Praca metodą projektu wzmaga zainteresowanie uczniów i powoduje, że wzrasta ich motywacja do nauki. Dzięki aktywnemu uczestnictwu, młodzież lepiej przyswaja informacje, niż kiedy uczestniczy w zajęciach opartych na wykładzie nauczyciela. Dzięki projektom uczniowie mogą na chwilę oderwać się od szkolnej rutyny i zobaczyć, że nauka może być ciekawą przygodą.
Kluczem do realizacji udanego projektu jest przede wszystkim dobry pomysł – uczniowie powinni bowiem zaangażować się w niego na tyle, żeby mogli przejąć nad nim tak wiele kontroli jak to tylko możliwe. Promocją tego typu nauki zajmuje się m.in. globalna organizacja pozarządowa – The Education Development Centre, wspierająca nowoczesne metody nauki, wśród których projekty oparte na poszukiwaniu informacji zajmują ważne miejsce. W związku z tym, że „projekt” jest pojęciem obszernym i zawierającym bardzo różnorodne działania, Buck Institute for Education z Kalifornii zaproponował taką definicję: „usystematyzowana metoda nauczania, która zachęca uczniów do włączenia się w proces przyswajania wiedzy i nauki nowych umiejętności poprzez długotrwały proces badawczy, oparty o kompleksowe, autentyczne pytania badawcze oraz uważnie zaprojektowane produkty i zadania”.
Jest wiele powodów, dla których praca projektowa jest przydatnym narzędziem. Przede wszystkim umożliwia długofalowe i trwałe przyswajanie nowej wiedzy. W przypadku tradycyjnych zajęć, jeżeli nawet nie działa słynna zasada 3-Z (zakuj, zdaj, zapomnij) to i tak uczniowie uczą się i po tygodniu zapominają większość informacji. Poza tym, metoda projektu wzbudza zainteresowanie i motywuje ich do dalszej nauki, a właśnie nudne zajęcia są głównym powodem wagarów. Dzięki projektom uczniowie mają możliwość zajmowania się sprawami, które ich interesują i budowania ciekawych powiązań między szkołą, a życiem prywatnym. Projekty to silny argument w czasie dyskusji, kiedy uczniowie pytają: „Czemu muszę się tego uczyć?” albo „Po co tracić czas? To nie ma sensu”. Zręczne poprowadzenie projektu pomaga uczniom wejść na wyższy poziom myślenia, dzięki temu, że są zachęcani do samodzielnego odpowiadania na postawione pytania, łączenia ze sobą różnych pojęć i używania zdolności analitycznych. Poprzez całościową perspektywę jaką zapewnia udział w pracy projektowej, uczniowie mogą pełniej zaangażować się w poszczególne jego elementy.
Technologia i projekty
Istnieją różne narzędzia internetowe, które ułatwiają pracę tą metodą. Jednym z nich jest Adaptive Curriculum, którzy umożliwia uczniom przeprowadzanie eksperymentów naukowych online. Ten produkt jest w pełni interaktywny i działa w sieci – za jego pomocą można symulować różne eksperymenty w realistycznym otoczeniu. Jest to narzędzie bardzo pożyteczne, ponieważ dzięki niemu uczniowie mogą wykonywać doświadczenia, które w realnym świecie wymagałyby kosztownego sprzętu, a nawet mogłyby być potencjalnie niebezpieczne dla ich zdrowia. Wirtualne laboratorium jest miejscem gdzie młodzi naukowcy mogą eksperymentować do woli i rozwijać umiejętności niezbędne w prawdziwej pracy naukowej. W czasie projektu pomaga on we wspieraniu aktywności uczniów – zamiast uzyskiwać gotowe odpowiedzi na pytania badawcze, muszą sami zaproponować metody, dzięki którym uzyskają odpowiednie wyniki. Może to być chociażby innowacyjne doświadczenie lub eksperyment.
