Skąd nauczyciel wie, że jego uczniowie się uczą?

fot. Fotolia.com

Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Najczęściej dowiadujemy się o efektach naszego nauczania po sprawdzeniu klasówki kończącej temat... Jednak jest to za późno, aby zareagować i coś poprawić. Przystąpiliśmy już do nowego tematu, trudno powrócić do wcześniejszego i to zazwyczaj tylko z częścią klasy, której klasówka nie wypadła dobrze...

To jest trudność w systemie szkolnym. Polega ona na tym, że nauczyciel stara się nauczyć uczniów, uczniowie stwarzają wrażenie, że się uczą, a sprawdzian pokazuje, że się nie nauczyli wystarczająco dobrze. Jak można zareagować wcześniej? Jak sprawdzić, czy uczniowie naprawdę się uczą w trakcie procesu nauczania?

Podczas warsztatów dla nauczycieli dotyczących praktyki rozwijania lekcji (praktyka współpracy nauczycieli proponowana w programie Szkoła Ucząca się, prowadzonym przez Centrum Edukacji Obywatelskiej i PAFW) udało nam się opracować listę wskaźników, które mogą świadczyć o tym, że uczniowie się uczą. Mogą one świadczyć o uczeniu się uczniów, ale nie muszą, bo każdy z nich może być spowodowany innymi przyczynami niezwiązanymi ze staraniami nauczyciela. Wymyślone przez nas wskaźniki mogą być też pomocne przy obserwacji lekcji dokonywanej przez innego nauczyciela. Prowadzącemu lekcję trudno jednocześnie nauczać i obserwować uczniów, dlatego pomocne oczy obserwującego mogą się przydać i w omówieniu lekcji można odwołać się do wskaźników.

W żadnym wypadku nie sądzimy, że udało nam się spisać wszystkie wskaźniki. To na pewno tylko część, zostawiamy sprawę otwartą w pytaniu: „Skąd wiemy, że nasi uczniowie się uczą?”

Poniżej przedstawiam dowody uczenia się uczniów, które możemy obserwować na lekcji (podane przez uczestników warsztatów).

Uczniowie:

  • potrafią określić, jakie są cele lekcji i kryteria sukcesu, wiedzą po co i czego mają się nauczyć,
  • potrafią w ciągu lekcji odpowiedzieć na pytanie, czy cel lekcji został osiągnięty,
  • potrafią ułożyć kryteria sukcesu do lekcji i zadania,
  • potrafią określić, czego wymaga od nich nauczyciel,

 

  • zadają pytania, dopytują, dociekają,
  • chętnie uczestniczą w dyskusji,
  • ironizują, krytykują, żartują na temat poznawanej wiedzy,
  • są zainteresowani opracowaniem referatów oraz przyniesieniem dodatkowych pomocnych materiałów,
  • polemizują z tezami, argumentują swoją opinię,
  • są zainteresowani kolejnym krokiem w nauczaniu, pytają o to,
  • wykonują polecenia – rozwiązują zadania lub podejmują próby, rozmawiają na temat sposobów rozwiązania, tłumaczą sobie wzajemnie, wymyślają niestandardowe rozwiązania,
  • potrafią przedstawić drogę swojego rozumowania,
  • potrafią zaprezentować wyniki swojej pracy,

 

  • są zainteresowani informacją zwrotną do swojej pracy,
  • potrafią skorzystać z informacji zwrotnej pochodzącej od nauczyciela lub koleżanki lub kolegi,
  • poprawiają swoją pracę korzystając ze wskazówek,

 

  • potrafią dokonać oceny koleżeńskiej i samooceny,
  • potrafią efektywnie pracować w grupach i w parach,
  • chętnie podejmują pracę nad projektem grupowym,

 

  • potrafią precyzyjnie określić z czym mają trudności, czego nie wiedzą i nad czym muszą jeszcze popracować,
  • potrafią zilustrować poznawaną wiedzę przykładami też przykładami zastosowania,
  • potrafią zastosować poznaną wiedzę w nowej dziedzinie, łączą wiedzę z różnych dziedzin,
  • są czujni, dostrzegają błędy,
  • sami budują zadania,
  • potrafią podsumować czego się nauczyli (odnieść się do celów lekcji) i poddać to samodzielnej refleksji,
  • potrafią dokonać wyboru.


A teraz zadanie dla czytelnika. Dlaczego ułożyłam wskaźniki w pięć kategorii?

 

Notka o autorce: Danuta Sterna – matematyczka, pracowniczka naukowo-dydaktyczna Politechniki Warszawskiej (1974-1986), od 1990 roku nauczycielka matematyki w szkołach publicznych i niepublicznych, autorka publikacji dla nauczycieli i materiałów metodycznych, trenerka programu Szkoła Ucząca Się, kierowniczka Akademii SUS prowadzącej szkolenia dla nauczycieli, autorka książki „Ocenianie kształtujące w praktyce”. Niniejszy wpis pochodzi z jej bloga w partnerskiej platformie Edunews.pl – www.osswiata.pl. 

 

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

A może chodzi o to, aby introwertycy uczyli się udziału w dyskusji.
Jacek napisał/a komentarz do Wyzwanie dla prawnika...
Janusz Korczak powiedział „nie ma dzieci, są ludzie”. I to jest prawda. Przecież każdy dorosły kiedy...
Obawiam się, że to może się często zmienić w atak 2:1 lub 3:1 - kiedy rodzice wezmą stronę dziecka (...
To się nazywa "zimny telefon" - metoda marketingowa polegająca na dzwonieniu do losowych ludzi, nie ...
Gość napisał/a komentarz do Oceniajmy rzadziej!
Przeczytałam z dużym zainteresowaniem. Dziękuję za ten artykuł.
Ppp napisał/a komentarz do Oceniajmy rzadziej!
Terada i Merill mają CAŁKOWITĄ rację. Jak ktoś chce i może - nauczy się i bez oceniania. Jeśli ktoś ...
Marcin Zaród napisał/a komentarz do Szkolna klasa - dobre miejsce do współpracy
Mój syn będąc w liceum w klasie mat-info-fiz prosił z kolegami o ustawienie takich tablic na korytar...
Marcin Polak napisał/a komentarz do Szkolna klasa - dobre miejsce do współpracy
Świetny przykład, że każdą przestrzeń klasy da się łatwo zreorganizować, aby pobudzić aktywne uczeni...

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie