Zbliża się Dzień Bezpiecznego Internetu. To zawsze czas, w którym szczególnie bliska powinna być nam ta tematyka. Obserwujemy wzmożoną aktywność nauczycieli, wychowawców, edukatorów i rodziców. Wszystkie te działania mają jeden cel, by uświadamiać uczniów, ale i ich rodziców jak korzystać z Internetu, z nowoczesnych technologii, jak wyposażyć dzieci i młodzież w kompetencje cyfrowe bez narażania ich na niebezpieczeństwa związane z przebywaniem w sieci. Co robić, aby spopularyzować wśród uczniów bezpieczeństwo w sieci?
Na pewno można wspólnie z dziećmi przygotować kanon właściwych zachowań w sieci. Opracować katalog bezpiecznych, wartościowych aplikacji i programów edukacyjnych. Rozmawiać z uczniami na temat tego jak powinniśmy korzystać z sieci i w jaki sposób poruszać się w tej ogromnej, wirtualnej przestrzeni.
Warto dać głos samym uczniom, którzy np. w formie klasowych czy szkolnych debat sami wymieniliby się spostrzeżeniami i doświadczeniami wynikającymi z użytkowania wspólnej cyfrowej przestrzeni.
Na pewno wartościowe okaże się spotkanie z ekspertami z tej dzieciny, między innymi np. z edukatorami, trenerami, terapeutami czy policjantami.
Nie może w tych działaniach zabraknąć również rodziców, którzy nie tylko powinni być świadomi swojej roli w kształtowaniu właściwych, bezpiecznych zachowań dzieci, ale sami również powinni taką wiedzę posiąść.
W sieci jest coraz więcej naprawdę wartościowych materiałów, które z pewnością ułatwią nam wszystkim nie tylko przygotowanie tego istotnego wydarzenia, ale przede wszystkim wzbogacą naszą wiedzę, w którą jako nowocześni nauczyciele i rodzie powinniśmy być wyposażeni.
Chcemy jednak zwrócić uwagę na szczególną grupę uczniów. Mamy niedosyt i świadomość tego, że niestety brakuje nam materiałów, które dostosowane byłyby do niepełnosprawnych intelektualnie użytkowników Internetu. Dzieci i młodzież z umiarkowaną, a czasami nawet i lekką niepełnosprawnością intelektualną, nie potrafią czytać, a jeśli nawet odczytają krótkie teksty to nie zawsze rozumieją ich znaczenie. Pojawiające się w dostępnych materiałach przykłady, dobre praktyki nasycone są trudnym słownictwem, metaforami, których te dzieci i dorośli po prostu nie rozumieją. Ktoś mógłby powiedzieć, że przecież są bajki, są kreskówki dla dzieci, które poruszają ten temat. Ale stanowczo się temu sprzeciwiamy. Niepełnosprawni intelektualnie, dorośli użytkownicy sieci nie powinni być traktowani jak dzieci. Nie zależy nam na infantylizacji przekazu, tylko na jego prostocie. Nawet trudne, ważne i istotne treści można przekazać w prosty, bezpośredni sposób, bez użycia zawiłego, niezrozumiałego słownictwa i tylko poprzez tekstowy przekaz. Zależy nam na właściwym doborze narzędzi i treści, które nie upokorzą tych osób, nie zbagatelizują tematu, a ułatwią jego przyswojenie. (Często maksymalny poziom rozwoju intelektualnego dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie osób, to wiek 9-12 lat).
Pracując od ponad 20 lat w szkolnictwie specjalnym, obserwujemy bagatelizowanie tego tematu. Pedagodzy specjalni to bardzo zaangażowana, pracowita i twórcza grupa nauczycieli. Na sukces swoich uczniów muszą pracować podwójnie. Borykają się od zawsze z brakiem odpowiednich materiałów edukacyjnych dla uczniów, podręczników czy pomocy dydaktycznych. Mimo tego, sami przygotowują dostosowane do indywidualnych potrzeb dzieci karty pracy, pomoce i materiały dydaktyczne. Nie wszyscy ją jednak ekspertami z dziedziny nowoczesnych technologii. Warto zatem wesprzeć ich pracę i pomóc w opracowaniu materiałów niezbędnych do edukacji cyfrowej ich uczniów.
