Wakacje to zazwyczaj dla wielu z nas czas odpoczynku. Czas długo wyczekiwany. Niekiedy na długo przed wakacjami planujemy już co, gdzie, z kim, kiedy. Często bywa i tak, że nasze wyjazdy krótsze, bądź te nieco dłuższe, to swego rodzaju last minute. Wyjeżdżamy, przyjeżdżamy, odwiedzamy. Jedno jest pewne - wakacje to taki czas, który chcielibyśmy spędzić wspólnie, bez pośpiechu, z osobami nam bliskimi. Często tym spotkaniom towarzyszą podróże, a na plaży czy kurorcie nie zawsze świeci słońce. Poza tym wakacje to taki szczególny czas, kiedy można pozwolić dzieciom na późniejsze pójście spać. A wtedy można wspólnie zagrać w grę, nie tylko planszową. I co wtedy zrobić, kiedy słyszymy od naszych najmłodszych nudzi mi się/ daleko jeszcze? By uprzyjemnić ten czas i nie mieć złych wspomnień ze wspólnego bycia razem, proponujemy kilka zabaw, do których można włączyć całe rodziny. A nic tak nie buduje relacji jak wspólne zabawy i gry.
1. TABLICE REJESTRACYJNE
Podróżując autem, mijamy wiele samochodów. Każdy z nich ma tablice rejestracyjne. Kreatywną zabawą dla wszystkich towarzyszy podróży może być rozszyfrowywanie tablic rejestracyjnych, np.:
PSL 8882
Przesuń Sam Lodówkę
Poproszę Sto Lodówek
Podnieś Sama Lwa
Trudniejszą wersję można zaproponować nieco starszym dzieciom/ uczestnikom zabawy tak, by za każdym razem nie powtarzał się już wcześniej użyty przez kogoś wyraz - raz użyty eliminuje go z gry.
KTT 001
Kot Tarmosi Trutnia
Kup Tacie Termos
Kocham Tamarę Tokarczyk
Odmianą tej zabawy może być rozszyfrowywanie istniejących skrótów, by przy okazji wyjaśnić dzieciom ich prawdziwe znaczenie. W ten sposób oprócz rozwijania kreatywności, nasza zabawa będzie miała dodatkowy walor edukacyjny. Ponadto poprzez zabawę możemy utrwalić zasady pisowni.
TPN - Tadeusz Przyniósł Narty
PKP - Paweł Kupił Piłkę
WHO - Wyrzuciłeś Harfę Oli
Jeśli wyczerpie nam się lub znudzi rozszyfrowywanie skrótów, zawsze można sięgnąć po krótkie wyrazy.
KOT - Kasia Ogląda Telewizję / Kto Oszukał Tadeusza?
2. WYRAZ NA LITERĘ…
Pierwsza osoba podaje wyraz, kolejna wymyśla kolejny rozpoczynający się na ostatnią literę poprzedniego wyrazu:
agrafka- arbuz-zegar-rower-rabunek-kotara…
3. UTRWALAMY ALFABET
Prowadzący mówi po cichu alfabet, wskazana osoba w dowolnym momencie mówi STOP. Litera, na której zatrzymano mówienie alfabetu jest tą, na którą zaczynają się wyrazy zdania, które układa każdy uczestnik gry.
R - Radek Rysuje Rabarbar / Razem Rozwiążemy Rebus
U - Uszyj Uli Ubranko
Odmianą tej zabawy może być wybór 3-4 sąsiednich liter alfabetu i ułożenie z nimi zdania.
ABCDE - Antoni Bukowski Ciągle Dokucza Eli
KLŁMN - Kot Laury Łaskocze Moją Nogę
Dodatkowo w tej zabawie można np.: przeliczać sylaby w wyrazach oraz ilość wyrazów w zdaniach.
4. PIOSENKA
Zabawa prosta do przeprowadzenia także podczas jazdy samochodem. Każdy jej uczestnik ma za zadanie zaśpiewać piosenkę, w której występuje konkretne słowo np.: jakiś kolor lub imię. Kiedy piosenka się powtórzy – dana osoba odpada z gry.
