Codziennie miliony osób na całym świecie korzystają z Wikipedii. Ta największa internetowa encyklopedia ma we wszystkich jej wersjach językowych ponad 27 mln artykułów (w tym ponad milion w języku polskim). Dla wielu osób stała się ważnym źródłem wiedzy o otaczającym nas świecie. Z drugiej strony jej krytycy często wskazują na błędy w hasłach. Czy możemy zatem korzystać z niej do celów edukacyjnych? Odpowiedź jest twierdząca, a przy okazji warto też ją poprawiać, tak jak to miało miejsce w projekcie Wiki-Ekonomia.
Według badań popularności polskich stron internetowych w maju 2013 r. (czyli w okresie matur) Wikipedię odwiedziło blisko 10,2 mln internautów (Megapanel PBI/Gemius). Wikipedia zajmuje miejsce w pierwszej dzisiątce najczęściej oglądanych przez polskich internautów witryn. W kategorii edukacja Wikipedia to zdecydowany lider daleko wyprzedzający inne serwisy. Oznacza to, że jest ona obecnie jednym z najważniejszych miejsc w internecie, skąd polscy Internauci czerpią informację i wiedzę na temat świata, społeczeństwa i gospodarki.
Wikipedia przyczynia się do podnoszenia poziomu edukacji i upowszechniania wiedzy z różnych dziedzin. To jedna strona medalu.
Popularność Wikipedii wśród uczniów i studentów nie wywołuje wielkiego entuzjazmu wśród nauczycieli i wykładowców. Młodzi ludzie nagminnie kopiują treści z Wikipedii do zadawanych prac, powielając przy tym masowo błędy merytoryczne i niedoskonałości językowe, które w Wikipedii się jednak zdarzają. Z badań prowadzonych w 2010 r. przez prof. Mariusza Jędrzejko wynika, że 54% studentów uczelni publicznych i 72% niepublicznych przyznało się, że pisząc pracę licencjacką lub magisterską korzystało głównie z Wikipedii (za: NaTemat.pl). Równie często korzystają z niej uczniowie szkół ponadgimnazjalnych przygotowujący się do matury. Badanie „Nowoczesne technologie w rozwoju uczniów szkół ponadgimnazjalnych”, zrealizowane w kwietniu 2012 r., wykazało, że bardzo często lub często korzysta z Wikipedii aż 68,3% uczniów (za: eMentor). To zatem druga strona medalu.
W ubiegłym roku wspólnie z ekspertami Departamentu Edukacji i Wydawnictw Narodowego Banku Polskiego zastanawialiśmy się, czy nie warto zająć się systematycznym sprawdzaniem haseł Wikipedii dotyczących sfery ekonomii i finansów. Skoro bowiem Wikipedia służy i będzie na pewno jeszcze przez wiele lat służyć wielu uczniom i studentom jako „pierwsze źródło“ wiedzy, także ekonomicznej, to warto poprawiać istniejące hasła, aby osoby uczące się korzystały z materiału poprawnego merytorycznie. Tak narodził się projekt „Wiki-Ekonomia. Edukacja ekonomiczna z wykorzystaniem Wikipedii“, którego realizatorem jest zespół firmy Think Global z Warszawy. Do współpracy zaproszono pracowników naukowych ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Uniwersytetu Wrocławskiego. Dodatkowo prace nad hasłami wsparli eksperci ekonomiczni Narodowego Banku Polskiego.
W pierwszym w historii polskiej Wikipedii tzw. projekcie instytucjonalnym, od grudnia 2013 r. do końca sierpnia 2014 r. opracowano i zaktualizowano ponad 305 haseł ekonomicznych. Wiele treści zostało gruntownie przerobionych, usunięto kontrowersyjne tezy nie znajdujące poparcia w literaturze ekonomicznej, uzupełniono, wzbogacono graficznie istniejące hasła i napisano ponad 30 nowych, których brakowało. Do wszystkich haseł dodano bibliografię i przypisy prowadzące do literatury ekonomicznej, prac badawczych, specjalistycznych stron internetowych lub artykułów o tematyce ekonomiczno-finansowej.
Trzeba docenić wartość Wikipedii jako stale rozwijającego się źródła wiedzy ekonomicznej. Patrząc pod kątem dostępności, może to być (i prawdopodobnie jest) jeden z najważniejszych kanałów zdobywania informacji z zakresu ekonomii, gospodarki i finansów. Ponieważ każdy może edytować treść haseł można oczywiście obawiać się tego, że gdzieś pojawią się błędy lub niejasności. Ale z drugiej strony trzeba podkreślać, że na przestrzeni kilku ostatnich lat podjęto wiele działań na rzecz wypracowania mechanizmów kontroli jakości treści zamieszczanych w polskiej wersji językowej Wikipedii (m. in. wprowadzono jednolite kryteria dotyczące haseł w Wikipedii, mechanizmy śledzenia zmian wybranych przez administratorów haseł, jak również większą kontrolę administratorów nad wprowadzanymi zmianami – np. możliwość blokowania osób naruszających zasady serwisu), jak też i wyeliminowano wiele błędów i niedoskonałości językowych. Trzeba zatem podejść z większą otwartością i zaufaniem do polskojęzycznej Wikipedii i spróbować zacząć traktować go w kategoriach „dobra narodowego“.
Oczywiście ogólne zasady korzystania z informacji w internecie nadal mają zastosowanie. Praktycznie z każdej informacji znalezionej w Internecie powinniśmy korzystać „na własną odpowiedzialność“ i starać się ją weryfikować. Nie inaczej jest w przypadku Wikipedii - warto pamiętać, że zawsze powinniśmy wspierać się (zwłaszcza przy opracowaniach pisemnych różnymi źródłami). Wiele haseł w Wikipedii zawiera linki do ciekawych artykułów i opracowań naukowych, w których znajdziemy szersze ujęcie tematu. Starajmy się to wykorzystać.
Warto też powtarzać, że z Wikipedii nie kopiujemy treści mechanicznie – jej treści są pod ochroną prawa autorskiego, choć dzięki wolnej licencji Creative Commons – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach, możemy z nich korzystać bezpłatnie i przerabiać je w dowolny sposób (remiksować), zgodnie z licencją. Nie zapomnijmy zwłaszcza oznaczyć źródła, na które się powołujemy.
Listę poprawionych w projekcie Wiki-Ekonomia haseł można znaleźć na stronie projektu w Wikipedii. Studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych zapraszamy do korzystania z opracowanych treści. Powodzenia w nauce!
Organizatorem projektu Wiki-Ekonomia jest firma Think Global z Warszawy. Projekt został zrealizowany we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej. Dziękujemy także Stowarzyszeniu Wikimedia Polska za otwartość i pomoc przy wprowadzaniu zmian w hasłach. Kontakt w sprawie projektu:
Partner projektu:
