel sam zaprezentuje podział.
Pomocna może być praca w małych grupach (w pokojach), gdy konieczny jest podział zadań.
- Unikanie samosabotowania
Samosabotaż, polega na zwlekaniu ze świadomością, że czeka porażka.
Wynika on ze strachu i niewiary w sukces. Takie zwlekanie jest wymówkę dla oczekiwanego niepowodzenia.
Nauczyciel zapewne wie, który z jego uczniów obawia się porażki. Może porozmawiać z uczniem w cztery oczy i przekonać go, że sukces jest możliwy przy włożonym wysiłku.
Pomocna może być również praca w parach i wspólne rozwiązywanie problemów. Zapewnianie ciągłego wsparcia pozwala uczniowi czuć się tak, jakby nauczyciel towarzyszył w rozwiązywaniu zadania.
Notka o autorce: Danuta Sterna – była nauczycielka matematyki i dyrektorka szkoły, ekspertka merytoryczna w programie Szkoła Ucząca Się (SUS) (prowadzonym przez CEO i PAFW), autorka książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach. Niniejszy wpis pochodzi z jej bloga w partnerskiej platformie Edunews.pl – www.osswiata.pl. Inspiracja artykułem Caroline Smith w kqed.org, która powołuje się na badania i opinie Daniela Willingham – psychologa z University of Virginia. W artykule można znaleźć część dotyczącą uczenia uczniów, kiedy mogą przestać się uczyć. Zachęcam do zajrzenia do ostatniej części, której nie przytaczam w moim wpisie.