Jeśli repertuar podróżujących jest ograniczony, może warto zacząć podróże od wspólnej nauki piosenek. Mamy tu na myśli piosenki tzw. biesiadne, śpiewanie przy ognisku typu: Hej, Sokoły, Stokrotka, Szła dzieweczka, coraz bardziej poszerzając wykonawców do Maryli Rodowicz, czy też innych polskich zespołów.
5. MILIONERZY
W samochodzie świetnie sprawdza się gra Milionerzy. Wystarczy pobrać aplikację na telefon i cała rodzina przekrzykuje się w prawidłowych odpowiedziach. Gorzej, gdy już tylko jedno pytanie dzieli nas od miliona i nagle bach… tata wskazał złą odpowiedź, a reszta była za tą prawidłową. Wtedy może zapaść nieprzyjemna cisza… ale nie wolno się poddawać, gramy od nowa!
6. PAŃSTWA MIASTA
Państwa Miasta to gra, która nigdy się nie znudzi. Zwykle gramy w nią na kartce, ale ograniczając liczbę kategorii możemy zagrać "ustnie". Na wskazaną literę w alfabecie wymieniamy po kolei państwa i miasta, ewentualnie inne kategorie (zwierzę, roślina, imię, rzecz itp.). Wyrazy nie powinny się powtarzać. W tę grę grają zarówno starsi jak i maluchy, które powtarzają jak mantrę nazwy państw i miast.
7. MAFIA
Wieczorową porą warto zagrać w grę towarzyską – Mafia. Przy ognisku, w pokoju hotelowym lub w każdym miejscu, byle tylko razem. Gracze siadają blisko siebie, najlepiej w kręgu, aby wszyscy mogli się widzieć. Wybieramy prowadzącego. Prowadzący prosi, aby wszyscy gracze zamknęli oczy i wybiera mafię, lekarza i policjanta dobierając dane osoby tak, aby inni gracze nie domyślili się, kto został wybrany. Zanim zapadnie noc wszyscy gracze wybierają miejsce gry np. miasto Białystok i przedstawiają się np. Jestem Zdzisław i pracuję w zakładzie fryzjerskim. Gra podzielona jest na fazy nocy i dnia. Prowadzący rozpoczyna grę i mówi: Zapada noc. I wszyscy zakrywają oczy. Miasto zasypia. Budzi się mafia. Wstaje mafia i wybiera ofiarę, którą wyklucza z gry. Prowadzący mówi: Mafia idzie spać. Budzi się policjant. Policjant może wskazać jedną osobę, aby sprawdzić, czy to mafia. Prowadzący pokazuje kciuk w górę lub w dół (dobra czy zła odpowiedź). Policjant idzie spać. Budzi się lekarz. Jeśli lekarz wskaże tę samą osobę, co wcześniej mafia, to ratuje tę osobę przed wykluczeniem z gry i wtedy prowadzący mówi: Miasto budzi się i tej nocy nikt nie zginął. W przeciwnym razie miasto budzi się i prowadzący mówi, kogo mafia wyeliminowała z gry. Następnie prowadzący pyta graczy: Kogo posądzacie o ten czyn? Gracze muszą oskarżać innych, a oskarżeni bronić się argumentując, że to na pewno nie oni są mafią. Potem następuje głosowanie i miasto wyklucza następnego gracza. Powtarza się faza nocy i dnia, aż do śmierci mafii.
8. AUDIOBOOKI I PODCASTY
W trakcie jazdy można posłuchać audiobooków, takich, które wprawią całą rodzinę w dobry humor. Z pewnością każdy z nas ma swoje ulubione pozycje. Naszą jest nieustannie Pippi Pończoszanka Astrid Lindgren. Warto też przygotować sobie przed podróżą playlistę z ulubionymi piosenkami każdego członka rodziny. W ten sposób nikt nie zostanie pominięty, każdy będzie nucił sobie pod nosem swoje piosenki. I kto wie? Może cała familia zacznie w końcu śpiewać, łącznie z psem.
