Ostatni tydzień września obfitował w ważne wydarzenia edukacyjne, które trudno było śledzić jednocześnie, gdyż odbywały się w tym samym czasie, ale w różnych miastach Polski. Podczas Forum Młodzieży w Warszawie uczniowie z całej Polski zaprezentowali własne postulaty dotyczące zmian w systemie edukacji. Główny nacisk kładli na możliwości rozwoju i indywidualnego podejścia do uczenia i ucznia.
„Z nami o nas!” to hasło Forum Młodzieży, które odbyło się 28 września 2012 roku w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. W wydarzeniu wzięło udział ponad 1500 uczniów szkół ponadgimnazjalnych, którzy chcieli wyrazić swój głos w debacie o systemie edukacji. Młodzi z całej Polski nad postulatami pracowali już od czerwca w ramach zamkniętego, moderowanego forum. W Sali Kongresowej przedstawili konkretne pomysły i kierunki zmian dotyczące edukacji i dyskutowali o nich z ekspertami: prof. Łukaszem Turskim, Tomaszem Bratkiem, dyrektorem Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, Zbigniewem Branieckim, członkiem zarządu Mozilla Europe i Arturem Wolskim, dziennikarzem zajmującym się edukacją.
„Młodzi ludzie mają wiele do powiedzenia na temat edukacji. Robienie szkoły bez słuchania to poważny błąd w sztuce.“ – powiedział prof. Łukasz Turski, jeden z ambasadorów Forum Młodzieży.
Postulaty będące odpowiedzią na pytanie „Jak się uczyć?” młodzież pogrupowała w sześć obszarów tematycznych: Ja, Społeczność, Nowe Technologie, Pasje, Wiedza w Praktyce, Natura.
Uczcie nas z sensem
W ramach panelu „Ja“ uczniowie chcieliby, aby szkoła pozwalała na indywidualny rozwój zainteresowań, szerzyła tolerancję, wprowadziła naukę podstaw psychologii i konstruktywnej dyskusji bez agresji słownej oraz uczyła metod autoprezentacji i radzenia sobie ze stresem.
„Jednym z priorytetowych zadań szkoły jest przygotowanie młodzieży do życia w społeczeństwie. Młody człowiek po opuszczeniu szkolnych murów powinien być w pełni wychowany i świadomy odpowiedzialności nałożonej na niego w dorosłym życiu, dlatego instytucje oświatowe nie mogą go w żaden sposób „chronić” przed światem zewnętrznym.“ – zauważa Mikołaj Czarnocki z XXXIII LO w Warszawie.
Kształtujcie w nas obywateli
Uczestnicy panelu „Społeczność“ podejmowali kwestie edukacji opartej na interakcji i relacjach z innymi ludźmi. Ich postulaty dotyczyły między innymi: wspierania idei wymian międzynarodowych (młodzieżowych) poprzez pomoc merytoryczną i finansową dla szkół oraz poprzez promocję tych działań, zaangażowania szkół w informowanie młodzieży o możliwościach działań społecznych, wspieranie spotkań z ekspertami i znanymi osobami w szkole oraz nawiązania współpracy szkół z uczelniami wyższymi, NGO, instytucjami miejskimi.
„Przyczyną niskiego zainteresowania sprawami politycznymi jest zapewne niska świadomość. Młodzież nie może podjąć wysiłku szczegółowego przemyślenia i wybrania „swojego” kandydata, zapoznania się z jego programem wyborczym. Szkoda, bo ten wybór jest ważniejszy niż by się zdawało – decyduje o bezpośredniej przyszłości kraju, w którym żyje i dotyczy w najwyższej mierze właśnie jej przyszłości.“ – mówi Mikołaj Czarnocki z XXXIII LO w Warszawie.
Szkolna technologia tylko na pokaz
W kwestii Nowych Technologii istotne dla uczniów są: wprowadzenie platform e-learningowych i e-dzienników, cyfryzacja systemu prowadzenia bibliotek, wprowadzenie i udoskonalanie wi-fi w placówkach szkolnych oraz możliwość notowania na laptopach, tabletach lub urządzeniach wielofunkcyjnych.
