Przenośne laboratoria i pomoce edukacyjne dostępne w każdej szkole? Oczywiście! Zwykle tak o nich nie myślimy, ale tym właśnie są tablety i smartfony uczniów. Wbudowane w nie czujniki i aplikacje mogą zastąpić np. żyroskop, wykrywacz metalu, decybelomierz czy kamerę poklatkową. Pomogą ustalić trajektorię lotu, rozpoznać rośliny, głos ptaka czy nazwę gwiazdozbioru. Odpowiednio zastosowane ułatwią pracę zespołu projektowego.
Według najnowszego raportu NASK pt. Nastolatki 3.0[1] aktualnie w niewielkim stopniu korzysta się w szkołach z urządzeń mobilnych jako pomocy naukowych podczas niektórych lekcji (deklaruje tak jedynie 12,6 % uczniów). Większość młodzieży twierdzi, że w ich szkołach nie jest to w ogóle możliwe (31 %) lub że urządzeń tych używa się tylko podczas przerw (29 %).
Z kolei z badania Urządzenia mobilne w uczeniu się i nauczaniu[2] zrealizowanego w szkołach przez Centrum Nauki Kopernik w 2023 roku, wynika, że tablety/smartfony najczęściej służą do oglądania i odsłuchiwania różnych materiałów, wyszukiwania informacji, czytania, pisania. Opisane w raporcie studia przypadku, które powstały na bazie obserwacji pracy nauczycieli, pomagają zrozumieć, gdzie są bariery, jak sobie radzić z zagrożeniami, jak mogłaby wyglądać przyszłość.
Smartfony wg badanych przez Kopernika nauczycieli ułatwiają indywidualne podejście do ucznia. „Mogłem konkretnym uczniom wysyłać inspiracje typu festiwal nauki czy wykład – mówi nauczyciel fizyki. Wysłałem uczniom listę kanałów, które polecam – typu Smart Delivery, czy polskie, jak Astrofaza – dodaje. Rozumiejąc mechanizmy działania nowoczesnej komunikacji, nauczyciele mogą świadomie wpływać (poprzez polecanie wartościowych treści) na algorytm informacji, które docierają do uczniów. Jeden z nich przewrotnie skomentował swoją „pozytywistyczną” pracę jako „zatruwanie algorytmu odpowiednimi treściami”.
Nauczyciele, którzy używają tabletów czy telefonów w szkole, postrzegają technologię mobilną jako łącznik między różnymi pokoleniami, ułatwiający komunikację i zrozumienie. – Wydaje mi się, że to [technologie mobilne] jest coś, co jest takim mostem pomiędzy młodym człowiekiem a starszym nauczycielem, no bo oni tę technologię po prostu lubią” – mówi jedna z badanych nauczycielek.
Wykorzystanie urządzeń bliskich uczniom pozwala nauczycielom lepiej dotrzeć do ich świata i zainteresowań oraz tworzyć bardziej efektywne i angażujące środowisko edukacyjne. – To jest tak jakby ich całe życie. Tam są wpisane wszystkie emocje, wszystko to, co się dzieje w ich życiu – ocenia nauczycielka.
Prawie każdy nastolatek w kieszeni czy plecaku nosi urządzenie, które w teorii daje mu bajeczne możliwości uczenia się i poznawania świata – mówi dr Ilona Iłowiecka-Tańska, dyrektor innowacji w Centrum Nauki Kopernik. – Pytanie, co z nim robi teraz, a co mógłby robić. Edukacja przyszłości to nie proste zastępowanie książek czy zeszytów ekranami, ale rozszerzenie form uczenia o możliwości rozwijającej się technologii. Uczniowie używają jej, bo jest dla nich naturalnym środowiskiem, a jednocześnie umożliwia samodzielne doświadczanie i eksperymentowanie.
W stronę edukacji przyszłości
Technologie mobilne oferują nowe i potencjalnie korzystne rozwiązania dla edukacji, ale muszą być postrzegane jako środek, a nie cel sam w sobie. Decyzje dotyczące korzystania z technologii w edukacji powinny być podejmowane w oparciu o analizę potrzeb uczniów oraz po uprzedniej ocenie, czy jej zastosowanie byłoby odpowiednie, sprawiedliwe, oparte na dowodach.
W ramach projektu Szkoła z technologią realizowanego prze Centrum Nauki Kopernik wspólnie z firmą Samsung, powstaną rozwiązania edukacyjne, które pomogą wykorzystywać potencjał urządzeń mobilnych w procesie uczenia się i nauczania. W pierwszym etapie – konkursie – zadaniem nauczycieli będzie przedstawić projekt swojej wymarzonej lekcji z ich użyciem. Na zgłoszenia jest czas do 28 kwietnia. Zwycięzcy zostaną zaproszeni do współpracy przy tworzeniu zestawu edukacyjnego, dostaną także nagrody materialne. Do projektu włączeni zostaną także uczniowie, eksperci technologiczni firmy Samsung oraz naukowcy i badacze zajmujący się nauczaniem i uczeniem się. Opracowane prototypy zostaną sprawdzone w działaniu podczas lekcji. Gotowe zestawy wraz z scenariuszami zajęć i pakietem szkoleń trafią do szkół w Polsce.
Projekt Szkoła z technologią jest realizowany przez Centrum Nauki Kopernik wspólnie z firmą Samsung. W Koperniku za część badawczą oraz proces tworzenia zestawu edukacyjnego odpowiada zespół Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego – centrum badawczo-rozwojowego specjalizującego się w edukacji.
Z wielkim entuzjazmem podchodzimy do projektu „Szkoła z technologią” tworzonego wspólnie z Centrum Nauki Kopernik. Edukacja w dzisiejszych czasach, kiedy otaczają nas nowoczesne technologie, staje się kluczowym elementem rozwoju społecznego. W Samsung wierzymy, że technologia może i powinna służyć edukacji, otwierając nowe możliwości dla nauczycieli i uczniów. Naszym celem jest wspieranie, inicjowanie i wdrażanie inicjatyw, które wykorzystują potencjał urządzeń mobilnych do tworzenia inspirujących, interaktywnych i dostosowanych do współczesnych potrzeb środowisk edukacyjnych. Jesteśmy przekonani, że projekt „Szkoła z technologią” jest dużym krokiem naprzód w kształtowaniu przyszłości edukacji, gdzie technologia mobilna staje się mostem łączącym teorię z praktyką, a nauka staje się jeszcze bardziej dostępna, angażująca i skuteczna – mówi Tomasz Duda, dyrektor ds. innowacji w Samsung Electronics Polska.
Więcej informacji: kopernik.org.pl/szkola_z_technologia
Przypisy:
[1] Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów, NASK – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, raport dostępny online na stronie nask.pl [dostęp: 26.01.2024].
[2] Raport Urządzenia mobilne w uczeniu się i nauczaniu. Raport z badań ilościowo-jakościowych powstał dzięki współpracy Centrum Nauki Kopernik i firmy Samsung.
