Wiele się mówi teraz w edukacji o uczeniu uważności. Potrzebna jest w tym świecie pełnym szumów i zakłóceń. W tym wpisie przedstawię siedem technik, które można zastosować w klasie szkolnej.
60 minut ciszy
Na początku lekcji poleć uczniom 60 sekundową ciszę, aby mogli wewnętrznie przygotować się do nauki. Poproś, aby uczniowie skoncentrowali się na konkretnym dźwięku, obrazie, który przedstawiasz. Zacznij od 15 sekund dla uczniów młodszych i stopniowo zwiększaj czas.
To pozwoli uczniom skupić się na nauce i odłożyć na pewien czas inne sprawy. Szczególnie korzystne jest wprowadzenie takiej codziennej rutyny. Uczniowie szybko się do niej przyzwyczajają i zaczynają ją cenić.
Słuchanie dźwięku
Zadzwoń dzwonkiem o długim dźwięku. Poproś uczniów, aby słuchali i podnieśli ręce, kiedy przestaną słyszeć dźwięk. Kiedy wszyscy już zasygnalizują, że dźwięk ustał, poproś uczniów, aby usiedli na minutę w ciszy. Następnie zapytaj ich, co słyszeli w ciągu tej minuty. Ta technika uczy uczniów skupienia się na swoich wewnętrznych odczuciach.
Jedna minuta wdzięczności
Na początku jednej z lekcji końcowych poproś uczniów o zastanowienie się przez jedna minutę, co im poszło dobrze lub za co są wdzięczni. Można to zapisać, można zastanawiać się w parach lub w małych grupach i można się podzielić spostrzeżeniami na forum klasy. Ta technika nadaje sens pobytowi w szkole i ujawnia, że można i trzeba być wdzięcznym.
Poranne rozmowy
Rozpocznij dzień od przekazania uczniom inspirującego cytatu i poproś uczniów o rozmowy w parach lub małych grupach na ten temat. Dzięki temu uczniowie przez chwilę zastanawiają się nad cytatem i wypowiadają swoją refleksję, która jest przez kogoś wysłuchana.
Trzy oddechy
Poproś uczniów, gdy czują silne emocje, np. niepokój lub napięcie, aby wykonali trzy głębokie oddechy.
Nauczyciel może modelować stosowanie tej prostej techniki, może zatrzymać się, położyć rękę na sercu i powiedzieć, że potrzebuję wziąć trzy głębokie oddechy. Może stanąć opierając stopy o podłogę i skoncentrować się na swoim ciele, po wykonaniu trzech oddechów, może wyjaśnić uczniom, że to pomaga poczuć ulgę.
Nie wahaj się poinformować uczniów, że poświęcasz kilka chwil na koncentrację na sobie poprzez oddychanie. To pokazuje, jak można sobie radzić z opanowaniem emocji.
Opracuj zdanie na swój użytek, które cię uspokaja i daje ci nadzieję
Może to być np.:
- „Przygotowuję wszystkie dzieci, na to aby radziły sobie z niepewną przyszłością”.
- „Chcę, aby wszyscy uczniowie cieszyli się dobrym samopoczuciem, szczęściem i spokojem”.
- „Moim celem jest przygotowanie uczniów do życia, a nie tylko do testów na egzaminach”.
Powtarzaj mantrę często, a nawet napisz ją, aby ją stale widzieć i nie tracić sensu tego, co robisz. Tę technikę możesz również zaoferować swoim uczniom.
Refleksje końcowe
Na koniec lekcji lub dnia poleć uczniom podsumowanie i refleksję. Może to być dokończenie zdania:
- Dziś nauczyłam/em się, że ….
- Jestem ciekaw/a, czy …
- Na następnej lekcji, chciałabym/chciałbym się dowiedzieć …
- Chciałabym/chciałabym jeszcze zrobić ….
- Mam pytanie: ….
- Dzisiaj udało mi się ….
- Jestem dziś wdzięczny/wdzięczna za …
Wszystkie te techniki można stosować zarówno w klasie lekcyjnej, jak i zdalnie. Ważne jest, aby uczniów do nich przyzwyczaić, aby weszły w rutynę lekcyjną.
Notka o autorce: Danuta Sterna – była nauczycielka matematyki i dyrektorka szkoły, ekspertka merytoryczna w programie Szkoła Ucząca Się (SUS) (prowadzonym przez CEO i PAFW), autorka książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach. Niniejszy wpis pochodzi z jej bloga w partnerskiej platformie Edunews.pl – www.osswiata.pl. Inspiracja artykułem Maurice J. Elias z Edutopia.org.
