Dzięki popularności mediów elektronicznych, gier komputerowych, Internetu, oraz urządzeń mobilnych rośnie również popularność edutainment – jest on coraz częściej wykorzystywany do przekazu wiedzy i umiejętności w najróżniejszych obszarach aktywności społecznej, zarówno w ramach edukacji nieformalnej, jak i poważnych szkoleń zawodowych.
Programy edutainment, które łączą wartościowy przekaz edukacyjny z elementami rozrywki, są jednymi ze skuteczniejszych metod przekazywania wiedzy i kształtowania postaw społecznych. Powodzenie tej metody edukacji społecznej wynika w dużej mierze z nieformalnego charakteru przekazu edukacyjnego. Jest on zazwyczaj skryty w atrakcyjnej dla odbiorcy formule, co sprawia, że nie zawsze ma on świadomość, iż w danym momencie pogłębia swoją wiedzę lub rozwija nowe umiejętności. Ta formuła projektu odgrywa kluczową rolę w przyciągnięciu uwagi lub zaangażowaniu odbiorcy, a czasem również wywołaniu pożądanego działania. Okazuje się, że taki rodzaj edukacji społecznej sprawdza się w wielu sytuacjach, w których mamy do czynienia z celowym przekazywaniem wiedzy przez organizatora działań edukacyjnych i bez względu na wiek audytorium. Badania prowadzone na świecie od lat 70-tych ubiegłego wieku wskazują na wysoką skuteczność takiego podejścia w nauczaniu – edutainment nie tylko zwiększa motywację, ale może również skutecznie wpływać na rozwój umiejętności poznawczych.
Wykorzystanie edutainment może być bardzo szerokie – wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z pogłębianiem wiedzy, ale także w różnego rodzaju formach tradycyjnie zarezerwowanych dla rozrywki – teleturniejach, serialach telewizyjnych, nowelach radiowych. Przegląd możliwego zastosowania edutainment jako elementu procesu uczenia prezentuje w swoim blogu Marc Accetta, amerykański badacz edutainment.
Edutainment w medycynie i profilaktyce zdrowia
Pomimo niewielkiego jeszcze wykorzystania zaawansowanych gier symulacyjnych na studiach medycznych, rynek szkoleń medycznych coraz częściej korzysta z oprogramowania, które pomaga zrozumieć wiele z trudnych sytuacji i problemów zdrowotnych, z jakimi przychodzi mierzyć się lekarzom. Korzystając z takich narzędzi adepci sztuki medycznej mogą sprawdzać konsekwencje różnych metod opieki nad pacjentami i rezultaty zastosowanych terapii. Jest to wartościowy trening na sucho, po którym mają możliwość natychmiastowej oceny podjętych działań. Wykorzystanie tego typu narzędzi sprzyja lepszemu przygotowaniu do wykonywania zawodu lekarza.
Warto również wspomnieć o pojawiających się na rynku grach komputerowych, które dotyczą tematyki zdrowotnej (dobrym przykładem jest prezentowane w Edunews.pl Re-Mission), które mogą być prawdziwą kopalnią wiedzy o chorobach i metodach profilaktyki. Jednak największe sukcesy do tej pory w obszarze edukacji prozdrowotnej odniosły duże projekty edutainment realizowane z udziałem mediów – np. południowoafrykański Soul City, irlandzki Food Dudes, indyjski Jasoos Vijay, czy popularny w Afryce film i serial Yellow Card.
Edutainment w wojsku
Pole bitwy nie jest dobrym miejscem dla słabo wyszkolonych żołnierzy. Dlatego współczesne siły zbrojne często korzystają z metod szkolenia wykorzystujących także gry i symulacje rzeczywistości bitewnej. Symulacje, będące mieszanką edukacji i „zabawy" pozwalają sprawdzić się żołnierzom w sytuacjach, których odzwierciedlenie w rzeczywistości byłoby bardzo kosztowne lub wręcz niemożliwe. Dotyczy to zarówno żołnierzy piechoty prowadzących operacje na ziemi, jak i symulacji prowadzenia różnego rodzaju urządzeń, pojazdów, samolotów czy okrętów. Wobec zaawansowania rozwoju techniki wojskowej, wykorzystanie komputerów i symulacji jest dziś konieczną formą szkolenia wojskowego, bowiem nawet na polu bitwy żołnierze posługują się praktycznie przez cały czas urządzeniami komputerowymi. Wojsko wykorzystuje edutainment również do tego, aby zainteresować młodych ludzi służbą wojskową. Jak donosi serwis Brandweek, Armia Amerykańska aby zwiększyć nabór, postanowiła zmodernizować swoje centra rekrutacyjne, tak aby przypominały mniej urząd pocztowy, a bardziej nowoczesne centra sprzedaży firmy Apple. Chce do tego wykorzystać zarówno sprzęt wojskowy będący w użyciu, jak i zainstalować symulatory, które pozwolą wczuć się w rolę amerykańskiego żołnierza. Zwiedzający będą mieli również możliwość zagrania w America's Army – grę komputerową stworzoną przez Armię Amerykańską w celach edukacyjno-promocyjnych. Z pierwszego takiego nowoczesnego centrum rekrutacji w Los Angeles skorzystało już 100.000 osób, uczestnicząc w 20 minutowym kursie.
Edutainment w mediach
W przypadku programów telewizyjnych edutainment jest wykorzystywany od kilkudziesięciu lat. Przykładem tego są dziesiątki programów telewizyjnych, które wspierały rozwój całych pokoleń – na przykład Ulica Sezamkowa, Dora the Explorer, The Electric Company, czy Teletubisie. W przypadku dorosłej widowni skuteczne okazywało się włączanie przekazu edukacyjnego do rozrywkowych seriali telewizyjnych. W Stanach Zjednoczonych promocja czytelnictwa w sitcomie "Happy Days" przyczyniło się do wzrostu o 600% wniosków o założenie karty bibliotecznej, w Wielkiej Brytanii serial radiowy The Archers przez wiele lat podnosił świadomość ekonomiczną i obywatelską mieszkańców terenów rolniczych. W Polsce zaś bohaterowie kilku seriali aktywnie promowali tematykę unijną na kilka miesięcy przed Referendum w sprawie członkostwa Polski w Unii Europejskiej, wielokrotnie promowali zdrowy tryb życia, zaś Narodowy Bank Polski wspólnie z Polskim Radiem od dwóch lat skutecznie promuje przedsiębiorczość i edukację ekonomiczną poprzez serial radiowy Motel w pół drogi.
Edutainment w Internecie
Przestrzeń Internetu powoli zapełnia się różnego rodzaju interaktywnymi narzędziami, które łączą przekaz edukacyjny z rozrywką. W przypadku polskich portali warto zwrócić uwagę na różne gry edukacyjne w Portalu Edukacji Ekonomicznej NBPortal.pl, a także ciekawy projekt edukacyjny Co?. W ocenie ekspertów amerykańskiego Old Dominion University, wkrótce tego typu forma edukacji będzie powszechna w szkołach podstawowych i średnich, a uczniowie będą mogli korzystać z różnego rodzaju narzędzi multimedialnych, na przykład zwiedzając podwodny świat, biorąc lekcje muzyki od światowych mistrzów, czy badając różne gatunki zwierząt i owadów. Z pewnością takich przykładów można będzie już wkrótce podać znacznie więcej.
Czytaj dalej: Wszędobylski edutainment - część 2.
