Taki komunikat od UNESCO, na specjalną okazję, która trafia się raz na rok. Czyli dziś - 5 października: Nauczyciele odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu przyszłości poprzez wychowywanie uczniów i napędzanie postępu edukacyjnego. Jednak, aby w pełni wykorzystać ich potencjał, kluczowe jest, aby ich głosy były słyszane i cenione w procesach decyzyjnych, które mają wpływ na ich zawód. Dlaczego dziś? Bo zaczynają się INSPIR@CJE 2024? Prawie tak. Dzisiaj jest Światowy Dzień Nauczyciela i to świetnie zbiega się z naszym dorocznym najważniejszym wydarzeniem edukacyjnym.
Ale zanim przejdziemy do INSPIR@CJI, to jeszcze kilka słów od UNESCO, które wydają się istotne. Jak tłumaczą organizatorzy tej światowej akcji, "tegoroczny Światowy Dzień Nauczyciela podkreśla potrzebę zajęcia się systemowymi wyzwaniami, z którymi mierzą się nauczyciele, i ustanowienia bardziej inkluzywnego dialogu na temat ich roli w edukacji. Obchody WTD w 2024 skupią się na temacie Docenienie głosu nauczyciela: w kierunku nowego kontraktu społecznego dla edukacji, podkreślając pilną potrzebę wzywania i zwracania uwagi na opinie i rekomendacje nauczycieli, aby sprostać ich wyzwaniom, ale co najważniejsze, aby uznać i skorzystać z wiedzy eksperckiej i wkładu, który wnoszą do edukacji.
W punkt. To jest dokładnie to, z czym w Polsce mierzymy się od wielu lat. Często głosy nauczycieli są pomijane w dyskusjach urzędników i polityków dotyczących systemu edukacji, zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym. Zwłaszcza tych nauczycieli, którzy działają w różnych stowarzyszeniach i instytucjach edukacyjnych, zajmujących się poszczególnymi przedmiotami. Czasami - jak m. in. za rządów Anny Zalewskiej w MEN (i jej następców) - były wręcz traktowane instrumentalnie, jako pseudo-konsultacje (nieważne jakie uwagi nauczyciele zgłaszali, minister miała już wszystko zaplanowane do realizacji). Na szczęście ostatnio to trochę się zmienia in plus. W większym stopniu nauczyciele biorą udział w dyskusji na temat zmian w systemie edukacji, proponują także własne rozwiązania (co było widoczne przy odchudzaniu podstawy programowej do języka polskiego). Uważam, że nie można traktować nauczyciela szkoły publicznej wyłącznie jako urzędnika państwa (jak niektórym politykom się marzy) - jest on przecież również ekspertem od uczenia. Ma prawo zabierać głos w sprawach dotyczących jego/jej materii nauczania czy ogólnie systemu kształcenia, jakości szkolnictwa etc. i warto tych głosów słuchać. To, co się dzieje w szkołach to pewna wiedza tajemna, nawet dla profesorów, którzy tak ochoczo wypowiadają się w sprawach reformowania edukacji...
A na pewno dokładnie to robimy od początku INSPIR@CJI, na które - jak przypomnę - składają się przede wszystkim wypowiedzi aktywnych nauczycieli. Dziś zaczynamy 12. edycję tzw. dużych INSPIR@CJI (są jeszcze Wczesnoszkolne na wiosnę), a celem tego wydarzenia jest właśnie udzielanie głosu ekspertom od uczenia - zachęcanie do dzielenia się doświadczeniem, wiedzą, pomysłami i inspirowanie innych nauczycieli i szkół do podążania nowymi, ale sprawdzonymi ścieżkami dydaktyki i wychowania. Takich głosów nauczycieli w cyklu INSPIR@CJI zebraliśmy już ponad 500 - są one dostępne w kanale na YouTube Teraz Edukacja!. Niektóre mają kilka lat, a mimo tego nadal cieszą się zainteresowaniem nauczycieli i edukatorów poszukujących nowych pomysłów i podejść dydaktycznych. Zresztą idea portalu Edunews.pl również jest oparta na zbieraniu i upowszechnianiu głosów nauczycieli i edukatorów, ponieważ głęboko wierzymy, że są to cenne uwagi, które mogą pomóc czynić nasz system kształcenia jeszcze lepszym.
Nauczyciel może być rzeczywiście uznany za najważniejszego eksperta w systemie oświaty. Organizując cykl INSPIR@CJI dążymy do głębszej refleksji nad procesem nauczania/uczenia się. Nie uprawiamy tu (politycznej czy edukacyjnej) propagandy, lecz opowiadamy o tym, jak w szkołach faktycznie jest, czego nie ma/brakuje i co rzeczywiście możemy i damy radę w nich zmieniać. A zmienić możemy bardzo dużo, jeśli tylko chcemy! Co więcej (o czym będziemy mówić w tej edycji) znamy wiele przypadków udanych zmian w szkołach. Choć celem INSPIR@CJI jest debata o jakości edukacji, staramy się unikać tematów zbyt teoretycznych. Koncentrujemy się na zagadnieniach związanych z szeroko rozumianą działalnością dydaktyczno-wychowawczą szkoły, zapraszając do wypowiedzi przede wszystkim aktywnych praktyków - edukatorów i nauczycieli, w tym także nauczycieli-konsultantów i nauczycieli akademickich, których wspólną cechą jest rzeczywiste, codzienne działanie na rzecz rozwoju systemu edukacji w Polsce. Cieszę się, że w Światowy Dzień Nauczyciela w Warszawie zbierze się tak duża eduentuzjastów, nauczycieli-ekspertów, którzy w codziennej pracy dbają o wysoką jakość kształcenia.
INSPIR@CJE 2024 - spotkajmy się po raz kolejny na wyjątkowym wydarzeniu edukacyjnym na początku października i porozmawiajmy o naszych sukcesach edukacyjnych. O tych zmianach, które się udały i trwają! Posłuchajmy innych, wymieńmy się pomysłami i kontaktami. A potem próbujmy dalej poprawiać szkołę oddolnie. Żaden minister tego za nas nie zrobi.
***
Posłuchaj też audycji Radio BELFER o INSPIR@CJACH:
Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym portalu o nowoczesnej edukacji Edunews.pl (2008-) i organizatorem cyklu konferencji dla nauczycieli INSPIR@CJE (2013-). Zajmuje się zawodowo edukacją od 2002, angażując się w debatę na temat modernizacji i reformy szkolnictwa (zob. np. Dobre zmiany w edukacji, Jak będzie zmieniać się edukacja?). Należy do społeczności Superbelfrzy RP.
PS. Wszystkie wystąpienia z INSPIR@CJI 2024 zostały nagrane - wkrótce zaczniemy udostępnianie ich w portalu Edunews.pl i YouTube.