Można też słuchać podcastów, wyszukując ulubiony temat w dowolnej aplikacji do słuchania podcastów, np. Spotify. Wiele ciekawych opcji znajdziecie na stronie https://podcasty.polskieradio.pl/.
9. AKINATOR
Akinator – prosta aplikacja na telefon umili czas podróżującym. Wystarczy pomyśleć o jakiejś postaci prawdziwej lub fikcyjnej, a sympatyczny dżin – tytułowy Akinator, spróbuje odgadnąć, kogo mamy na myśli.
10. CISZA
A kiedy już jest bardzo źle, kierowca nie może skupić się na jeździe, to zawsze można zagrać w ciszę „Cisza na morzu, cisza w kościele, kto się odezwie ten będzie…”- i tu nasi milusińscy wymyślają sobie, kim mogą być.
11. ZWIEDZANIE ŚWIATA Z DOMU
Siedząc w domu możemy zwiedzać cały świat, korzystając z przeznaczonych do tego stron internetowych i aplikacji. Najwięcej możliwości daje nam Google Earth, na której nie musimy zakładać konta. Wystarczy wejść na stronę https://www.google.pl/earth/ lub pobrać aplikację na telefon. Możemy wyszukać dowolne miejsce lub kliknąć na mapę i powiększyć ją plusem w prawym dolnym rogu. Kiedy będą widoczne konkretne punkty na mapie klikamy na ludzika (prawy dolny róg) i klikamy w wybranym miejscu podświetlonym na niebiesko. Wtedy widok mapy zmienia się i możemy obejrzeć dane miejsce tak, jakbyśmy stali na powierzchni ziemi i patrzyli na nie na żywo. Możemy też przesuwać się w tym widoku, zwiedzać okolice. Ciekawe jest zwiedzanie świata w widoku 3D. Czy byliście kiedyś np. w Hollywood?
Inną ciekawą opcją "zwiedzania przez internet" jest skorzystanie ze strony https://driveandlisten.herokuapp.com, na której wybieramy miasto, a potem obserwujemy je z fotela pasażera samochodu jeżdżącego ulicami wybranego miasta, słuchając jednocześnie audycji radiowej nadawanej w lokalnym języku.
A wieczorową porą, przy krystalicznie czystym i rozgwieżdżonym niebie za pomocą aplikacji Sky Map* lub Stellarium* można obejrzeć cały gwiazdozbiór z konkretnymi nazwami poszczególnych planet. Wystarczy pobrać te aplikacje na telefon by szybko, w dowolnym miejscu na świecie przenieść się do planetarium.
12. ZABAWY KREATYWNE
Kiedy usłyszymy od dziecka "Nudzę się", dajmy mu kamienie i flamastry (lub farby). Zwykły kamień może zamienić się biedronkę, domek lub twarz, do której dorysujemy ciało. A może spróbujemy stworzyć własną grę planszową z dziećmi? Najprostsza wersja to ciąg pól prowadzących od startu do mety, jednak niektóre pola mogą zawierać zadania. Jakie? O tym decyduje kreatywność rodziny.
Możemy też wybrać się do najbliższego sklepu i poprosić o niepotrzebne sprzedawcy pudełka kartonowe – na pewno się takie znajdą. Za pomocą nożyczek, sznurka, taśmy lub kleju pudełko może stać się domkiem dla ludzików lego / lalek, muzeum lub jakimś pojazdem. Czas zajmie nam wtedy nie tylko tworzenie konstrukcji, ale też wykorzystanie jej potem w zabawie. A z doświadczenia wiemy, że świetnie bawią się przy tym także (lub przede wszystkim) tatusiowie :-)
13. ALBUM Z WAKACJI
Przez całe wakacje możemy tworzyć album – w zwykłym zeszycie A5 lub A4. Podczas podróży robimy mnóstwo zdjęć, zbieramy bilety i ulotki o odwiedzanych miejscach – możemy to wkleić do albumu. Czasami wystarczy krótki opis o tym, co zobaczyliśmy i czego się tam dowiedzieliśmy. Nawet zostając w domu mamy co zanotować – możemy robić zdjęcia zaobserwowanych zwierząt lub roślin; zapisać cytat z filmu, który obejrzeliśmy lub z książki, którą przeczytaliśmy, skomentować danie, które zrobiliśmy wspólnie. Każdy dzień przynosi nowe doświadczenia. Robiony na bieżąco album pozwoli utrwalić to wszystko, byśmy pod koniec wakacji, a nawet za kilka lat, mogli do niego zajrzeć i powspominać przekonując się, że te wakacje to nie był czas stracony na "nic-nie-robieniu".
