Końcówka roku szkolnego to trudny czas i dla uczniów i dla nauczycieli. Amy Szczepanski, nauczycielka przedmiotów przyrodniczych w jednej z nowojorskich szkół, postanowiła zaoferować uczniom wybór i decyzję w dwóch sprawach: jak będą przedstawiać swoją wiedzę, którą zdobyli w ciągu wielu miesięcy i w jaki sposób będą oceniani na koniec roku szkolnego.
Uczniowie wybierają szczegółowy temat i sposób prezentacji zdobytej przez siebie wiedzy
Temat może być dowolny, o ile będzie związany z zajęciami i programem. Sposób demonstracji wiedzy zależy od kreatywności uczniów. Może to być przeprowadzenie doświadczenia i prezentacja wyników, dzieło artystyczne z objaśnieniami, kolarz fotografii, esej itp.
Szykujemy z inicjatywą Frajda z nauczania osobny wpis na ten temat pt.: Co zamiast sprawdzianu? Można się go będzie spodziewać w marcu na stronie: www.oknauczanie.pl.
Tabele oceniania
Po wyborze przez uczniów sposobu prezentacji, nauczyciel przedstawia tabele oceniania. Jest to opis kryteriów sukcesu na czterech poziomach.
O tabelach oceniania można przeczytać: https://oknauczanie.pl/tabele-oceniania-poziomy-i-strategie i https://oknauczanie.pl/tworzenie-tabel-oceniania-ktore-sprzyjaja-rozwojowi-uczniow.
Tabele oceniania to nie jest łatwa praca dla nauczyciela, ale może on skorzystać z poprzednich tabel, które były konstruowane do różnych projektów i dostosować je do projektu wybranego przez ucznia.
Na tym etapie nauczyciel może dostosować tabele do możliwości uczniów. Ponieważ tabele są „szyte na miarę” każdego ucznia, oddala się ewentualny zarzut o brak sprawiedliwości w ocenianiu.
Uczniowie mają czas na zapoznanie się z zaproponowanymi przez nauczyciela tabelami i mogą zaproponować zmiany w nich. Na przykład zmiany w przydziale punktacji za odpowiednie poziomy. Uczniowie mogą optować za zwiększoną liczbą punktów, za coś co planują zrobić dodatkowo (np. przedstawić zdjęcia, lub dodać rysunki własnoręcznie wykonane) lub występować o nieprzyznawanie punktów, za coś co nie jest ich mocną stroną (np. szata graficzna czy staranne pismo). Warto zgodzić się z postulatami uczniów, o ile nie są one kluczowe dla przedstawienia wiedzy z danego tematu.
Warto również zostawić czas na dyskusje nad tabelami oceniania i punktacją. W jej trakcie może wyjść problem kopiowania tekstu z internetu i trzeba go jasno zdefiniować.
Takie podejście wyklucza rywalizację i porównywanie. Uczniowie skupiają się nad własną pracą, a nie na porównywaniu się z innymi.
Przedstawienie pracy
Uczniowie umieszczają swoje prace w specjalnie do tego przygotowanym folderze w chmurze z dostępem dla wszystkich osób w klasie. Umożliwia to wszystkim uczniom zapoznanie się z projektami innych. Jest to zdaniem autorki artykułu lepszy sposób niż poświęcenia czasu na prezentacje w klasie, które zajmują czas i często uczniowie z nich nie korzystają.
Moim zdaniem można urozmaicić przeglądanie projektów, poprzez wylosowanie przez każdego ucznia 2-3 projektów, które uczeń „zrecenzuje”. Recenzja może polegać na zastosowaniu techniki – dwie gwiazdy jedno życzenie – wskazanie dwóch rzeczy, które recenzentowi się podobają i jednej, którą można byłoby zmienić.
Ocena końcoworoczna
Ponieważ sposób oceniania jest już przedyskutowany, to nie budzi on obaw. Jest raczej podsumowaniem pewnego kontraktu, zawartego z uczniem wcześniej.
To doświadczenie pokazało Amy Szczepanski, że jeśli uczniowie wiedzą, czego się od nich oczekuje, to wykonują pracę lepiej.
Możliwe, że ktoś z Was spróbuje tej metody oceniania. Polecam artykuł w Edutopia.org.
Notka o autorce: Danuta Sterna jest byłą nauczycielką matematyki i dyrektorką szkoły, ekspertką oceniania kształtującego. Współpracowała z Centrum Edukacji Obywatelskiej tworząc programy szkoleń i kursów. Jest autorką książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach, prowadzi też swoją stronę: OK nauczanie.