Przykłady dobrych praktyk
Ciekawy projekt został przeprowadzony na grupie uczniów z ostatniej klasy szkoły średniej w San Diego. Grupa nastolatków uczestniczyła tam w inicjatywie Beyond the Border – projekcie o charakterze interdyscyplinarnym. Szkoła położona jest bowiem jedynie 12 mil od granicy kraju, którą codziennie przekraczają (legalnie i nielegalnie) tysiące osób. Zadaniem uczniów było spojrzenie, co kryje się po drugiej stronie granicy i wysnucie wniosków i hipotez na temat tego, dlaczego warunki w dwóch sąsiadujących ze sobą krajach tak bardzo się różnią.
Uczestnicy Beyond the Borders zdecydowali się przyjrzeć kilku różnym aspektom problemu – opiece medycznej, jakości wody, imigracji i sposobie przekraczania granicy. Potem, pracując w grupach od dwóch do trzech osób stworzyli wideoklipy w których prezentują to, czego się dowiedzieli, po czym zamieszczają je w kanale YouTube. Poza tym, mogli podzielić się swoją wiedzą również w „realu” w czasie wieczornej wystawy, gdzie ich klipy były wyświetlane na specjalnie przygotowanych stanowiskach. Dużą wartością tego typu przedsięwzięć jest to, że dotykają i integrują wiele różnych dyscyplin, np. literaturą, naukę języka, nauki przyrodnicze i społeczne. Rob Riordan, dyrektor wsparcia nauczania w High Tech High w San Diego tak opisał pracę przy takich projektach: „ Nasi nauczyciele, kiedy siadają do planowania projektów, myślą o tematach, którymi się pasjonują i uważają, że są warte poruszenia z punktu widzenia programu nauczania. Potem sprawdzają jakie są stanowe standardy w tej dziedzinie”. Poza tym dodaje też, że nauczyciele biorą również pod uwagę, że część z zagadnień będą musieli pokazać za pomocą tradycyjnych metod i zarezerwować na to czas.
Wsparcie technologiczne projektów
Przy obecnej obfitości dostępnych narzędzi, nowoczesna technologia wydaje się wręcz stworzona do pracy projektowej. Przede wszystkim ułatwia dostęp do zasobów informacyjnych oraz przeprowadzanie symulacji, ale też pomaga kształcić takie umiejętności jak analiza danych i sztuka wyciągania wniosków. Właśnie takie właściwości posiada Adaptive Curriculum – wspomaga naukę przedmiotów uważanych za trudne, takich jak matematyka czy przyroda, jednocześnie urozmaicając zajęcia szkolne i łącząc je z zagadnieniami życia codziennego. Jego twórcy podkreślają, że informacje, które przyswajane są przez uczniów w procesie który sami kontrolują i kształtują, zostają w pamięci na dłużej niż w czasie tradycyjnych zajęć.
Innym ciekawym narzędziem wsparcia projektów jest kurs Engineering the Future (zobacz prezentację), stworzony przez firmę Key Curriculum Press. Kurs służy do poznawania nauk przyrodniczych i został stworzony we współpracy Museum of Science w Bostonie. Jedne z zajęć np. polegają na budowie papierowego statku. Umieszczając na nim zapaloną świeczkę i kierując torem jego płynięcia, uczą się termodynamiki i podstawowych praw fizycznych. To typowe zadanie, w którym uczniowie mogą „umoczyć palce”, a przez to dużo lepiej i bardziej trwale przyswoją sobie wykładane prawa i zależności. Projekty z udziałem najnowszej technologii takiej jak ta, pomagają zrozumieć na czym tak naprawdę polega praca naukowca. Niektóre z projektów zakładają na przykład wieloaspektowe podejście do wybranego zagadnienia, np. badania wody, ustalanie przyczyny zanieczyszczeń i snucie przypuszczeń na temat możliwych rozwiązań problemu, w tym społecznych i politycznych. Zadaniem projektów jest bowiem wzbudzanie ciekawości i zarażanie pasją, a nie dublowanie treści przerabianych w klasie.
(Źródło: eSchoolnews)