Od wielu lat staramy się na swoim blogu www.specjalni.pl, podsuwać pomysły na wykorzystywanie TIKu w ich pracy edukacyjnej i terapeutycznej. Coraz więcej nauczycieli świadomie wdraża cyfrowe elementy do swoich lekcji. Pozostaje jednak jeszcze temat świadomości bezpiecznego korzystania z Internetu tych uczniów. Myślę, że pedagodzy specjalni robią co mogą, by właściwie przygotować dzieci i młodzież do funkcjonowania w tej trudnej przestrzeni, ale stanowczo potrzebują jeszcze właściwych, dostosowanych materiałów. Nie zapomnijmy także o uczniami z SPE np. z autyzmem, niedowidzących, niewidomych niedosłyszących, czy niesłyszących.
Jeśli ktoś z Państwa ma wiedzę na temat dostępnych materiałów dostosowanych do tych uczniów prosimy o informację, stworzymy wtedy bazę takich publikacji. Ale:
- Byłoby wspaniale, gdyby to były materiały z małą ilością tekstu, a większą obrazu!
- Z pewnością sprawdzą się pomoce w formie komiksowej.
- Przydałyby się także krótkie filmiki z wyraźnym, prostym przekazem. Z sytuacjami z życia codziennego.
- Nieocenioną pomocą są zawsze mapy myśli, infografiki i plakaty.
Z czym borykają się w sieci uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną i na co są narażeni?
- Nie zawsze potrafią czytać, lub czytać ze zrozumieniem co powoduje niestety niewłaściwy odbiór treści.
- Skracają dystans z rozmówcą, którego często nawet nie znają, czym często powodują niemiłe sytuacje.
- Bywają nachalni prosząc o utrzymanie kontaktu nawet nieznajomego, co kończy się bardzo często zablokowaniem ich profilu.
- Nagminnie zmieniają konta na profilach społecznościowych ponieważ zapominają haseł.
- Publikują dane wrażliwe bez zastanowienia się, że ktoś może je wykorzystać.
- Stają się obiektem żartów i kpin, publikując np. zdjęcia, infantylne nagrania, czy wulgarne treści, również za namową szukających sensacji i zabawy nieznajomych.
- Ze względu na deficyt uwagi ze strony innych oraz deficyt własnej wartości potrzebują stałych wzmocnień i aprobaty, która w tym przypadku może okazać się zgubna.
- Nie zakładają złych intencji innych, w związku z czym są bardzo ufni.
Póki co warto przypomnieć niektóre wartościowe publikacje, które po dostosowaniu możemy wykorzystać na naszych zajęciach zarówno z najmłodszymi uczniami, jak i tymi starszymi. Zebrałyśmy je w formie interaktywnego plakatu, który w bardzo prosty sposób możemy stworzyć w programie genia.ly.
Po kliknięciu na odpowiedni znacznik przeniesiemy się do proponowanego zasobu. Plakat pobierz tutaj. Więcej dowiesz się na naszym blogu specjalni.pl.
Zyta Czechowska i Jolanta Majkowska- nauczycielki w Zespole Szkół Specjalnych w Kowanówku. Członkinie grupy SuperbelfrzyMini i SuperbelfrzyRP. Autorki bloga specjalni.pl. Entuzjastki nowoczesnych technologii i kreatywnych pomocy dydaktycznych. Wdrażają elementy programowania w szkolnictwie specjalnym. Autorki projektu sieci współpracy nauczycieli, prowadzące Rady Szkoleniowe i warsztaty dla nauczycieli. Za szczególne osiągnięcia edukacyjno-wychowawcze otrzymały w 2017 r. Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej. Niniejszy artykuł ukazał się w blogu Superbelfrów i został nieznacznie zmodyfikowany przez Marcina Polaka. Licencja CC-BY-SA.
