"Przed rozpoczęciem projektu trochę się kłóciliśmy" – przyznają uczniowie ze Szkoły Podstawowej im. Bolesława Chrobrego w Biskupicach. "Były między nami złe relacje, nie znaliśmy się, nie spędzaliśmy wspólnie czasu. Ale teraz się kumplujemy." Zakończyła się już pierwsza edycja projektu „Cyfrowa Dziecięca Encyklopedia Wielkopolan”, w której uczniowie z Biskupic i pozostałych 225 podstawówek nie tylko popatrzyli się na siebie przyjaźniej, ale przede wszystkim zwrócili oczy mieszkańców regionu na wybitne osoby związane z ich gminą.
Edukacyjna inicjatywa „Cyfrowa Dziecięca Encyklopedia Wielkopolan” to coś więcej niż szkolny projekt. Oczywiście w zamyśle twórców CDEW pojawiały się elementy cechujące większość dużych systemowych projektów edukacyjnych, takie jak nauka metodą projektów oraz wykorzystanie nowoczesnych narzędzi edukacyjnych, ale pojawił się jeszcze jeden, charakterystyczny dla CDEW zamysł.
"Pierwsza edycja wiązała się z niesamowitymi przeżyciami. Na naszych oczach spełniały się marzenia o nowoczesnej edukacji" – mówi Ewa Superczyńska, Dyrektor Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu, lidera projektu. "Marzenia o aktywności uczniów podczas nauki, opanowaniu przez nich umiejętności korzystania z informacji, posługiwania się nią i tworzenia nowej – własnej. Bardzo istotna była też rola nauczycieli w projekcie, która nie ograniczała się jedynie do przekazywania informacji uczniom. Opiekunowie czynnie zaangażowali się w projekt, organizowali wycieczki i spotkania, udzielali uczniom rad i byli dla nich partnerami we wspólnej drodze zmierzającej do zrealizowania zadania" – dodaje Ewa Superczyńska.
Bohaterowie w sieci
„Cyfrowa Dziecięca Encyklopedia Wielkopolan” jest już dostępna pod adresem www.encyklopediawielkopolan.pl. Znalazło się w niej kilkaset biogramów opracowanych przez uczniów klas 4-6 wielkopolskich podstawówek. Mogły być to już nieżyjące osoby lub mieszkańcy, których uczniowie mijają co dzień chodząc do szkoły. Nie grał roli wiek, pochodzenie czy pozycja społeczna bohatera. I choć dzieli ich wiele, połączyło jedno – według uczniów zasłużyli na to, aby świat się o nich dowiedział. W gronie opisanych Wielkopolan znaleźli się sportowcy, dyrektorzy szkół, przedwojenni gospodarze czy lokalni politycy i księża.
"Ksiądz Pieszczoch był wieloletnim proboszczem parafii w Żydowie, długoletnim wykładowcą Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie, który za swoją działalność na rzecz wywiadu trafił do obozu koncentracyjnego w Mathausen" – wyjaśnia Waldemar Staszak, opiekun grup ze szkoły w Żydowie. "Nieżyjący już Wojciech Kulczycki był burmistrzem Czerniejewa, pośmiertnie uhonorowany tytułem „Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Czerniejewo”. Zasłużonym mieszkańcem dla naszej gminy jest także Leszek Adryan, który przez ponad 30 lat był dyrektorem szkoły w Żydowie. A Onufry Kopczyński? Zapewne niewiele osób wie, że ten żyjący w XVIII wieku ksiądz pijar i pedagog jest autorem pierwszego podręcznika do gramatyki języka polskiego" – dodaje Waldemar Staszak.
Kto zna bohatera?
Projekt, który miał być interdyscyplinarną przygodą pomagającą połączyć przedmioty szkolne takie jak historię, geografię, przyrodę czy język polski z kompetencjami interpersonalnymi uczniów, stał się społecznym wyzwaniem integrującym różne pokolenia i grupy społeczne. W proces tworzenia biogramów zaangażowali się nie tylko uczniowie, ale także rodzice, sąsiedzi, urzędnicy – wszyscy, którzy mogli dostarczyć dzieciom informacji o wybranej przez nich postaci. Młodzież z Plewisk pod Poznaniem wywiesiła na poczcie oraz w innych często odwiedzanych miejscach plakaty z prośbą o wskazanie kandydatów do Encyklopedii. Podobne apele pojawiały się także w lokalnych gazetach, a nawet były przekazywane przez księży chodzących po kolędzie.
"Młodzież bardzo chętnie zabrała się do pracy" – zapewnia Alicja Gawrońska, nauczycielka i opiekunka dwóch projektów z Koźmina Wielkopolskiego. "Rozpoczęliśmy od odwiedzenia miejsc związanych z wybranymi przez nas bohaterami. Wybraliśmy się także do bibliotek i muzeów, gdzie z zapałem gromadziliśmy informacje i przeglądaliśmy archiwa. Spotykaliśmy się także z osobami, które mogły nam o nich opowiedzieć lub z samymi bohaterami naszych notatek" – dodaje Alicja Gawrońska.
Bohaterowie na równi, uczniowie na podium
Jury projektu, w skład którego weszli profesorowie pod przewodnictwem prof. dr hab. Waldemara Łazugi oraz przedstawiciele Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, wybrało 10 najlepszych biogramów. Kryteria oceny nie dotyczyły wyboru bohatera, tylko profesjonalnego podejścia uczniów do stworzenia biogramu. Ważne okazały się także materiały dodatkowe umieszczone w wirtualnym opisie. Im więcej się ich pojawiło, tym lepiej.
"W Encyklopedii znajdziemy wiele biogramów, które oprócz samego opisu życia bohatera zawierają zdjęcia pochodzące z XIX wieku, kopie ksiąg parafialnych czy dokumentów archiwalnych. Jeśli uczniowie przygotowali biogram żyjącej osoby, niemal zawsze umieszczali na stronie zapis dźwiękowy wywiadu czy rozmowy, jaką z nią prowadzili" – wyjaśnia Piotr Gmerek, przedstawiciel Ogólnopolskiej Fundacji Edukacji Komputerowej, partnera projektu. "Twórców najlepszych dziesięciu biogramów nagrodzimy 12 listopada podczas uroczystej gali zakończenia pierwszej edycji projektu" – dodaje Piotr Gmerek.
To jeszcze nie koniec
Rozpoczęła się już druga edycja „Cyfrowej Dziecięcej Encyklopedii Wielkopolan”. Na razie organizowane są szkolenia dla nauczycieli biorących udział w kolejnej odsłonie projektu, a praca nad zbieraniem informacji o nowych bohaterach rozpocznie się zapewne w nowym roku. W czerwcu 2015 roku „Cyfrowa Dziecięca Encyklopedia Wielkopolan” będzie gotowa, a znajdzie się w niej 1 808 biogramów. Dotychczasowe efekty pracy uczniów z 226 szkół możemy obejrzeć pod adresem www.encyklopediawielkopolan.pl.
