Biblioteki szkolne w nowej roli

Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Szkolne biblioteki starają się nadążać za zmieniającymi się sposobami korzystania z książek i mediów przez uczniów i przekształcają się w nowoczesne centra medialne, świadczące znacznie szerszy wachlarz usług niż tylko wypożyczanie książek. Zdaniem redaktorów amerykańskiego portalu eSchoolNews, zmianę roli biblioteki w szkole można zaliczyć do najważniejszych i najbardziej widocznych trendów w rozwoju technologii edukacyjnych w Stanach Zjednoczonych.fot. Fotolia.com

Biblioteki szkolne wchodzą w nowe role. Zmieniają się z cichych miejsc, w których można było spokojnie czytać książki, w żywe (już nie takie ciche) i dynamiczne centra współpracy, nauki i badań. Mając dostęp do różnych źródeł informacji, a także kompetentnych i wyszkolonych pracowników, mogą pomagać uczniom realizować złożone zadania, w których trzeba sięgnąć nie tylko do książek, ale i zasobów sieci, uczą ich, jak korzystać z różnych źródeł i dokonywać selekcji informacji. Bibliotekarze stają się powoli cyfrowymi liderami w szkole, ponieważ to oni coraz częściej zaczynają pomagać nauczycielom używać nowoczesnych technologii edukacyjnych.

Wprawdzie obserwacje te dotyczą rynku amerykańskiego, ale można przypuszczać, że podobne zmiany będą następować, wraz z postępem technologicznym w szkołach, także w polskich szkołach. Moim zdaniem to tylko kwestia czasu, a pewne sygnały o takiej zmianie są już dostrzegalne w badaniach czytelnictwa młodzieży prowadzonych przez Instytut Badań Edukacyjnych.

Przekształcenie się bibliotek szkolnych w centra edukacji i mediów otwiera możliwości dla dalszego poszerzania zakresu edukacyjnych usług dla szkolnej społeczności. Tu ciekawe badania prowadziło Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotekarzy. Okazało się, że w bibliotekach jest miejsce na wiele nowych form edukacji, np. realizację uczniowskich projektów naukowych z wykorzystaniem sieci, szkolenia z zakresu mediów społecznościowych czy naukę programowania (wśród nowych funkcji pojawiły się też usługi związane z drukowaniem bezprzewodowym i drukowaniem 3D). Oczywiście warunkiem dla wprowadzenia takich zmian jest utrzymanie stabilnego (lub wręcz zwiększanie) finansowania bibliotek w szkołach, aby były w stanie modernizować się i odpowiadać na nowe i rosnące potrzeby uczniów i nauczycieli. Dyrektorzy szkół powinni zatem zwrócić szczególną uwagę na rozwój szkolnej biblioteki, która jest jednym z kluczowych miejsc rozwoju kompetencji cyfrowych i medialnych w każdej społeczności szkolnej.

Warto jednak podkreślić, że zmiana roli bibliotek prawdopodobnie wymusi również zmianę zakresu obowiązków samych bibliotekarzy szkolnych. Zdaniem Michelle Luhtala, szefowej biblioteki szkolnej w New Canaan High School w stanie Connecticut, można wskazać kilka ważnych obszarów, w których należy przemyśleć zmianę podejścia do funkcji biblioteki i wypracować nowe modele współpracy ze szkolną społecznością. Luhtala zwraca uwagę, że w obecnych czasach bibliotekarze powinni skupić się na „adaptowaniu bibliotek” do nowej roli, tj.:

  • śledzeniu potrzeb uczniów (z czego korzystają, a z czego nie),
  • wewnątrzszkolnej promocji swoich usług (tak wśród uczniów, jak i nauczycieli),
  • pogłębianiu swoich kompetencji cyfrowych i medialnych,
  • usuwaniu z bibliotek rzeczy, z których nikt już nie korzysta (np. komputerów stacjonarnych z monitorami, jeśli większość zaczyna korzystać z bibliotecznych tabletów),
  • analizowaniu trendów i wyników badań dotyczących społeczeństwa informacyjnego i trendów,
  • promocji usług biblioteki w szkolnej sieci (np. używanie popularnych wśród młodzieży serwisów takich jak Pinterest, Facebook, oraz narzędzi: Aurasma, ThingLink),
  • rozbudowanie wyposażenia biblioteki (na podstawie analizy potrzeb – np. zwiększenie gniazd do ładowania tabletów),
  • ewolucji biblioteki (np. usunięciu zbędnych regałów, aby zwiększyć przestrzeń do współpracy uczniów),
  • zakupu urządzeń elektronicznych potrzebnych do wypełniania nowej roli biblioteki (np. tabletów),
  • uzupełniać dane o zasobach i przesyłać / przekazywać informację do uczniów różnymi kanałami, np. z wykorzystaniem QR kodów.

Jak można zauważyć, w epoce cyfrowej w szkolnej bibliotece nie chodzi już tylko o „kupowanie, przechowywanie, organizowanie i upowszechnianie” zbiorów książkowych.

Opracowanie własne na podstawie artykułów publikowanych w portalu eSchoolNews.com: „10 changes a school library must consider in the digital era”, „5 emerging trends in today’s libraries”, „Top 10 of 2014, No. 1: Libraries, reinvented”.

(Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym Edunews.pl, zajmuje się edukacją i komunikacją społeczną, realizując projekty społeczne i komercyjne o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Jest również członkiem grupy Superbelfrzy RP).

***

Więcej na temat innych trendów ważnych dla edukacji w zasobach Edunews.pl:

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

Wspomnienie w początku lat 90-tych. W gazecie (chyba "Dziennik Polski") był zamieszczony artykuł o t...
Ppp napisał/a komentarz do Jak (nie) dokształcają się Polacy?
Odpowiedziałbym "tak - dawniej", jeśli chodzi o udział w kursie. Warto jednak zauważyć, że jak ktoś ...
Gość napisał/a komentarz do Uczeń przeszkadza w lekcji...
Ja się popytam, jak będą się czuły dzieci, które ten niesluchajacy nikogo i chodzący po klasie zaczn...
Świetny sposób uczenia dorosłości, odpowiedzialności i współpracy - bez osądzania, bez wzbudzania po...
A może chodzi o to, aby introwertycy uczyli się udziału w dyskusji.
Jacek napisał/a komentarz do Wyzwanie dla prawnika...
Janusz Korczak powiedział „nie ma dzieci, są ludzie”. I to jest prawda. Przecież każdy dorosły kiedy...
Obawiam się, że to może się często zmienić w atak 2:1 lub 3:1 - kiedy rodzice wezmą stronę dziecka (...
To się nazywa "zimny telefon" - metoda marketingowa polegająca na dzwonieniu do losowych ludzi, nie ...

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie