Centrum Nauki Kopernik planuje powołanie Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego. Będzie to pierwszy w Polsce eksperymentalny ośrodek, zajmujący się badaniem, opracowywaniem i testowaniem nowatorskich form oraz metod działań edukacyjnych.
Celem Pracowni jest zmiana kultury uczenia się i przyczynienie się do przeprowadzenia zmian w kształceniu, odpowiadających na potrzeby i wyzwania społeczeństwa XXI w. Z każdym rokiem rośnie zapotrzebowanie na opracowywane przez Centrum narzędzia edukacyjne i metody uczenia. Pracownia będzie kontynuować te prace w szerszej skali i tworzyć nowe rozwiązania. Przede wszystkim jednak podejmie starania, by wypracowane rozwiązania były jak najszerzej stosowane, a kompetencje właściwe dla promowanej kultury uczenia się kształtowane u coraz większej grupy edukatorów: nauczycieli w szkołach, uczących poza systemem formalnej edukacji, rodziców.
By móc rozszerzyć działalność i tym samym zwiększyć zasięg oddziaływania, Kopernik stara się o rozbudowanie swojej siedziby.
Wizję takiego obiektu opracowali w ramach semestralnych prac zaliczeniowych studenci Politechniki Warszawskiej. Ich projekty są dla Centrum Nauki Kopernik inspiracją i okazją do opowiedzenia o nowej działalności.
Pracownia znalazła się na liście przedsięwzięć, które mogą zostać sfinansowane w perspektywie finansowej na lata 2014-2020 ze środków Unii Europejskiej w ramach Kontraktu Terytorialnego Województwa Mazowieckiego.
Potrzeba powołania Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego wynika z fundamentalnych zmian cywilizacyjnych, zachodzących w ostatnich dziesięcioleciach i nieprzystawania do nich systemu edukacji, który powstał w zupełnie innych realiach historycznych. Ta rosnąca nieadekwatność wymaga refleksji nad zmianą sposobu uczenia się i podjęcia działań – najpierw w formie eksperymentu, a potem zmian w skali ogólnopolskiej.
Propozycja Pracowni to budowa nowej kultury uczenia się. Takiej, która stawia w centrum osobę uczącą się – aktywną, budującą swoją wiedzę i umiejętności przez doświadczanie, badanie, realizowanie projektów. Osobę, która zdobywa umiejętności przydatne w życiu, rozumie ich znaczenie dla swojej przyszłości i rozwija kompetencje społeczne.
Studenckie wizje
Od czasu otwarcia Kopernika, wzrosło zainteresowanie edukacją naukową oraz aktywnymi formami uczenia. Obecnie Centrum odwiedza rocznie milion osób. Dotychczasowy budynek, który został zaplanowany na 450 tys. zwiedzających rocznie, jest wykorzystywany w pełnym zakresie i nie uwzględnia potrzeb Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego. Niezbędny element, umożliwiający działanie na szeroką skalę, to nowy obiekt w bezpośrednim sąsiedztwie Kopernika. Ta przestrzeń powinna mieć charakter sprzyjający kreatywnej pracy.
O opracowanie projektów takiego budynku poproszeni zostali studenci Politechniki Warszawskiej, którzy od dawna współpracują z Centrum. Wcześniej tworzyli ławki edukacyjne czy naukowe gadgety. Teraz projektowali budynek Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego. Prace te stanowiły dla nich zaliczenie semestralne, a dla Kopernika stały się inspiracją do stworzenia założeń infrastrukturalnych nowej działalności.
Projekty wykonali studenci studiów magisterskich Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, w tym osoby studiujące Rozwój Zrównoważony w Architekturze i Urbanistyce, przy współpracy ze studentami studiów magisterskich Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej specjalności Inżynieria Zrównoważonego Rozwoju w Budownictwie. Pracą kierowała Katedra Projektowania Architektonicznego i Urbanistycznego, prowadzona przez prof. zw. dr hab. arch. Konrada Kuczę-Kuczyńskiego w ramach zespołu prof. nzw. dr inż. arch. Marka Świerczyńskiego, zespół dr inż. arch. Jerzego Grochulskiego oraz Katedra Urbanistyki i Gospodarki Przestrzennej, prowadzona przez prof. zw. dr hab. arch. Andrzeja Gawlikowskiego. Koordynacją współpracy pomiędzy Wydziałem Architektury Politechniki Warszawskiej i Centrum Nauki Kopernik – zajmował się mgr inż. arch. Łukasz Piątek.