„W salach tablice interaktywne dumnie zdobią ścianę – i nic poza tym. W zdecydowanej większości szkół komputery faktycznie są, ale często ich stan i oprogramowanie pozostawiają wiele do życzenia.“ – uważa Ola Będziak z XXXIII LO w Warszawie. „Nauczyciele bardzo rzadko decydują się na korzystanie z nowych technologii. Jeśli jednak już do tego dojdzie, często zdarzają się nieprzewidziane usterki, które paraliżują bezradnych nauczycieli. Należy podkreślić, że większości z nich brak wyszkolenia, które pomogłoby im w obsłudze nowych sprzętów.“
Odnaleźć pasję
Postulaty młodzieży dotyczące Pasji to przede wszystkim: większa elastyczność szkoły względem pasji młodych, stworzenie sekcji wolontariatu w szkole, określenie przestrzeni dla uczniów w szkole na działalność artystyczną, sportową, umożliwienie spotkań z ciekawymi ludźmi, którzy mogą inspirować .
„Pasja niby nic niezwykłego, prawie każdy ją ma, ale jednak jest w niej <<coś>> pięknego, <<coś>> co motywuje nas do działania, do pogłębiania wiedzy i doskonalenia umiejętności. To <<coś>> jest naprawdę niesamowitą rzeczą. Z każdego leniwego, nieśmiałego człowieka potrafi wydobyć chęć do działania.“ – zauważa Aisse Adamkowska z Forum Młodzieży.
Potrzebujemy praktycznej wiedzy
W ramach panelu Wiedza w Praktyce uczniowie zwracali uwagę na takie kwestie jak: wykorzystywanie i pozyskiwanie swojej wiedzy na wyjściach pozaszkolnych, przyswajanie wiedzy za pomocą doświadczeń i ograniczeniu wiedzy teoretycznej do pewnego stopnia, potrzebę zajęć praktycznych odbywających się nie tylko w technikach zawodowych ale również liceach ogólnokształcących, potrzebę odejścia od uczenia „do matury” na rzecz uczenia „do życia”.
„Nie ma najmniejszego sensu zmuszać uczniów o wytyczonej ścieżce kariery i sprecyzowanych zainteresowaniach do spędzania niezliczonych godzin na zapamiętywaniu niepotrzebnej im wiedzy, która zostaje zapomniana w momencie skończenia sprawdzianu lub egzaminu. Pozwólmy im sięgać głębiej, do bogatszych i węższych zasobów informacji, zamiast zmuszać do grzebania się w płytkich, rozległych piaskownicach.“ – mówi Jakub Nagrodzki z XXXIII LO w Warszawie.
Szkoła w zgodzie z naturą
Panel Natura wykazał, że młodym zależy na prowadzeniu ekologicznego trybu życia. Chcieliby, aby w szkole była prowadzona segregacja odpadów, lekcje przyrody choć częściowo odbywały się na dworze i aby szkoły propagowały zdrowy tryb życia.
„Szkoła jest świetnym miejscem do organizacji akcji ekologicznych. Powinna angażować się w np. Dzień Ziemi, segregację śmieci, recycling, sadzenie drzew, zbiórkę korków oraz zużytych baterii – zachęcając ucznia do aktywnego w nich udziału. Dobrym pomysłem jest również organizacja konkursów ekologicznych. Nie tylko rozwijałoby to uczniów w tym temacie, ale byłoby jednocześnie promocją szkoły.“ – mówi Wiktoria Kozłowska z XXXIII LO w Warszawie. „Ciekawą formą są również zajęcia fakultatywne, ale nie w klasie, kiedy uczniowie siedzą w ławkach. Powinny się one odbywać poza szkołą.“
Wszystkie przedstawione przez młodzież postulaty podczas Gali Finałowej zostały wręczone przedstawicielom rządu. Młodzi wyrazili nadzieję na możliwość dalszej dyskusji.
„Ideą Forum jest podkreślenie głosu młodzieży w kształtowaniu systemu edukacyjnego. Podjęcie refleksji nad edukacją służy rozbudzeniu inicjatywy i kreatywności młodzieży w tworzeniu konstruktywnych rozwiązań. Mamy nadzieję, że ten dialog zintegrował społeczność młodych wokół wspólnej kwestii – debaty o szkole, która wspiera.“ – komentuje Anna Biały, Koordynatorka Forum Młodzieży, Polska Fundacja Sportu i Kultury.
Podczas Forum na scenie w ramach programu edukacyjnego pojawiły się też wystąpienia organizacji i instytucji z ofertą dla młodych między innymi: Ośrodek Informacji ONZ, Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej, Akademia Kusznierewicza, Liga Odpowiedzialnego Biznesu, Tłocznia i Volunteers for Sport. Młodzież poznała także doświadczenia edukacyjne Mateusza Kusznierewicza, Szymona Kołeckiego i Anity Włodarczyk, którzy wspierali wydarzenie.
