Czy lepszej komunikacji można uczyć się bez wychodzenia z domu? Teraz już tak. W ramach projektu „Listening to young children” powstała platforma e-learningowa przeznaczona dla pedagogów pracujących z dziećmi do 6 roku życia.
Żeby się porozumieć z drugą osobą, trzeba jej przede wszystkim słuchać - to podstawowa zasada komunikacji, którą wszyscy znają. Jednak w sytuacjach edukacyjnych nie zawsze jest to proste do zrealizowania – jak słuchać dzieci w dużej grupie przedszkolnej? Jak porozumiewać się z dziećmi, które nie mówią, ponieważ są jeszcze zbyt małe lub nie znają języka, którym posługuje się nauczyciel?
Aby wesprzeć pedagogów stających wobec podobnych problemów, grecka organizacja pozarządowa, Society for the Development and Creative Occupation of Children, opracowała kurs dotyczący właśnie słuchania dzieci. W ramach programu Komisji Europejskiej „Uczenie się przez całe życie”, została przygotowana nowa wersja kursu dostosowana do warunków szkolenia e-learningowego w językach: greckim, bułgarskim, polskim i angielskim. Kurs składa się z następujących modułów: podstawy komunikacji, komunikacja werbalna i niewerbalna oraz „podejście mozaikowe”.
„Podejście mozaikowe”, opracowane przez Petera Mossa i Alison Clark, stanowi jedną z podstaw teoretycznych szkolenia. Wykorzystuje ono pracę indywidualną i grupową po to, aby kontakt między dziećmi a dorosłymi przekształcić w nieprzerwaną rozmowę na temat życia podopiecznych – odwiedzanych codziennie miejsc, zainteresowań, więzi itp. Przy takim podejściu dorosły przestaje być osobą, która zna wszystkie odpowiedzi, a staje się kimś, kto uzyskuje informacje od dzieci. Narzędzia jakie są tu wykorzystywane to obserwacja i wywiad, ale też na przykład robienie przez dzieci zdjęć ich ulubionych miejsc w przedszkolu, oprowadzanie dorosłych przez dzieci po placówce czy przygotowywanie jej mapy. Dzięki temu dzieci i dorośli wspólnie zbierają informacje a następnie je opracowują i wykorzystują do kolejnych działań. W tym podejściu to dzieci są ekspertami od swoich własnych doświadczeń – zadaniem dorosłych jest im towarzyszyć w poszukiwaniu najlepszych metod na wyrażanie swoich przeżyć czy potrzeb.
Dzięki takiemu podejściu nie tylko mamy możliwość poznania rzeczywistości „oczami dzieci”, ale też kształtujemy w dzieciach poczucie własnej wartości i tożsamości - dowiadują się, że to, jak one spostrzegają świat jest dla nas ważne i że wszystkie ich spostrzeżenia mają swoją wartość. Ważne jest nie tylko, aby uważnie słuchać dzieci, ale traktować z szacunkiem ich przeżycia, emocje i potrzeby. Jeżeli pójdziemy dalej w dialogu z dziećmi i spróbujemy wspólnie podjąć decyzję, na przykład o zmianie aranżacji sali, którą zaplanowały, będziemy wzmacniać w nich również poczucie sprawstwa i odpowiedzialności.
Więcej informacji o kursie i podejściu metodologicznym „Listening to young children” można znaleźć na stronie projektu http://www.welisten2y.eu/ [brak dostępu - aktualizacja 20.09.2015].
Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej w ramach programu „Uczenie się przez całe życie”.
Informacja o autorce: Barbara Röhrborn jest koordynatorką projektu „Listening to young children” w Fundacji Rozwoju Dzieci im.J.A. Komeńskiego,