Czym jest Pracownia?
Pracownia Przewrotu Kopernikańskiego będzie działać w ramach Centrum Nauki Kopernik, wykorzystując potencjał merytoryczny instytucji i czerpiąc z jej doświadczeń w tworzeniu społeczności uczącej się, współpracy ze środowiskiem nauczycielskim, naukowym, biznesowym.
Od początku swojej działalności Centrum stwarza warunki sprzyjające uczeniu się przez doświadczanie – udostępnia interaktywne eksponaty na wystawach stałych, organizuje pokazy i zajęcia w laboratoriach, Teatrze Wysokich Napięć, Majsterni, Planetarium Niebo Kopernika. Ta podstawowa dla Kopernika działalność stała się punktem wyjścia do współpracy ze środowiskami edukacji formalnej i nieformalnej. Centrum tworzyło nowe narzędzia edukacyjne i wdrażało je w małej skali. Z każdym rokiem jednak rośnie zapotrzebowanie na opracowywane przez Centrum rozwiązania, pojawiają się nowe grupy odbiorców. Pracownia Przewrotu Kopernikańskiego pozwoli poszerzyć zasięg oddziaływania Kopernika. Wyjść poza mury instytucji, realizując sprawdzone już działania edukacyjne i zupełnie nowe projekty. Przykłady działań, które Centrum prowadzi z sukcesem od dłuższego czasu to tworzenie zestawów edukacyjnych, wspieranie Klubów Młodego Odkrywcy, Warsztaty Familijne. Do inicjatyw rozpoczętych niedawno należy program ESERO, wprowadzający do szkół tematykę związaną z Kosmosem, czy Szkolna Pracownia Przyrody. Zupełną nowością będzie planowany FabLab@School - eksperymentalne laboratorium edukacyjne, w którym uczniowie realizują swoje pomysły z wykorzystaniem technologii cyfrowych, zwykłych narzędzi oraz maszyn.
Pracownia będzie prowadzić działania w sześciu uzupełniających się obszarach:
- analizowanie i badanie procesu uczenia się i środowiska uczenia się
- zmiana postrzegania procesu uczenia się
- rozwijanie metod i narzędzi wspierających proces uczenia
- budowanie kompetencji edukatorów
- dążenie do tego, żeby nowe metody i narzędzia były jak najszerzej stosowane
- budowanie społeczności zaangażowanej w zmianę kultury uczenia się.
Skąd nazwa?
Pracownia - słowo wskazujące na przestrzeń badania i wypracowywania rozwiązań, poprzedzonych eksperymentem. Termin nawiązuje do szkolnych pracowni tematycznych, pracowni naukowo-badawczych, artystycznych oraz pracowni rzemieślniczych, gdzie tworzy się proste, ale wyjątkowo dopracowane obiekty. Pracownia będzie odwoływała się do każdego z tych źródłosłowów.
Przewrót Kopernikański - wyrażeniem tym nazywa się metaforycznie przemianę w sposobie patrzenia człowieka na świat. W podstawowym znaczeniu odwołuje się do naszego patrona, Mikołaja Kopernika, który dokonał zmiany fundamentalnego paradygmatu naukowego: wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię. Zwrotem tym opisuje się rewolucyjną koncepcję filozoficzną Immanuela Kanta. Jego poprzednicy uważali, że doświadczenie umożliwia stworzenie pojęcia – on dowodził, iż to pojęcia umożliwiają doświadczenie. Zabieg ten nazywany jest przewrotem kopernikańskim w filozofii. W pedagogice do przewrotu kopernikańskiego odwołał się John Dewey, stawiając w centrum uwagi dziecko, a nie przedmiot nauczania. W Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego będziemy zmieniać paradygmaty, przenosić punkty ciężkości, odwracać role, wydobywać obszary niezauważane, by w efekcie przyczynić się do zmiany kultury uczenia się. To odmienne od powszechnie przyjmowanego patrzenie na proces uczenia się, poznawania świata realizujemy od początku funkcjonowania Centrum Nauki Kopernik. Nazwa Pracowni nawiązuje także do projektu „Przewrót kopernikański”, realizowanego przez Centrum w latach 2013-2015 w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Pracownia Przewrotu Kopernikańskiego naturalnie będzie kontynuować te działania.
(Źródło: Centrum Nauki Kopernik)
