Wiele badań i analiz wskazuje na potrzebę kształcenia umiejętności epoki cyfrowej w szkołach i na uczelniach. Ale wyzwanie to dotyczy nie tylko uczniów. W dużo większym stopniu dotyczy samych nauczycieli – co potwierdza raport przygotowany przez Amerykańskie Stowarzyszenie Szkół Kształcących Nauczycieli (AACTE) i Partnerstwo dla Umiejętności XXI wieku (P21).
Jak uczniowie mogą być dobrze przygotowani do życia i pracy w społeczeństwie informacyjnym i cyfrowej rzeczywistości, jeśli ich nauczyciele nie potrafią im przekazać wiedzy i umiejętności posługiwania się nowoczesnymi narzędziami komunikacji i nauki? Tylko nauczyciele potrafiący biegle posługiwać się w celach edukacyjnych urządzeniami cyfrowymi i internetem mogą pomóc przygotować uczniów do życia we współczesnym świecie. Dlatego – co wynika z raportu obu instytucji - wszystkie programy kształcenia nauczycieli powinny być sukcesywnie przebudowywane, umożliwiając pogłębianie i rozwój umiejętności XXI wieku już na etapie kształcenia przyszłych pedagogów i w codziennej praktyce szkolnej.
„Już kandydaci na nauczyciel muszą posługiwać się wiedzą i umiejętnościami XXI wieku i uczyć się, w jaki sposób włączać je w praktykę szkolną, gdyż tylko wtedy będziemy mogli wypełniać cele, jakie sobie stawiamy.“ – powiedzieli Sharon P. Robinson, prezes AACTE i Ken Kay z P21 we wspólnym wprowadzeniu do raportu.
Autorzy raportu proponują przyjęcie następujących celów nadrzędnych dla systemu edukacji i włączenie ich w program kształcenia przyszłych i obecnych nauczycieli:
| » | Celem edukacji od przedszkola do ukończenia szkoły średniej powinno być przekazanie wiedzy i umiejętności potrzebnych w XXI wieku. |
| » | Analogicznie wszyscy nauczyciele i kadra administracyjna placówek edukacyjnych od przedszkoli po szkoły średnie muszą posiadać taką wiedzę i umiejętności, a także przekazywać ją uczniom i dokonywać ewaluacji umiejętności uczniów. |
| » | Programy kształcenia nauczycieli powinny przygotowywać ich absolwentów do stosowania oraz przekazywania wiedzy i umiejętności XXI wieku oraz kształcić umiejętności ewaluacji stanu wiedzy i umiejętności XXI wieku u uczniów. |
| » | Nowi nauczyciele powinni być „agentami zmiany“, którzy stosować będą wiedzę i umiejętności XXI wieku w praktyce przedszkolnej i szkolnej, zgodnie z krajowymi i lokalnymi standardami nauczania. |
| » | Uczelnie wyższe powinny ściśle współpracować z liderami nauczania przedszkolnego i szkolnego oraz społecznościami lokalnymi, by programy kształcenia nauczycieli bardziej skutecznie spełniały oczekiwania uczniów XXI wieku. |
| » | Każdy z istniejących programów kształcenia nauczycieli powinien posiadać plan dostosowania programu do wymogów i celów edukacji XXI wieku. |
| » | Programy kształcenia nauczycieli muszą kształcić liderów zmian, którzy będą przyczyniać się do rozwoju edukacji XXI wieku i nowoczesnych strategii edukacyjnych. |
| » | Programy kształcenia nauczycieli powinny być liderami w obszarze badań i ewaluacji strategii nauczania XXI wieku. |
Zdaniem amerykańskich organizacji każdy z istniejących programów kształcenia przyszłych nauczycieli musi zostać zreformowany. Ryzyko, że lata przygotowań pójdą na marne jest zbyt wysokie. Absolwenci kursów i wydziałów pedagogicznych muszą być przygotowani do działania w środowisku cyfrowym, w którym funcjonują na co dzień uczniowie.
Wyniki badań potwierdzają, że z przygotowaniem przyszłych pedagogów do cyfrowej edukacji XXI wieku nie jest najlepiej – choć zdecydowana większość (82%) uznała, że narzędzia kolaboracji sieciowej (blogi, wiki) są bardzo ważnym elementem procesu nauczania, tylko jedna czwarta respondentów wiedziała, w jaki sposób można je włączyć w praktykę nauczania.
Nowi nauczyciele mogą świetnie posługiwać się technologiami w życiu osobistym, ale jeśli chodzi o stopień wykorzystania ich umiejętności w klasie, nie uzyskują tu przewagi nad bardziej doświadczonymi kolegami z 10-letnim stażem nauczania. Nie uczy się ich na etapie przygotowania do zawodu, w jaki sposób mogą wykorzystać swoją wiedzę i umiejętności w praktyce nauczania.
Zmiany w życiu gospodarczym, na rynku pracy, w działalności biznesowej wymagają nowych umiejętności, w tym krytycznego myślenia, rozwiązywania problemów, innowacyjności – i jeśli takich umiejętności nie będą posiadali absolwenci szkół, będą mniej konkurencyjni na poziomie krajowym i międzynarodowym.
Według AACTE i P21 każdy edukator powinien:
| » | Potrafić łączyć dostępne technologie z treścią i teorią pedagogiczną, aby kreatywnie wykorzystywać technologie w nauczaniu; |
| » | Połączyć praktykę nauczania ze standardami edukacji XXI wieku; |
| » | Umiejętnie przeplatać nauczanie bezpośrednie z nauczaniem poprzez projekty uczniowskie; |
| » | Używać szerokiej gamy technik ewaluacyjnych; |
| » | Uczestniczyć w społecznościach osób uczących się; |
| » | Umieć funkcjonować także w roli mentora i nauczyciela kolegów i koleżanek w zawodzie; |
| » | Stosować różne strategie nauczania, aby dopasowywać style i metody nauczania do oczekiwań indywidualnych odbiorców; |
| » | Uczyć się i korzystać z pojawiających się możliwości dokształcania. |
(Źródło: eSchoolNews)
Przeczytaj również:
| » | Uczniowie o szkole XXI wieku |
| » | Korzystanie z technologii przez młodych nauczycieli |
(Notka o autorze: Marcin Polak
jest twórcą i redaktorem naczelnym Edunews.pl, zajmuje się edukacją i
komunikacją społeczną, realizując projekty społeczne i komercyjne o
zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym)
