Lekcje wychowania fizycznego nieraz budzą obecnie skrajne emocje wśród uczniów, rodziców i nauczycieli. Porównując dzisiejszy WF z dawnymi czasami, zauważam znaczące różnice, zarówno w podejściu uczniów i nauczycieli, jak i w celach edukacyjnych realizowanych w trakcie lekcji.
WF w czasach naszych dziadków
W przeszłości wychowanie fizyczne było oparte na niemal militarnej dyscyplinie. Ćwiczenia wojskowe, marsze i rygorystyczne treningi były dość powszechne. Celem było rozwijanie aktywności fizycznej młodzieży, ale również kształtowanie charakteru i przygotowanie do ewentualnej służby wojskowej. Duży nacisk kładziono na sprawność motoryczną oraz ćwiczenia siłowe. Bardzo ważną kwestią było zdyscyplinowanie, za brak którego niekiedy wymierzane były kary, nawet cielesne.
Dawniej wychowanie fizyczne opierało się mocno na stereotypach związanych z płcią i wiązało się z ograniczonym zakresem aktywności dla dziewcząt. Uczniowie byli oceniani bardziej pod kątem wydolności fizycznej i wyłącznie osiągów sportowych na testach sprawnościowych. Nie brano pod uwagę wszelkich innych czynników, które obecnie uwzględnia się przy wystawianiu oceny z WF-u. Mam tu na myśli zaangażowanie w trakcie lekcji czy choćby różny stan zdrowia i możliwości uczniów.
Programy nauczania były kiedyś jednostronne, koncentrowały się na kilku podstawowych dyscyplinach, takich jak biegi, skoki czy gimnastyka. Brakowało różnorodności w aktywnościach, co mogło być niewystarczające i demotywujące dla uczniów o różnych zainteresowaniach.
Co się zmieniło?
Współczesne podejście do wychowania fizycznego jest bardziej skoncentrowane na zdrowym stylu życia. Programy obejmują zdrową dietę, nawyki ruchowe poza lekcjami WF, oraz kwestie związane z psychologią sportu. Zakres tematów podejmowanych na lekcjach jest zdecydowanie szerszy i przede wszystkim podejście prowadzących zajęcia nie jest tak surowe i bezkompromisowe.
Dzisiaj kładziemy też duży nacisk na równouprawnienie płci w wychowaniu fizycznym. Dziewczęta mają dostęp do pełnej gamy aktywności, a uczniowie są oceniani na podstawie umiejętności, zaangażowania i postępu, niezależnie od płci. Wybitne jednostki mogą dostać możliwość reprezentowania szkoły na zawodach, turniejach związanych z różnymi dyscyplinami sportu, co również ma wpływ na końcowy stopień z przedmiotu.
Nowoczesne programy WF obejmują szerszą gamę aktywności, takich jak joga, taniec czy nawet sporty ekstremalne, na przykład wspinaczka. Są one dostosowane do różnorodnych zainteresowań uczniów, umożliwiając im znalezienie czegoś, co ich motywuje i rzeczywiście wpisuje się w zakres zainteresowań.
Dodatkowo, zastosowanie nowoczesnych technologii ułatwia pracę i otwiera nowe możliwości prowadzenia zajęć. Aplikacje do monitorowania postępu czy nowatorskie sprzęty do ćwiczeń wprowadzają elementy interaktywności i motywacji. Wiele szkół ma też teraz lepsze warunki lokalowe w postaci kompleksów sportowych, sal gimnastycznych i boisk.
Wyzwania nowoczesnego podejścia
Jak widać, obecnie mamy większe możliwości, jeśli chodzi o czynniki zewnętrzne, natomiast problem pojawia się w podejściu uczestników. Sam niejednokrotnie mierzę się z brakiem zaangażowania uczniów na lekcjach. W dawnych czasach główną atrakcją było wyjście na podwórko z rówieśnikami, przez co aktywność na lekcji WF była czymś naturalnym. W dobie smartfonów i Internetu sport ma bardzo dużą konkurencję i nie zawsze jest tak chętnie wybierany. Dlatego moją rolą jest mobilizacja takich osób, chociażby przez angażowanie ich w pomoc w organizowaniu lekcji. Gromadząc wszelkie propozycje uczniów, w oparciu o program do zrealizowania, dostosowuję lekcje tak, by każdy znalazł coś dla siebie.
Podsumowując…
Ewolucja wychowania fizycznego w szkole odzwierciedla zmieniające się spojrzenie społeczeństwa na zdrowie, równość i edukację. Obecne podejście stawia na indywidualne potrzeby ucznia, różnorodność aktywności oraz przygotowanie do zdrowego i aktywnego stylu życia, co jest z pewnością korzystne dla rozwoju młodego pokolenia. Jednak, ważne jest, aby kontynuować analizę i dostosowywać programy tak, aby spełniały zmieniające się potrzeby społeczeństwa i zachęcały uczniów do odejścia od migających ekranów.
Przeczytaj również: Jak aktywność fizyczna pomaga w nauce?
Notka o autorze: Łukasz Achruk jest nauczycielem wychowania fizycznego w Międzynarodowej Szkole Podstawowej Paderewski, opiekunem zajęć z piłki ręcznej, trener klasy I piłki ręcznej, trener grup młodzieżowych oraz seniorów w klubie AZS UMCS Lublin. Niniejszy artykuł ukazał się w blogu Edukacja i Inspiracje, licencja CC-BY-SA.