Rozpoczynając wakacje mamy czasami ochotę na nudę – przecież to spora odmiana w porównaniu z bardzo pracowitym okresem nauki i pracy. Pamiętajmy jednak, że nawet nuda może być świetną zabawą. Może też być produktywna i pozwolić nam zdobyć nowe doświadczenia i rozwinąć umiejętności. Pomysły zamieszczone w powyższym artykule na pewno w tym pomogą.
Jeśli macie jeszcze inne sprawdzone sposoby na nudę, napiszcie je w komentarzu – stwórzmy razem bazę pomysłów do wykorzystania dla każdego.
Miłej zabawy!
*Dziękujemy Zbigniewowi Grabowskiemu za polecenie aplikacji Sky Map i Stellarium
Wakacyjne gry i zabawy rodzinne zebrały:
Edyta Karwowska - nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej, absolwentka Akademii Pedagogiki Specjalnej oraz Nauczycielskiego Kolegium Języka Francuskiego na UW. Współautorka programów edukacyjnych dla dzieci „Twórcze bazgroły. Przygody Ważki Grażki”, „Twórcze bazgroły. Nowe przygody Ważki Grażki”, „Do góry nogami. Pomysłowy świat 2-latka i młodszego przedszkolaka. Podręcznik dla nauczycieli i rodziców”, „Do góry nogami. Pomysłowy świat 2-latka i młodszego przedszkolaka. Karty pracy i karty aktywności”. Ambasadorka programu eTwinning oraz entuzjastka nowych technologii w edukacji. Należy do społeczności Superbelfrzy Mini.
Ewa Przybysz-Gardyza – absolwentka SGH (stosunki międzynarodowe), UW (filologia angielska) oraz WSP Korczaka (edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna z pedagogiką M. Montessori), a także Akademii Liderów Oświaty CEO; nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i języka angielskiego w szkole podstawowej; Ambasador Programu eTwinning; należy do społeczności Superbelfrzy RP; koordynator warsztatów językowych TEIP oraz projektu Erasmus+; pasjonatka nowych technologii; autorka bloga: dlanauczycieli.blogspot.com.
Ewa Kempska jest nauczycielką edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej - absolwentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy (obecnie Uniwersytet Kazimierza Wielkiego). Reżyser Teatru Dzieci i Młodzieży z dyplomem Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie (Wydział zamiejscowy we Wrocławiu). Ukończyła m.in. Terapię przez sztukę przy Teatrze Ludowym w Krakowie, Pedagogikę opiekuńczo-wychowawczą Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz Terapię zaburzeń w mówieniu, czytaniu i pisaniu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od wielu lat prowadzi zajęcia korekcyjno-kompensacyjne z dziećmi i młodzieżą. Założycielka szkolnej grupy teatralnej „Turlicki”, którą prowadzi od 2002 r. przygotowując spektakle teatralne, jak i warsztaty. Należy do grupy Superbelfrzy RP. Pracuje w Szkole Podstawowej im. Andrzeja Skupnia–Florka w Gliczarowie Górnym - szkole na najwyższym poziomie - bo… najwyżej położonej n. p. m. w Polsce.
Niniejszy artykuł ukazał się w blogu Superbelfrów i został nieznacznie zmieniony przez Marcina Polaka. Licencja CC-BY-SA.
Wszystkie autorki prowadzą wspólnie blog edukacyjny https://programrazem.blogspot.com.
