Jaka jest biografia Wielkopolski? Ile znanych postaci pochodzących z naszego regionu potrafilibyśmy wymienić? Jak dobrze znamy historię naszego miasta? Już niedługo może okazać się, że ekspertami do spraw „małych ojczyzn” staną się… dzieci.
Szansa jest duża, bo autorami pierwszej „Cyfrowej Dziecięcej Encyklopedii Wielkopolan” będą uczniowie 226 szkół podstawowych z całego województwa. To oni stworzą wpisy poświęcone wybitnym, żyjącym i zmarłym, Wielkopolanom. Prace nad projektami już ruszyły, a uczniowie zaczęli prosić o pomoc swoich dziadków i rodziców w wyborze odpowiedniego nazwiska do Encyklopedii. I tu zaczęły się schody…
"Ilu z nas wie, kim był Jarogniew Drwęski?" – pyta kierownik naukowo-merytoryczny projektu CDEW, prof. dr hab. Waldemar Łazuga i zaraz wyjaśnia. "To pierwszy prezydent Poznania, który spolonizował miasto i jest uznawany za twórcę poznańskich Targów. Niestety nie znalazł się w nawet setce najwybitniejszych Wielkopolan XX wieku, a w monografiach wspomina sie o nim jedynie marginalnie. Niewielu z nas potrafił wymienić inne znane wielkopolskie nazwiska: uczestników Powstania Wielkopolskiego, bohaterów okupacji, uczestników czerwca 1956, działaczy Solidarności czy konspiracji stanu wojennego."
Ta niewiedza utrzymuje się już od lat. W 2010 roku Pentor Research International Poznań przeprowadził badania „Tożsamość Wielkopolan”. Wynikało z nich, że najczęściej znamy tylko dwie postaci historyczne związane z regionem – Karola Marcinkowskiego i Hipolita Cegielskiego. To samo badanie pokazuje, że Wielkopolska ma obecnie niewielu wykreowanych liderów i autorytetów. „Poza obecnym Prezydentem Ryszardem Grobelnym właściwie nie ma silnych żyjących liderów – czytamy w raporcie. – W grupie wskazań na poziomie kilku procent pojawiają się jeszcze przedstawiciel biznesu - Jan Kulczyk oraz reprezentanci świata kultury - Stefan Stuligrosz i Małgorzata Musierowicz oraz piłkarz Piotr Reiss”.
Wielkopolanie nie znają lokalnych artystów, uczonych, pisarzy, dziennikarzy i polityków. Dlaczego tak jest? Wbrew pozorom to nie tylko nasze lenistwo – taki stan rzeczy może mieć również podłoże historyczne. – Mamy tendencję do kreowania bohatera zbiorowego. Od pokoleń pozostajemy pod wpływem ideologii pracy organicznej, która zakłada wspólnotowość oraz ideę solidarności społecznej. W pierwszej trzydziestce patronów ulic i placów miast wielkopolskich nie ma Wielkopolan! Nie kreujemy bohaterów. Wielkopolskie cnoty – rzeczowość, skrótowość i niechęć do przesady są równocześnie naszymi „promocyjnymi” wadami – wyjaśnia profesor Łazuga.
A szkoda, bo przecież Wielkopolska ma się kim pochwalić. Podróżnik Arkady Fiedler i muzyk jazzowy Krzysztof Komeda urodzili się w Poznaniu, Adam Asnyk w Kaliszu, a Wojciech Bogusławski, uznawany za ojca teatru polskiego, w malutkim Glinnie pod Suchym Lasem. Autorem przekładu Biblii na język polski był wągrowczanin – ksiądz Jakub Wujek. Niemiecki szyfr „Enigma” złamali absolwenci matematyki na Uniwersytecie Poznańskim: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski. Wybitnych nazwisk można wymieniać jeszcze wiele. Ale pamiętać warto również o tych mniej znanych, a zasłużonych dla wspólnoty lokalnej. Okazuje się, że bohaterów jest więcej niż można było przypuszczać. W Krzyżu Wielkopolskim tak wielu, że należało poddać ich pod głosowanie.
"Ostateczną decyzję podjęliśmy ze względu na dostępność informacji. Zależało nam, aby osobiście porozmawiać z tymi osobami lub chociaż z ludźmi z ich otoczenia, którzy pamiętają o ich zasługach. Muszę z dumą przyznać, że nam się to udało. Spotkanie z jednym z naszych bohaterów było bardzo wzruszające. Z niecierpliwością czekamy na kolejne" – opowiada Żaneta Mazurkiewicz, opiekunka grupy projektowej ze Szkoły Podstawowej im. Bojowników o Wolność i Demokrację w Krzyżu Wielkopolskim.
Notka, przygotowywana przez zespoły uczniowskie przez cały rok szkolny, oprócz podstawowych informacji biograficznych, ma zawierać informacje o rodzicach i przodkach bohatera, jego wykształceniu, nagrodach i wyróżnienia, działalności zawodowej lub społecznej oraz zasługach. Nad pracą młodych twórców będzie czuwać zespół naukowy – kierownik naukowo-merytoryczny projektu prof. dr hab. Waldemar Łazuga, kierownik dydaktyczny – prof. dr hab. Stanisław Dylak oraz prof. UAM dr hab. Zbigniew Pilarczyk, główny redaktor.
Za rok „Encyklopedia” będzie gotowa. Znajdziemy w niej niemal tysiąc interaktywnych wpisów, które będą dostępne dla wszystkich miłośników historii Wielkopolan.
Projekt „Cyfrowa Dziecięca Encyklopedia Wielkopolan” realizowany jest przez Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu oraz Ogólnopolską Fundację Edukacji Komputerowej, zaś współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.
Więcej informacji: www.cdew.pl.
