Lubicie uczyć matematyki? Piąte webinarium Superbelfrów skierowane było do nauczycieli, którzy poszukują ciekawych pomysłów na matematykę w edukacji wczesnoszkolnej. Nauczycielki edukacji szkolnej wiedzą, że dzieci lubią uczyć się poprzez zabawę i uwielbiają ruch. Posadzenie ich w ławkach szkolnych na całe 45 minut to dla najmłodszych uczniów bardzo duże wyzwanie i ograniczenie. Pozwólmy dzieciom myśleć!
Warto wykorzystać energię, ciekawość świata i potencjał intelektualny dzieci w sposób naturalny, pozwalając im się bawić matematyką, manipulować liczbami, ale przede wszystkim myśleć. Wszystkie pomysły pokazane na webinarium pozwalają oderwać uczniów od podręczników, kart pracy oraz kserówek i "odkrzesłowić" edukację matematyczną. Pozwalają wyjść nie tylko poza ławkę szkolną, ale również poza klasę czy szkołę.
Prezentacja "Matma to nie tylko liczby" składała się z trzech tematycznych części: matematyka z piktografią, matematyka bez podręcznika, matematyka poza klasą. W spotkaniu online wzięło udział aż 50 nauczycieli czyli maksymalna liczba osób!
Matematyka z Piktografią
Jest to metoda pozwalająca na organizowanie w sposób atrakcyjny i skuteczny sytuacji edukacyjnych, których istota polega na:
- zaspokajaniu autentycznych potrzeb poznawczych, a nie powielaniu tego, co jest im znane,
- doborze treści bliskich doświadczeniom uczniom, by ułatwić sprawne funkcjonowanie w świecie,
- wyzwalaniu aktywności poznawczej i działania uczniów,
- tworzeniu warunków do samodzielnego poszukiwania strategii rozwiązywania problemu,
- współpracy i zachęcaniu uczniów do aktywności badawczej.
Przedstawione przykłady zadań oraz filmów doskonale ilustrowały ogromne zainteresowanie i potencjał uczniów. Sami uczestnicy mogli się przekonać, jak atrakcyjne są zagadki z piktogramami, rozwiązując zadania z kategorii: Co tu nie pasuje?; Ile to kosztuje?; Co z tego wynika?; czy też Dwadzieścia pytań. Piktografia pozwala uczniom na indywidualne zastosowanie sposobu rozwiązania problemu. Prezenterki zwróciły uwagę na bardzo ważny aspekt – rozwiązaniem zadań są nie tylko działania, również kreski, kółka, rysunki czy inne symbole zastosowane przez uczniów. Niestety, tego typu rozwiązania często nie są uznawane przez nauczycieli. Jeszcze jeden dowód na to, że matematyka to nie tylko liczby został przedstawiony w zagadce detektywistycznej (Bardzo długi tekst o spotkaniu przyjaciół, zaginionej monecie i detektywie z zastosowaniem planu sytuacyjnego mieszkania i piktogramów-rekwizytów). Pokazany film w doskonały sposób przedstawił uczniów w sytuacji rozwiązywania problemu, dyskusji, przekonywania o słuszności swej racji i pięknej współpracy.
Matematyka bez podręcznika
Ta część webinarium poświęcona była zadaniom z wykorzystaniem atrakcyjnych dla uczniów pomocy. Zwykła packa na muchy w rękach dzieci wyzwala wiele radości i pozytywnych emocji! A przy okazji uczniowie mnożą, dzielą, dodają i odejmują, doskonalą technikę rachunkową, pracują w grupach, bawią się i uczą. Podczas zajęć (nie tylko matematycznych) z uczniami w młodszym wieku szkolnym należy często wykorzystywać rozmaite pomoce i plansze, które uatrakcyjniają zajęcia, ale również bardzo motywują dzieci do podejmowania aktywności. Nikt z nas nie spodziewał się, że mucha stanie się ulubioną bohaterką zabawy na koncentrację uwagi, rozróżnianie pojęć lewo/prawo, góra/dół.
Prowadzące opowiedziały o wykorzystywaniu znanych gier, choć w nowej odsłonie. Są to zegarowe bingo i dotto z wykorzystaniem klasycznego domina. Gra w bingo oraz dotto po wcześniejszym przygotowaniu plansz pozwalają na indywidualizowanie pracy dzieci, dostosowanie ich do potrzeb i możliwości dzieci. Ponadto pozwalają na współdziałanie, dostarczają wiele pozytywnych emocji, co sprzyja uczeniu się. Świetną pomoc w wielu zabawach, grach i zadaniach stanowią kostki. Nauczycielki z grupy Superbelfrzy Mini opisały ich wykorzystanie na blogu Kostki na matmie.
Matematyka podwórkowa
Lekcja matematyki, która odbywa się na szkolnym podwórku to prawdziwa frajda dla dzieci w młodszym wieku szkolnym. To nie tylko edukacja, ale również ruch na świeżym powietrzu. Prowadzące pokazały kilka przykładów takich lekcji np. Kartkówka na podwórku, Gdzie jest jeden metr? czy Matematyczne zabawy z wodą. Nauczycielki podkreśliły również ogromną rolę nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych w edukacji. Kahoot, Zondle, Quizizz i inne platformy niezwykle angażują, motywują i aktywizują. Nauczyciel ma możliwość stworzenia gier na różnych poziomach oraz wgląd w wyniki uczniów. To sprawia, że wie jakie treści są opanowane i nad którymi musi jeszcze popracować.
Z ankiet przeprowadzonych przez nauczycielki na początku oraz na końcu webinarium wynika, że zapotrzebowanie na takie szkolenia jest duże. Bardzo cieszy fakt, że w spotkaniu wzięła udział duża liczba osób, nie tylko nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. Pojawili się również matematycy z innych etapów edukacyjnych, w tym z gimnazjum oraz liceum.
Zapis webinaru:
W imieniu Superbelfrów dziękujemy wszystkim za udział w styczniowym webinarium i zapraszamy na kolejne.
Notka o autorkach: Obie autorki są nauczycielkami wczesnoszkolnymi, członkiniami społeczności Superbelfrzy RP i Superbelfrzy Mini. Beata Skrzypiec uczy w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Piasku (woj. śląskie), zaś Aleksandra Schoen-Kamińska w Zespole Szkół nr 3 w Pile. Niniejszy tekst ukazał się w blogu Superbelfrów i został nieznacznie zmodyfikowany przez Marcina Polaka. Licencja CC-BY-SA.
