Doczekaliśmy się – mamy jedno z najnowocześniejszych w Europie centrów edukacyjno-kulturalnych popularyzujących naukę. Wczoraj, po bardzo krótkim, jak na realia polskie, okresie prac, otwarte zostało w Warszawie Centrum Nauki Kopernik. Inaugurację uświetnił Wielki Wybuch - plenerowy, multimedialny spektakl w reżyserii Petera Greenawaya i Saskii Boddeke.
Po dwóch latach od rozpoczęcia budowy, czterech od powołania instytucji kultury i sześciu od powstania zespołu do spraw centrum nauki, na warszawskim Powiślu otwarto Centrum Nauki Kopernik. Warto podkreślić, że Centrum wyrosło z autentycznej społecznej potrzeby, wyrażanej przez setki tysięcy osób odwiedzających co roku Pikniki Naukowe Polskiego Radia BIS (dziś: Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik) oraz Festiwale Nauki. Inicjatywa środowiska naukowego, by w Warszawie stworzyć miejsce nowoczesnej promocji wiedzy, została podjęta przez władze państwowe i samorządowe ponad podziałami partyjnymi – i jak widzimy zakończyła się sukcesem.
Dlaczego Wielki Wybuch?
Otwarcie Centrum Nauki Kopernik inspirowane jest ideą Wielkiego Wybuchu. Jak tłumaczą organizatorzy, „odwołujemy się do teorii Wielkiego Wybuchu zarówno jako teorii powstania Wszechświata, jak i historii dochodzenia do tego najpiękniejszego z modeli współczesnej nauki, który zmienił świadomość ludzkości. To w tej teorii przeplotły się ze sobą matematyczna precyzja, staranne empiryczne obserwacje i wyobraźnia. Odwołanie do tej archetypicznej teorii naukowej pozwala nam też na przypomnienie postaci Mikołaja Kopernika, którego odwaga myślenia otworzyła drogę heliocentrycznemu obrazowi świata.“
Wielki Wybuch to także zapowiedź nowego otwarcia w sposobie mówienia o nauce i komunikowania nauki w Polsce. Jako instytucja wchodząca w dialog z odbiorcami i skupiająca się na ich indywidualnym doświadczeniu, Centrum Nauki Kopernik będzie wspólną intelektualną przestrzenią – miejscem poszukiwania dróg rozwoju przez edukację, naukę i uczestnictwo w kulturze.
Wracając do dzieła Greenawaya i Boddeke, główną część otwierającego CNK widowiska stanowiła animacja ukazująca siedem mitów o stworzeniu świata, w tym współczesną teorię Wielkiego Wybuchu. W dalszej części mieliśmy okazję zapoznać się z historią nauki przedstawioną poprzez sylwetki wybranych wybitnych naukowców, ludzi kultury, sztuki i myśli humanistycznej. Dodatkowym elementem spektaklu było wielkie odliczanie - od pierwiastka copernicum o liczbie atomowej 112 po wodór o liczbie atomowej 1. Po tym nastąpił Wielki Wybuch, a zaraz po nim spektakularny układ choreograficzny z udziałem 250 tancerzy. No i wreszcie można było wejść do środka.
Centrum rozwijane etapami
Ogrom prac związanych z realizacją projektu sprawił, że Centrum Nauki Kopernik będzie otwierane w kilku etapach. Już od piątku zwiedzający korzystają z 350 eksponatów i pięciu stałych wystaw znajdujących się w tzw. module A budynku. Są to: "Korzenie cywilizacji", "Strefa światła", "Człowiek w ruchu", "Człowiek i środowisko" i specjalna galeria dla dzieci "Bzzz!".
W grudniu otwarty zostanie "Teatr Robotyczny", w którym regularnie będzie można oglądać sztuki przedstawiane przez maszyny. W programie znajdą się m.in. "Bajki robotów" Stanisława Lema. "To pierwszy na świecie teatr, w którym w roli aktorów wystąpią roboty" - zapowiedział wicedyrektor Centrum Piotr Kossobudzki.
Pozostała część eksponatów będzie dostępna dopiero od przyszłego roku, kiedy do dyspozycji zwiedzających oddane zostaną m.in. laboratoria, galeria "Re:generacja" i centrum konferencyjne.
Późną wiosną 2011 roku będzie można już korzystać z multimedialnego planetarium. "Planetarium to 16-metrowa kopuła, wewnątrz której dzięki nowoczesnej aparaturze będzie można oglądać nie tylko gwiazdy, ale dosłownie zanurzyć się w filmie wyświetlanym dookoła" - zapewnił Piotr Kossobudzki. W planetarium wyświetlane będą zarówno filmy o podróżach do gwiazd, o tym jak wygląda wnętrze komórki czy jak wyglądał świat w czasach dinozaurów, ale również koncerty rockowe.
Dotknij i poznaj
Centrum Nauki Kopernik to przestrzeń dedykowana samodzielnemu poznawaniu świata poprzez doświadczenie. Idei edukacji, jaka za nią stoi, bliżej do „atrakcyjnej komunikacji” nauki niż jej popularyzacji. Kopernik będzie nie tyle pokazywał naukowe prawa i technologiczne osiągnięcia, co pozwalał na samodzielne doświadczenia przeprowadzane na każdej z wystaw. Jak podkreśla Robert Firmhofer, dyrektor Centrum Nauki Kopernik, „postawienie w centrum uwagi eksperymentowania wpływa na emocje, bez których trudno o prawdziwe pasje, także te poznawcze”.
Centrum Nauki Kopernik będzie największym centrum nauki w Polsce. Dorośli i młodzież będą mogli samodzielnie doświadczać w nim zjawisk fizycznych, chemicznych, biologicznych, ale także dziedzin humanistycznych – nauk społecznych, historii, czy archeologii. Program Kopernika obejmie ekspozycje stałe, wystawy okresowe, zajęcia laboratoryjne, wykłady, odczyty, pokazy publiczne, konferencje oraz imprezy artystyczno-kulturalne. Jest to zatem świetny przykład wykorzystania metody edutainment do popularyzacji wiedzy.
Centrum Nauki Kopernik to wspólna inicjatywa Miasta st. Warszawy, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Liczbę zwiedzających Centrum szacuje się na 450 tysięcy rocznie.
Budowa Centrum Nauki Kopernik rozpoczęła się w sierpniu 2008 r. i kosztowała 365 mln zł. Inwestycja jest finansowana ze środków miasta st. Warszawy przy wsparciu Unii Europejskiej w wysokości 207 mln zł.
Jeden z pomysłodawców powstania Centrum Nauki Kopernik - prof. Łukasz Turski – zauważył, że „jest ono ważniejsze dla przyszłości Polski, niż wielu panów i pań chodzących po jednym budynku w Warszawie, który jest okrągły, i udają, że to od nich zależy przyszłość Polski.“ I trudno się z tym nie zgodzić.
Kopernik przez sześć dni w tygodniu
Centrum będzie otwarte dla zwiedzających: od wtorku do soboty w godz. 9.00-18.00, w soboty i niedziele w godz. 10.00-19.00, zaś w poniedziałki będzie nieczynne. Ceny biletów można sprawdzić na stronie www.kopernik.org.pl
(Źródła: PAP, PAP Nauka w Polsce, TVN24.pl, Centrum Nauki Kopernik)
