W celu utrzymania zaangażowania uczniów podczas zdalnych lekcji warto korzystać z pomysłów opartych na kreatywności, ruchu, autentycznych materiałach oraz grach z elementami rywalizacji. Dzięki nim zwiększa się koncentracja uczniów, a co za tym idzie efektywność lekcji.
Zdalne nauczanie nagle stało się codziennością uczniów i nauczycieli. Dzieci przyzwyczajone do pracy w warunkach szkolnych – z osobistym kontaktem z nauczycielem i interakcją z rówieśnikami, nagle same usiadły przed ekranami. Nauczyciele, którzy mieli sprawdzone metody pracy w klasach, z dnia na dzień musieli dostosować formy pracy do nowej – wirtualnej rzeczywistości. Ważnym elementem w planowaniu lekcji okazało się wdrożenie metod, które zaktywizują uczniów w taki sposób, żeby utrzymać ich koncentrację i zaangażowanie podczas lekcji online. Poniżej opiszę kilka pomysłów odnoszących się do lekcji języka angielskiego.
Rywalizacja
Interaktywne quizy. Element współzawodnictwa zwiększa motywację i wpływa na większe zaangażowanie w wykonywane zadanie. W dobie zdalnego nauczania świetnie sprawdzają się w tym obszarze interaktywne quizy, np. Kahoot, Quizlet, Quizziz, Quizalize. To portale edukacyjne, które uczniowie znają już z tradycyjnych lekcji, ale w nauczaniu online sprawdzają się wyjątkowo dobrze, ponieważ nie tracimy czasu na włączanie sprzętu i łączenie się z Internetem.
Wystarczy wejść na udostępniony przez nauczyciela adres lub wpisać kod. Uczestnicy zabawy, chcąc osiągnąć jak najlepszy wynik, maksymalnie skupiają swoją uwagę odpowiadając na pytania. Dodatkowo, nauczyciel dostaje szybką informację zwrotną na temat umiejętności uczniów. Wie, z czym już sobie radzą, a nad czym trzeba jeszcze popracować. Aby jeszcze bardziej zaangażować uczniów w pracę z quizem, można im polecić, by sami stali się twórcami pytań.
Wyścigi na czacie. Na lekcji zdalnej jest mniej możliwości wypowiadania się wielu uczniów w tym samym czasie w stosunku do sytuacji „na żywo” w szkole np. podczas pracy w parach czy grupach. Dlatego warto korzystać z funkcji czatu, gdzie jednocześnie może się wypowiedzieć każdy uczeń. Żeby dodatkowo zmobilizować do udzielania odpowiedzi przygotowujemy zadania typu:
- kto wymieni na czacie najwięcej słów związanych z …?, kto wymieni najwięcej przymiotników opisujących wyświetlany obrazek?
- kto pierwszy odpowie poprawnie na zadane pytanie do tekstu?
Ruch
Spędzanie kilku godzin przed monitorem bez ruchu może zmniejszać koncentrację, dlatego warto również podczas zdalnego nauczania korzystać z elementów metody Total Physical Response. Ruchowe przerywniki uatrakcyjnią lekcję.
Kalambury. Znana i lubiana zabawa w kalambury może posłużyć zarówno do utrwalania słownictwa, jak i struktur gramatycznych. W ramach podsumowania lekcji prosimy uczniów o pokazanie wybranego słowa, które dzisiaj poznali, inni zgadują (np. piszą odpowiedzi na czasie, pierwsza osoba, która odgadnie jako kolejna prezentuje swoje hasło).
Jedna osoba pokazuje czynność, a kolejna musi zadać pytanie, np. Are you doing your homework? W ten sposób przećwiczymy pytania i krótkie odpowiedzi w czasie Present Continuous.
Odpowiedz ruchem. Na tradycyjnej lekcji nauczyciel może przejść po klasie i sprawdzić odpowiedzi uczniów zapisane w zeszycie czy ćwiczeniach. Sposobem na jednoczesne sprawdzenie odpowiedzi, a zarazem rozruszanie uczniów jest wprowadzenie elementów ruchowych.
W ćwiczeniach zamkniętych, np. sprawdzających czytanie lub słuchanie ze zrozumieniem, prosimy uczniów o odpowiedzi prawda lub fałsz ustalając ruchy lub gesty, np.: false – stand up , true – jump, w ćwiczeniach jednokrotnego wyboru, np. A – clap your hands, B – wave your hand, C – raise your hand.
Może warto by tu nawiązać do tego, dlaczego tak ważne jest włączanie kamery przez uczniów – bez niej nie da się wykonać powyższego zadania – sprawdzenia.
Kreatywność
Dowolna forma. Jeśli zadajemy uczniom do wykonania pracę projektową, warto pozostawić im samym wybór formy. W szkole ograniczają nas materiały i pomoce, które uczniowie danego dnia przyniosą do szkoły, natomiast w domu mają dostęp do różnych zasobów. Dajmy uczniom wybór, czy wolą zadanie wykonać na komputerze, czy może w wersji tradycyjnej. Zadanie podsumowujące dział lub wnioski z projektu badawczego mogą więc zostać przedstawione np. w formie plakatu, prezentacji multimedialnej, makiety, ulotki, lapbooka czy filmiku.
Kreatywna rozgrzewka. Innym pomysłem jest wykorzystanie tego, co uczniowie mają w domu w zupełnie innym celu i w niecodzienny sposób. Jako ćwiczenie na początek lekcji zadajmy uczniom, żeby np. – przygotowali nakrycie głowy z czegoś, co mają w pokoju. Następnie uczniowie pokazują się przed kamerą i opisują po angielsku z czego jest zrobiony ich projekt. Takie ćwiczenie może stanowić zabawną rozgrzewkę językową.
Z życia wzięte
Dużą rolę w uczeniu się odgrywa odniesienie do rzeczywistości i nauka przez doświadczenie.
W nauce (nie tylko zdalnej) ważne jest odniesienie do otaczającego nas świata. W warunkach domowych możemy to osiągnąć, nawiązując do miejsca, sytuacji i przedmiotów, które są w zasięgu uczniów, np.:
- znajdź w pokoju 2 rzeczy zrobione z drewna/ kwadratowe (ćwiczymy nazwy materiałów i kształtów języku obcym),
- wyjrzyj przez okno i opisz … (np. pogodę, otoczenie),
- przynieś z kuchni 5 produktów i umieść policzalne po lewej stronie, niepoliczalne po prawej.
Zdalne nauczanie to wyzwanie zarówno dla nauczycieli, jak i uczniów. Jednak dzięki stosowaniu zróżnicowanych form pracy, wykorzystaniu elementów ruchowych, wzbudzaniu emocji, angażowaniu uczniów w podejmowanie decyzji i tworzenie zadań, możemy zwiększyć koncentrację i motywację uczniów do pracy na lekcji online. I mimo że e-learning głównie kojarzy nam się z aplikacjami i narzędziami internetowymi, warto uświadomić sobie, że jest wiele aktywności, które możemy przenieść ze szkolnej klasy do e-learningu, żeby zaktywizować uczniów i zwiększyć efektywność lekcji.
Notka o autorce: Justyna Górecka – nauczycielka języka angielskiego w Międzynarodowej Szkole Podstawowej Paderewski, współwychowawczyni klasy 4, liderka zespołu języków obcych. Niniejszy artykuł ukazał się w blogu Edukacja i Inspiracje, licencja CC-BY-SA.
Źródła: strony internetowe Cambridge.org i Edunation.com.
