Kreatywne pytania

Mark Twain zauważył, że ludzie owładnięci jakąś ideą są uważani za głupców, dopóki ta idea nie odniesie sukcesu. Podobnie jest z osobami kreatywnymi. Spróbujmy im pomóc - oto katalog pytań, które warto zadawać.

1. Pytania innowacyjne - stawiane podczas sesji szukania nowych rozwiązań. Wykorzystujemy tu paradoksalną zmianę stanu rzeczy i prowokacje:

⇨ co by było jakby to było mniejsze, większe, odwrócone na drugą stronę?

⇨ jakby to podzielić, połączyć, coś wyeliminować?

⇨ dodać jakiś kolor, jakąś cechę?

⇨ jakby to było postawione odwrotnie, jakby to znikło, jakby to było wielkie jak góra?

2. Pytania rozwijające wyobraźnię polisensoryczną (wielozmysłową) i umiejętność wizualizacji pojęć abstrakcyjnych:

⇨ gdyby to miało kształt - to jaki?

⇨ gdyby to miało dźwięk - to jaki?

⇨ gdyby to miało kolor - to jaki?

⇨ gdyby to miało zapach - to jaki?

⇨ gdyby to miało swój specyficzny sposób poruszania się, to jak by się poruszało?

⇨ gdyby mogło mówić - to co by powiedziało?

⇨ gdyby był porą roku - to jaką?

⇨ gdyby był książką - to jaką?

⇨ gdyby był muzyką - to jaką?

⇨ gdyby był instrukcją - to czego?

i następnie dalej:

⇨ jak to pojęcie/problem można wyrazić poprzez kształt (ruch, kolor)?

⇨ jak ten kolor można by wyrazić gestami, zatańczyć?

⇨ jakby ten dźwięk zamienić na kształt?

3. Pytania ułatwiające transfer (przeniesienie) wiedzy i umiejętności na obszary praktyczne, życiowe, bezpośrednie zastosowanie:

⇨ gdzie to można zastosować w życiu?

⇨ jak to można wykorzystać na co dzień?

⇨ co by się stało, jakby tego nie było lub ludzie by o tym nie wiedzieli?

⇨ co musiałbyś jeszcze wiedzieć, aby odnaleźć zastosowanie tego w codziennym życiu?

4. Pytania ewaluacyjne instalujące pożyteczny nawyk ewaluacji procesów oraz wyciąganie korzyści z każdego doświadczenia życiowego:

⇨ co było dla mnie najtrudniejsze?

⇨ co było najłatwiejsze?

⇨ co czułem, kiedy działo się to i to?

⇨ co przyniosło mi największe zadowolenie?

⇨ co mi najbardziej przeszkadzało?

⇨ a co ułatwiało?

⇨ co było dziwne?

⇨ jak bym postąpił w sytuacji drugiej szansy?

⇨ czego się nauczyłem o samym sobie?

5. Pytania optymalizujące działanie, czyli pytania typu kaizen, wynikające z postawy nieustannego myślenia o LOS (tj. Lepszy Obrót Sytuacji):

⇨ jak można to zrobić lepiej?

⇨ jak można to zrobić 10... 100 razy lepiej?

6. Pytania o ekologię zmian. Tu chodzi o badanie możliwie wszechstronnie konsekwencji wprowadzenia zmian w określonym stanie rzeczy, strukturze, relacji; czyli co zmieni jeszcze ta zmiana.

⇨ po czym sprawdzę, że dana sprawa idzie w dobrym kierunku?

⇨ co się zmieni w danym obszarze (np. w moim życiu), kiedy wprowadzę to konkretne rozwiązanie?

⇨ czy jestem w stanie wytrzymać to psychicznie?

⇨ komu ta zmiana przyniesie korzyści?

⇨ czy korzyści zniwelują straty?

⇨ z czego ew. muszę zrezygnować?

⇨ czy jestem na to gotowy?

Na zakończenie moja ulubiona definicja kreatywności, którą dedukuję wszystkim odważnym: „Kreatywność to nagłe powstrzymanie się od głupoty” (Edward Lang - twórca polaroidu).

(Notka o autorce: Małgorzata Taraszkiewicz: psycholog edukacyjny, trener, członek Grupy Edukacyjnej XXI, członek zespołu e-Redakcji Edunews.pl)